|
|
در اتخاذ و عمل به اين روش، نگاه به رويدادها فقط از يک زاويه، سمت و جهت است و تنها بُعدى از ابعاد قضيه مطرح مىگردد.
|
|
مجتمع٭ سياسى در اعلام و پخش اخبار و تفاسير، صرفاً مصالح و منافع و ارزشهاى خود را مدّ نظر دارد و امکان تجزيه و تحليل جهات مختلف قضايا را از مخاطبين سلب مىکند. جوامعى که تحت سلطه نظامهاى ديکتاتورى و استبدادى بهسر مىبرند و از فرصتهاى دموکراسى و فضاى آزاد سياسي-اجتماعى برخوردار نيستند بيشتر با اين مصيبت مواجه هستند. قدرتهاى تبليغي-سياسى کشورهاى دموکراسى صنعتى غرب نيز اگرنه در همه مسائل مطروحه داخلى و خارجي، اما در برخورد با رويدادهاى مشخصى که آنها را با منافع خود در تضاد مىبينند از بهرهگيرى اين شيوه ناميمون رويگردان نيستند.
|
|
٭ اصطلاحى کلى که مىتواند اعم از ارگان -حزب، دولت، سازمان و مؤسسه و موارد مشابه باشد.
|
|
پخش يک خبر و مطرح کردن رويدادى از ديدگاهى خاص و همزمان سانسور کردن هرگونه نظريه مخالف و مغاير با آن، مسئلهاى است که سابقهاى ديرين دارد و نمونههاى آن را مىتوان هر روز و هر ساعت از وسايل ارتباط جمعى گوشه و کنار اين جهان متمدن! مشاهده کرد.
|
|
تکبُعدى نگريستن و يکسويه حکايت کردن بهمانند بيان نوع اتهام و متن کيفر خواست دادگاه بر عليه متهم است بدون آنکه به نکتهاى و گفتهاى از دفاعيه او اشاره شود. يکسونگرى ضربالمثل 'تنها به قاضى رفتن و خوشحال برگشتن' را تداعى مىکند. در اين رهگذار سلامت روانى و حيثيت انسانى مخاطبين در برابر اعمال اين روش جفاکارانه ناديده گرفته مىشود و عواقب سوئى که برجاى مىماند اغتشاش و عصيان ذهنى و احياناً بروز قضاوتهاى ناعادلانه و گمراهانه در افواه است.
|
|
|
در مبارزات تبليغات سياسي، شايعهسازى شيوه رايجى است، شايعه گاهى بهطور خودجوش و اتفاقى و موردى توليد و پخش مىگردد و اين در صورتى است که از علايق و عواطف يا نفرت و انزجار افراد و گروههائى نسبت به اشخاص و نهادهائى نشأت گرفته است و در مواردى هم حسابشده و سازمان داده شده از طرف واحدهاى تبليغاتى نهادهاى سياسيى تهيه و تدارک مىشود و از طريق وسايل ارتباط جمعى خودي، منتشر و پخش مىشود.
|
|
بروز شايعات گوناگون مواضع و کارکردها و شخصيت رقباى سياسى را ملکوک و ضربهپذير مىسازد و همچنين موجب اغتشاش ذهنى و سردرگمى و شگفتى مردم نيز مىشود. شيوع شايعات از طريق دهن به دهن و شفاهى و نيز از مجارى وسايل ارتباطى خبرى امکان مىيابد.
|
|
اثرات بعضى از شايعات فوقالعاده خطرناک و سرنوشتساز است. در تاريخ مبارزات انتخاباتى غرب تاکنون مواردى بوده است که نامزدهاى انتخاباتى رياست جمهورى که در شرف کسب پيروزى بودهاند با پخش ناگهانى شايعهاى که سوابق و رفتار و عقايد آنها را زير سؤال برده است مواجه شدهاند و چون نتوانستهاند بهسرعت و شايستگى اثرات سوءشايعه را خنثى سازند ناگزير يا از ميدان مبارزه کنار رفتهاند و يا در کسب آراء لازم ناکام ماندهاند.
|
|
|
از اين عنوان پيدا است که مقصود، شگرد رسواى دروغپردازى است. در اين مرحله واحد تبليغات سياسى در جريان مبارزه تبليغاتى خود بهمنظور بدنام کردن و تضعيف رقيب سياسى از توسل به اين شيوه دريغ نمىکند آشکارا دروغ مىسازد و از وسايل ارتباط جمعى تحت نفوذ خود پخش و منتشر مىکند.
|
|
در سلسله اخبار دروغين، بودى نبود و نبودى بود مىشود. از ميان ميليونها کلمه خبر و گزارش که هر روزه از خبرگزارىها و رسانههاى جمعى دنيا مخابره و پخش و منتشر مىشود مىتوان بهراحتى نمونههائى از اخبار کذب محض پيدا کرد.
|
|
|
پيدا است که منظور از توسل به اين شيوه مذموم ايجاد ابهام و ترديد در اخبار مربوط به رويدادهاى مسلّم است. چه تصور مىشود که با اتخاذ اين شگرد زيرکانه از اهميت خبر کاسته شده و تبعات هيجانى آن کمتر خواهد بود.
|
|
فىالمثل موفقيت بزرگ سياسي، علمي، اجتماعى و غيره در صحنه بينالمللى يا محلى نصيب کشور يا سازمان حزبى شده است رقيب سياسى از بوقهاى تبليغاتى خود با ذکر کلمات و جملاتى از قبيل گفته مىشود، احتمالآً شاييد اگر، گويا و 'صحت و سقم مطلب هنوز معلوم نشده است' و 'منابع مستقل هنوز تأييد نکردهاند' و غيره خبر قطعى و حتمى را بهصورت ملتزم و مقيد و مبهم پخش مىکنند.
|
|
|
در مجموعه انتشارات تبليغات سياسى بهطور کلي، اطلاعيهها، بيانيهها، مقالات و گزارشات و تفاسير و اخبارى که مستقيم يا غيرمستقيم مفاهيم و مقاصد سياسى را از قبيل تبيين و تبليغ ايدئولوژى خاص و اعلام موفقيتهاى بهدست آمده و رد نظريات مخالفين و امثالهم القاء مىکند، جاى دارد و نشر و پخش آنها بهوسيله مطبوعات، راديو و تلويزيون يا آگهىهاى توزيعى و الصاقى انجام مىگيرد. کتابهائى که مضامين آنها تبليغ سياسى است نيز از اين زمره است.
|
|
|
نطق و خطابه از ابزار تأثيرگذار هميشگى تبليغات بوده است. چنانچه موضوعات جالب و پرمحتوا با کلمات و جملات زيبا و خوشآهنگ و با لحنى گرم و مطبوع ادا شود يقيناً توجه بيشترى را جلب مىکند. در سخنرانى محتوا و شکل هر دو از اعتبار و اهميت برخوردار است.
|
|
محتوا بدان معنى که اگر انبوهى از مطالب سست و بىربط و بىمنطق و مغاير با اصول و واقعيتها را هرچند با صداى خوش و رعايت تکنيکهاى صوتى ايراد نمائيم نمىتواند اثرات مطلوب و پردوام بهجاى گذارد اما ارائه موضوعات اساسى و صحيح و مفيد در قالب خطابههاى جالب و جاذب قطعاً نافذ و مقنع خواهد بود.
|
|
در تاريخ جنگها و انقلابات و مبارزات سياسى ايران و جهان شواهد زيادى مبنى بر تأثيرات عظيم سخنان مهيج و شورانگيز ناطقين مشهور موجود است. بديهى است که سخنرانان موفق کسانى بوده و هستند که به اصطلاح نبض اوضاع و احوال مخاطبين و محل و موقع سخنرانى و بسيارى از شرايط و دقايق ذيربط را در دست داشته و ملحوظ داشتهاند.
|
|
بديهى است موقعيت ناطق، موضوع خطابه، شرايط محل ايراد نطق، کيفيت ايراد سخنراني، زمان اجراء برنامه، چگونگى احوامل و عقايد مستمعين، و ساير عوامل کوچکتر اما مربوط در بهدست آوردن توفيق يا عدم آن در اجراء خطابههاى سياسى واجد اهميت هستند.
|
|
|
از برنامههاى عملى تبليغات سياسى تشکيل دمونستراسيون، ميتينگ، راهپيمائى و گردهمائىهاى بزرگ است، در برگزارى تجمعهاى تظاهراتى در نقاط مختلف دنيا ملاحظات خاصى صورت مىگيرد و عوامل و شرايط مختلفى در نظر گرفته مىشود. ميزان شور و اشتياق و استقبال شرکتکنندگان در تظاهرات به ويژگىها و خصوصيات بسيارى بستگى دارد. تظاهرات ممکن است دولتى و رسمي، ملى و مردمي، همگانى و فراگير، حزبى و گروهي، صنفى و رستهاي، حتى از نظر جنسى مردانه و زنانه باشد.
|
|
در هر نوع از گردهمائىها با توجه به موضوع و هدف آن و خصوصيات شرکتکنندگان و چگونگى شرايط سياسى زمان برگزارى شعارها و احياناً سرودهاى مناسب انتخاب مىگردد. سخنانى ايراد مىشود و بيانيههائى توزيع مىگردد و قطعنامههائى نيز قرائت مىشود.
|
|
در هر تظاهراتى به تناسب معمولاً پرچمها و تراکتها و تصاويرى حمل مىگردد و حتى ممکن است شرکتکنندگان در تظاهرات از لباس و پوشش خاصى استفاده کنند، در هر حال يکى از عومل مهم موفقيت در گردهمائى تعداد زيادتر شرکتکنندگان است و عامل مهم ديگر خودانگيختگى و خودجوشى و خودتمايلى شرکتکنندگان در اينگونه گردهمائىها و راهپيمائىها است.
|
|
|
يکى از شيوههاى تبليغ سياسى که داراى اعتبار و حيثيت والاى انسانى و سرشار از عواطف و احساسات پاک بشرى است اعمال و اقدامات و تلاشهائى سمبليک و نمادين است که نمونههاى درخشان و بيادماندنى آنها در حافظه تاريخ مبارزات سياسي، مذهبي، اجتماعى دنيا ثبت و ضبط است.
|
|
اين شيوه در مقاطعى از تاريخ هر قوم و ملت به ظهور رسيده که اولاً مجريان آن انسانهاى پاکباخته و سلحشور و ايثارگر و مؤمن و وفادار به عقايد خود بودهاند که رسالت قطعى و حتمى خود را در ابلاغ پيام نجاتبخش خويش مىدانستهاند و ثانياً چنان عرصه را براى ايفاء نقش افشاگرانه و آگاهىبخش خود تنگ مىديدهاند که راهى جز جانفشانى و بهجاى گذاشتن خاطرانى حماسى و جاويدان براى مخاطبين خويش نمىيافتهاند.
|
|
در تاريخ معاصر و در جريان جنگهاى آزادىبخش و نهضتهاى استقلالطلبانه و ضداستعمارى و ضداستبدادى و ضدآپارتايد در نقاط مختلف آسيا، آفريقا، آمريکاى جنوبي، ايرلند، فلسطين و غيره بسيارى از قهرمانان ملى آگاهانه و داوطلبانه جان خود را در ميان شعلههاى آتش يا زير شکنجههاى مرگبار يا بر سر حلقههاى دار و مقابل جوخههاى اعدام و يا در کوچه و خيابان در نبرد نابرابر با دشمن فدا کردند و با خلق حماسههاى انسانى توانستند افکار عمومى جهانيان را به نداى حقطلبانه ملتهاى خود متوجه سازند. در دوران مبارزات عليه نظام سلطنتى در کشور ما نيز حرکتهاى حماسى و سمبليک زيادى بمنصه ظهور رسيد. زنان و مردان ايثارگرى که با گفتن 'نه' در مقابل دعوت به امضاء ندامتنامه يا تقاضاى عفو جان باختند اما مرگ آنها سکوت و دلمشغولىهاى روزمره را شکست با انتشار پيامهاى مظلومانه آنها دلها را بهسوى اهداف و آرمانهاى ظلمستيز آنها جلب نمود. در انجام اينگونه تبليغ عملى سياسى نام و ياد نامآوران حماسهساز در رسانههاى جمعي، کتابها، فيلمها و بعضاً تابلوى خيابانها و ميادين شهرها نقش مىبندد و پيامهاى آنها تا اعماق گستره اذهان عمومى نفوذ مىکند.
|
|
نمونه اعلاء و با عظمت تاريخى تبليغى عملى سياسي-مذهبي، واقعه جانگداز عاشورا و داستان مجاهدات و از خودگذشتگى امام حسين (ع) و ياران وفادار او مىباشد که نتايج آن در سينه تاريخ مىدرخشد و الهامبخش آزادىخواهان بسيارى در مبارزه با ظلم در قرون متمادى بوده است.
|