سه شنبه, ۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 23 April, 2024
مجله ویستا

كرمك‌ (كرم‌ نخی‌) ـ pinworms


كرمك‌ (كرم‌ نخی) آلودگی‌ به‌ نوعی‌ انگل‌ روده‌ای‌ كه‌ در كودكان‌ شایع‌ است‌. آلودگی‌ به‌ كرمك‌ بیش‌ از آن‌ كه‌ یك‌ مشكل‌ بهداشتی‌ محسوب‌ گردد، یك‌ حالت‌ مزاحم‌ در نظر گرفته‌ می‌شود. این‌ انگل‌ها قسمت‌ سكوم‌ (قسمتی‌ كیسه‌ای‌ شكل‌ در ابتدای‌ روده‌ بزرگ‌ كه‌ در سمت‌ راست‌ شكم‌ واقع‌ شده‌ و آپاندیس‌ به‌ آن‌ متصل‌ است‌)، روده‌ بزرگ‌، مقعد و پوست‌ اطراف‌ مقعد را درگیر می‌سازند.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. خواب‌ ناآرام‌
۲. رنگ‌پریدگی‌ (گاهی‌)
۳. كم‌اشتهایی‌ و درد شكم‌ (به‌ندرت‌)
۴. تحریك‌ پوستی‌ و خارش‌ دردناك‌ (اطراف‌ مقعد، به‌خصوص‌ هنگام‌ خواب‌)
۵. ترشح‌، خارش‌ و احساس‌ ناراحتی‌ مهبل‌ در صورت‌ مهاجرت‌ انگل‌ به‌ داخل‌ مهبل‌
ـ علل‌ بیماری:
آلودگی‌ سكوم‌ با كرم‌ بسیار كوچكی‌ (كرمك‌). شكل‌ بالغ‌ آن‌ تنها 10 میلی‌متر طول‌ دارد. كرم‌های‌ سوزنی‌ برای‌ تخمگذاری‌ از سكوم‌ به‌ راست‌روده‌ مهاجرت‌ كرده‌ و سپس‌ در اطراف‌ مقعد و باسن‌ تخمگذاری‌ می‌كنند. تخم‌های‌ بسیار كوچك‌ این‌ انگل‌ هنگام‌ خاراندن‌ پوست‌ اطراف‌ مقعد به‌ انگشتان‌ می‌چسبند. تخم‌های‌ انگل‌ از طریق‌ صندلی‌ توالت‌ یا تماس‌ دست‌ به‌ دست‌ یا دست‌ به‌ دهان‌ به‌ دیگران‌ منتقل‌ می‌شوند. همچنین‌ تخم‌ها می‌توانند در هوا پراكنده‌ شده‌ و از طریق‌ استنشاق‌ یا بلع‌ وارد بدن‌ فرد دیگر گردند. لاروهای‌ انگل‌ در داخل‌ روده‌ كوچك‌ از داخل‌ تخم‌ها خارج‌ می‌شوند و به‌ سكوم‌ مهاجرت‌ كرده‌، در آنها بالغ‌ شده‌، تولید مثل‌ كرده‌ و این‌ چرخه‌ را تكرار می‌كنند.
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. آب‌ و هوای‌ گرم‌
۲. بهداشت‌ فردی‌ نامناسب‌
۳. زندگی‌ گروهی‌ كودكان‌ مثلاً در مدرسه‌ یا خانواده‌های‌ پرجمعیت‌
ـ پیشگیری‌:
۱. ناخن‌ها را كوتاه‌ و تمیز نگه‌ دارید.
۲. دست‌ها را پس‌ از توالت‌ رفتن‌ و قبل‌ از غذا به‌دقت‌ بشویید.
۳. برای‌ شستن‌ ظرف‌ها از آب‌ خیلی‌ داغ‌ استفاده‌ كنید.
۴. از خاراندن‌ اطراف‌ مقعد و بردن‌ دست‌ به‌ دهان‌ یا اطراف‌ بینی‌ خودداری‌ كنید.
۵. به‌ كودكان‌ زیرشلواری‌های‌ نخی‌ راحت‌ بپوشانید و هر روز آنها را تعویض‌ كنید.
۶. مقعد و ناحیه‌ تناسلی‌ را حداقل‌ روزی‌ یك‌ بار بشویید، این‌ شستشو را ترجیحاً با دوش‌ (یا شلنگ‌ آب) و بادقت‌ انجام‌ دهید.
ـ عواقب‌ موردانتظار:
معمولاً با یك‌ بار درمان‌ یا حداكثر 2بار درمان‌ بهبود می‌یابد. درمان‌ باید در همه‌ افراد خانواده‌ به‌طور همزمان‌ انجام‌ شود. عود بیماری‌ شایع‌ است‌. اگر كرم‌ها مدت‌ كوتاهی‌ پس‌ از درمان‌ دوباره‌ ظاهر گردند، این‌ معمولاً ناشی‌ از آلودگی‌ مجدد است‌ نه‌ شكست‌ درمان‌.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
عوارض‌ وخیمی‌ برای‌ این‌ بیماری‌ موردانتظار نیست‌.
ـ درمان‌:
۱. بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ بررسی‌ میكروسكوپی‌ كرم‌ها یا تخم‌های‌ آنها باشد.
۲. خانه‌ را با دقت‌ بیش‌ از قبل‌ تمیز كنید.
۳. پرده‌ها و لباس‌ها را بیشتر از حالت‌ عادی‌ بشویید یا در محلول‌ آمونیاك‌ شستشو دهید یا آنها را بجوشانید.
۴. اسباب‌بازی‌های‌ قابل‌ شستشو را با بُرس‌ شسته‌ و تمیز كنید.
۵. اسباب‌بازی‌های‌ فلزی‌ و اشیای‌ مشابه‌ را در یك‌ اجاق‌ داغ‌ استریل‌ نمایید.
۶. ناخن‌ها را كوتاه‌ و تمیز كنید.
۷. حوله‌ها را عوض‌ كنید.
۸. كاسه‌ توالت‌ را با بُرس‌ بشویید.
۹. در بهداشت‌ فردی‌ بسیار دقت‌ نمایید
۱۰. برای‌ شستشو از دوش‌ استفاده‌ نمایید نه‌ وان‌ حمام‌.
۱۱. ارزیابی‌ طبی‌ مجدد حدود 2 هفته‌ پس‌ از درمان‌ برای‌ اطمینان‌ از نابودی‌ همه‌ انگل‌ها توصیه‌ می‌شود.
ـ داروها:
داروهای‌ ضدكرم‌. دستورات‌ پزشك‌ را به‌دقت‌ اجرا نمایید. دارو با معده‌ خالی‌ مصرف‌ كنید. برخی‌ داروها ممكن‌ است‌ سبب‌ تهوع‌، استفراغ‌ و اسهال‌ شوند. این‌ داروها توسط‌ معده‌ یا روده‌ جذب‌ نمی‌شوند و بنابراین‌ مدفوع‌ ممكن‌ است‌ به‌رنگ‌ دارو درآید. كرم‌ها یا محلول‌های‌ بدون‌ نسخه‌ برای‌ تسكین‌ خارش‌ ممكن‌ است‌ كمك‌كننده‌ باشد.
ـ فعالیت‌:
محدودیتی‌ وجود ندارد.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
رژیم‌ خاصی‌ نیاز نیست‌.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
۱. بروز مجدد كرمك‌ پس‌ از درمان‌
۲. اگر وجود علایم‌ ابتلا به‌ كرمك‌ در هریك‌ از اعضای‌ خانواده‌تان
۳. بروز عوارض‌ جانبی‌ ناشی‌ از داروهای‌ تجویزشده‌ كه‌ به‌سرعت‌ برطرف‌ نمی‌شوند.


همچنین مشاهده کنید