جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

افسردگی‌ پس‌ از زایمان‌ ـ postpartum depression


افسردگی‌ پس‌ از زایمان‌ ‌ شروع‌ شده‌ در طی‌ 6 هفته‌ پس‌ از زایمان‌.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. كندی‌ در تكلم‌ و تفكر
۲. بی‌انرژی‌ بودن‌؛ خستگی‌
۳. كاهش‌ اشتها و كاهش‌ وزن‌
۴. احساس‌ غمگینی‌، ناامیدی‌ و دلتنگی‌
۵. سردرگمی‌ درباره‌ توانایی‌ بهبود زندگی‌
۶. بروز مكرر سردرد و سایر ناراحتی‌های‌ فیزیكی‌.
ـ علل‌ بیماری:
درجاتی‌ از افسردگی‌ در طی‌ هفته‌های‌ اول‌ پس‌ از زایمان‌ در مادران‌ شایع‌ است‌. بارداری‌ و زایمان‌ با تغییرات‌ هورمونی‌ ناگهانی‌ همراهند كه‌ بر حالات‌ روحی‌ روانی‌ فرد تأثیر گذارند. پذیرفتن‌ مسؤولیت‌ 24 ساعته‌ مراقبت‌ از یك‌ نوزاد شیرخوار تطابق‌ عمده‌ای‌ را از نظر روانی‌ و شیوه‌ زندگی‌ در اكثر مادران‌ می‌طلبد، حتی‌ اگر نوزاد فرزند اول‌ نباشد. این‌ استرس‌های‌ فیزیكی‌ و روانی‌ معمولاً با استراحت‌ ناكافی‌ تا هنگام‌ ثبات‌ یافتن‌ نیازهای‌ معمول‌ كودك‌ همراه‌ است‌، بنابراین‌ خستگی‌ و افسردگی‌ در مادران‌ غیرمعمول‌ نیست‌.
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. استرس‌
۲. كمبود خواب‌
۳. تغذیه‌ نامطلوب‌
۴. سابقه‌ اختلالات‌ روانی‌ قبلی‌ در مادر
۵. فقدان‌ حمایت‌ مادر از سوی‌ همسر، خانواده‌ یا دوستان‌
ـ پیشگیری‌:
این‌ عارضه‌ قابل‌ پیشگیری‌ نیست‌ ولی‌ می‌توان‌ آن‌ را با استراحت‌ كافی‌، رژیم‌ غذایی‌ مطلوب‌ و حمایت‌های‌ روحی‌ كافی‌ به‌ حداقل‌ رساند.
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
افسردگی‌ خفیف‌ پس‌ از زایمان‌ با حمایت‌ خانواده‌ و دوستان‌ معمولاً به‌ سرعت‌ برطرف‌ می‌شود. اگر افسردگی‌ شدید شود ممكن‌ است‌ مادر دیگر قادر به‌ مراقبت‌ از خود و كودك‌ نباشد و بستری‌ در بیمارستان‌ ممكن‌ است‌ ضرورت‌ یابد (به‌ ندرت‌). حتی‌ موارد شدید افسردگی‌ با داروها، مشاوره‌ با متخصص‌ مربوطه‌ و حمایت‌ اطرافیان‌ معمولاً قابل‌ علاج‌ است‌.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
۱. فقدان‌ پیوند عاطفی‌ بین‌ مادر و كودك‌، كه‌ برای‌ هر دو زیان‌آور است‌.
۲. افسردگی‌ شدید كه‌ ممكن‌ است‌ با احساسات‌ تهاجمی‌ نسبت‌ به‌ كودك‌، از دست‌ دادن‌ احساس‌ عزت‌ در ظاهر و منزل‌، بی‌ اشتهایی‌ یا غذا خوردن‌ اجباری‌، دوری‌ كردن‌ از دیگران‌ یا تمایلات‌ خودكشی‌ همراه‌ باشد.
ـ درمان‌:
۱. مادران‌ نباید از این‌ كه‌ احساسات‌ پیچیده‌ای‌ در مورد مادر بودن‌ خود دارند احساس‌ گناه‌ كنند. ایجاد تطابق‌ و ایجاد پیوندی‌ عاطفی‌ طبیعی‌ نیاز به‌ درمان‌ دارد.
۲. در نظر گرفتن‌ برنامه‌های‌ مكرر خارج‌ از منزل‌ نظیر قدم‌ زدن‌ و دیدارهای‌ كوتاه‌ با دوستان‌ و اقوام‌ برای‌ مادران‌ مفید است‌. این‌ برنامه‌ها به‌ مادران‌ كمك‌ می‌كند تا دچار احساس‌ انزوا از دیگران‌ نشوند.
۳. مادران‌ باید كودك‌ خود را در اتاق‌ جداگانه‌ای‌ بخوابانند. در این‌ صورت‌ مادران‌ راحت‌تر استراحت‌ خواهند كرد.
۴. مادران‌ می‌توانند برای‌ كارهای‌ روزانه‌ نظیر خرید كردن‌ و مراقبت‌ از كودك‌ در هنگام‌ استراحت‌ خود از خانواده‌ یا دوستان‌ كمك‌ بگیرند.
۵. مادر در صورت‌ احساس‌ افسردگی‌ بهتر است‌ احساسات‌ خود را با همسر یا یك‌ دوست‌ كه‌ شنونده‌ خوبی‌ برای‌ حرف‌های‌ اوست‌ در میان‌ بگذارد. صحبت‌ كردن‌ با سایر مادران‌ امكان‌ استفاده‌ از همفكری‌ و تجربه‌ آنان‌ را فراهم‌ می‌كند.
۶. روان‌ درمانی‌ یا مشاوره‌ با متخصص‌ مربوطه‌ در صورت‌ تداوم‌ افسردگی‌ توصیه‌ می‌شود.
۷. اگر افسردگی‌ شدید شده‌ و بستری‌ در بیمارستان‌ را ایجاد نماید، توصیه‌ می‌شود كه‌ مادر در یك‌ مركز نزدیك‌ منزل‌ بستری‌ شود تا رابطه‌ نزدیك‌ وی‌ با كودك‌ حفظ‌ شود.
ـ داروها:
داروهای‌ ضدافسردگی‌. این‌ داروها اغلب‌ هنگامی‌ مؤثرند كه‌ 4-3 هفته‌ مصرف‌ شوند. اگر مادر به‌ كودك‌ خود شیر می‌دهد هرگونه‌ داروی‌ تجویزی‌ از این‌ بابت‌ باید به‌ دقت‌ در نظر گرفته‌ شود.
ـ فعالیت‌:
محدودیتی‌ وجود ندارد. فعالیت‌های‌ طبیعی‌ خود را هر چه‌ سریعتر از سر بگیرید.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
رژیم‌ خاصی‌ نیاز نیست‌.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
۱. عدم‌ بهبود افسردگی‌ پس‌ از زایمان‌ در طی‌ 6-4 هفته‌
۲. وجود افكار و تصمیمات‌ جدی‌ خودكشی‌ كه‌ این‌ حالت‌ یك‌ فوریت‌ روانپزشكی‌ است‌.
۳. وجود افسردگی‌ پس‌ از زایمان‌ و در كنار آن‌ رخداد تغییرات‌ دیگر در زندگی‌ نظیر طلاق‌، تغییر شیوه‌ زندگی‌ یا اسباب‌ كشی‌


همچنین مشاهده کنید