زندگی کوچ‌نشینی در ایران

- کوچ-ايل-عشيره:

واژهٔ کوچ از مصدر کوچيدن به‌معنى نقل مکان از منزلى به منزل ديگر با ايل و اهل و عيال و اسباب خانه يا مهاجرت و انتقال ايل يا لشکر از جائى‌ به‌جاى ديگر است. (لغت‌نامه دهخدا واژه کوچ) ايل که همواره با کوچ همراه مى‌باشد واژه‌اى ترکى است به‌معنى دوست، موافق، يار، همراه، رام، مطيع، طايفه، قبيله، گروه و مخصوصاً به مردم چادرنشين اطلاق مى‌گردد. (لغت‌نامه دهخدا واژهٔ ايل)

در متن‌هاى تاريخى واژه ايل نخستين‌بار به‌هنگام حکومت ايلخانان به‌کار برده شده است و بر اقوام کوچ‌نشين و نيمه‌کوچ‌نشين شبان دلالت مى‌کند. (فرهاد نعماني، تکامل فئوداليسم در ايران، خوارزمى ۱۳۵۸ جلد ۱ ص ۴۵۱).

عشاير که مفرد آن عشيره است، واژه‌اى عربى است به‌معنى برادران، قبيله، تبار، نزديکان، خويشاوندان، دودمان و اهل خانه. در قرآن کريم به مناسباتى چند از عشيره به‌معنى خويشان ذکر شده است، 'قُل ان کان آباءکُم و ابناءکم و اخوانکم و عشيرتکم...' (قرآن مجيد سوره ۹ التوبه آيه ۲۴) و يا 'انذر عشيرتک الاقربين' (قرآن مجيد سوره ۲۶ الشعراء آيه ۲۱۴)

به‌نظر مى‌رسد که افراد يک گروه کوچ‌گر عمدتاً با هم داراى نسبت‌هاى خويشاوندى سببى و نسبى هستند و به‌طور کامل يک شبکه خويشاوندى را تشکيل مى‌دهند که در مواردى رابطه خويشاوندى ميان آنها پنهان است.