یکشنبه, ۲۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 12 May, 2024
مجله ویستا
حوزهٔ امکانات(۲)
مرکز هر سه دايره يکى است و معرف کانون اجتماع مىباشد که از آن نيازها، خواستها، منابع، امکانات، موانع، محدوديتها و غيره منشأ پيدا مىکنند و به تناسب رشد اجتماع، بهتدريج وسيع مىشوند و مانند امواج رشد و گسترش مىيابند. دايرهٔ اول با دايرهٔ بزرگ معرف مجموعه توقعات، نيازها، خواستها، و انتظارات فردى و اجتماعى است. چون خواستها و نيازهاى اجتماع و انسانها بىشمار و روزافزون است و عملاً حدى و مرزى ندارد، حدود اين دايره نقطهچين کشيده شده است تا مفهوم باز بودن و در حال تزايد بودن دامنهٔ خواستها را برساند. | |
دايرهٔ دوم يا دايرهٔ حد وسط، معرف مجموعهٔ منابع مادي، مالي، علمي، فنى و نيروى انسانى است که اجتماعى در اختيار دارد يا مىتواند داشته باشد. قسمتى از منابع، چون ذخاير طبيعي، افزايش نمىيابد و چه بسا رو به نقصان نيز دارد؛ ولى منابع ديگر، از قبيل ذخاير فنى و علمي، و نيروى انسانى رو به فزونى دارد. اما بههر حال، مجموعهٔ منابعى که در اختيار اجتماع است براى تأمين تمام احتياجات و خواستها تکافو نمىکند و خواهى نخواهى مسئلهٔ اولويت نيازها به ميان مىآيد و پارهاى از توقعات و انتظارات بهعلت کمبود منابع، برآورده نمىشود. بدين جهت است که دايرهٔ مجموعهٔ منابع کوچکتر از دايرهٔ مجموعهٔ خواستها و نيازها رسم شده و در داخل آن قرار داده شده است. | |
دايرهٔ سوم يا دايرهٔ کوچک، معرف مجموعهٔ موانع و محدوديتهايى است که بر سر راه رشد و توسعه قرار دارد يا مىتواند بهوجود آيد. موانع هم مانند منابع گوناگون هستند. بعضى از موانع، طبيعى هستند مانند طبيعت فيزيولوژيک انسان. ساخت و توانايى مغزى و روانى انسان طورى است که يادگيرى به زمان نياز دارد؛ مثلاً، مطالب سه واحد درس را که آموختن آن حداقل در حدود ۵۰ ساعت تعليم و ۱۰۰ ساعت کار و مطالعه مىطلبد، نمىتوان در يک روز تعليم گنجانيد. بدين ترتيب، عامل نياز به زمان در يادگيرى انسان، يک مانع طبيعى در راه گسترش سريع آموزش بهشمار مىرود، و راه ميانبرى براى از بين برداشتن اين مانع بهنظر نمىرسد؛ ولى موانع ديگرى وجود دارد که مىتوان اثر آنها را خنثى کرد. بُعد جغرافيايى در آموزش و پرورش از جمله اين قبيل موانع بهشمار مىرود. در گذشته، فاصلهٔ مکانى از جملهٔ موانعى بود که راه را بر گسترش آموزش و پرورش در نقاط دوردست، بهخصوص براى روستاها، دشوار مىساخت. ولى امروزه، با پيشرفت تکنولوژى و امکاناتى که رسانهها و وسايل ارتباط جمعى و همچنين وسايل آموزشى فراهم آوردهاند، مىتوان اثر بُعد مکانى را تقريباً از ميان برداشت. | |
با پيشرفت علم و دانش و رشد و توسعه اجتماع، بعضى از موانع و محدوديتها از ميان مىرود، پارهاى همچنان باقى مىماند، برخى بزرگتر و دشوارتر مىشود، و بالاخره بعضى موانع جديد بهوجود مىآيد. آنچه مسلم است بايد در برنامهريزي، واقعيت وجود اين موانع و محدوديتها را شناخت و با توجه به آنها، محدوده امکانات و مقدورات را مشخص ساخت. محدودهٔ امکانات و مقدورات در حد فاصل بين مجموعهٔ منابع و مجموعهٔ موانع و محدوديتها قرار گرفته است. اين محدوده که بهنام حوزهٔ امکانات ناميده مىشود، به شکل تاجى بين دو دايرهٔ دوم و سوم که به ترتيب معرف مجموعهٔ منابع و مجموعهٔ موانع هستند، نشان داده شده است. طبق اين مدل هر قدر دامنهٔ منابع وسيعتر شود، حوزهٔ امکانات نيز بزرگتر مىگردد و همچنين، هر قدر از موانع و محدوديتها کاسته شود، ميدان عمل، و مقدورات بازتر مىگردد. برعکس، هر قدر فاصلهٔ بين منابع و محدويتها کمتر شود، حوزهٔ امکانات و ميدان عمل نيز تنگتر مىشود. | |
در اين ميان، موقعيت و نقش راهبرد يا استراتژى چيست؟ راهبرد يا خط مشي، مجموعه تدابيرى است که با استفاده از پارهاى منابع، و بر کنار ساختن بعضى موانع و محدوديتها، ما را به تعدادى از هدفها و خواستها مىرساند. بدين جهت، راهبرد بستگى به نوع خواست و هدف، نوع منابع و امکانات، و نوع موانع و محدوديتها دارد، و از آنها مستقل نيست. در مدلى که در شکل (تجسم مدلى که حوزهٔ امکانات را در حد فاصل بين مجموعهٔ منابع و مجموعهٔ موانع مىپندارد.) نشان داده شده است، راهبردها بهصورت شعاعها يا خطوط اثر آوند نشان داده شدهاند که از مرکز مشترک دايرههاى رشد که معرف کانون اجتماع است منشأ مىگيرند و دايرههاى رشد را به قطاعهايى تقسيم مىکنند. بدين ترتيب، بسته به استراتژىهايى که بهکار برده مىشود، اولويت بين هدفها و خواستها مشخص مىگردد و معلوم مىشود به چه منابعى نياز است، چه موانع و محدوديتهايى بر سر راه قرار دارد، و محدودهٔ امکانات و مقدورات چيست. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
مجلس شورای اسلامی ایران مجلس مجلس دوازدهم انتخابات انتخابات مجلس انتخابات مجلس دوازدهم انتخابات مجلس شورای اسلامی دولت ستاد انتخابات کشور رهبر انقلاب دولت سیزدهم
تهران هواشناسی قتل فضای مجازی شهرداری تهران زلزله سیل سازمان هواشناسی وزارت بهداشت پلیس آتش سوزی بارش باران
خودرو قیمت خودرو قیمت طلا بازار خودرو حقوق بازنشستگان سایپا گاز بورس بانک مرکزی نمایشگاه نفت قیمت دلار ایران خودرو
نمایشگاه کتاب کتاب نمایشگاه کتاب تهران رضا عطاران کیانوش عیاری تئاتر سینمای ایران تلویزیون دفاع مقدس سینما نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران سریال
فناوری تجهیزات پزشکی
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین جنگ غزه آمریکا روسیه حماس سازمان ملل افغانستان رفح اوکراین
پرسپولیس فوتبال استقلال لیگ برتر هوادار رئال مادرید باشگاه پرسپولیس سپاهان لیگ برتر فوتبال ایران لیگ برتر ایران بازی باشگاه استقلال
هوش مصنوعی همراه اول خورشید شفق قطبی دبی ایلان ماسک ناسا اپل گوگل عیسی زارع پور نوآوری
سرطان درمان و آموزش پزشکی تغذیه آلزایمر زیبایی فشار خون قهوه کاهش وزن بارداری توت فرنگی