شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا

اختلال‌ تنش‌زای‌ پس‌ از حادثه‌ ـ post traumatic stress disorder


اختلال‌ تنش‌زای‌ پس‌ از حادثه‌ (PTSD) نوعی‌ اضطراب‌ در افرادی‌ كه‌ حادثه‌ای‌ را كه‌ برای‌ اكثر مردم‌ بسیار آزارنده‌ و مضطرب‌ كننده‌ است‌ تجربه‌ كرده‌اند. این‌ حوادث‌ (بلایای‌ طبیعی‌، قتل‌، هتك‌ حرمت‌، جنگ‌، زندانی‌ شدن‌، شكنجه‌، تصادفات‌) در همه‌ افراد یك‌ استرس‌ روانی‌ ایجاد می‌كنند ولی‌ برخی‌ افراد پس‌ از آن‌ سیر طبیعی‌ بهبود را طی‌ نمی‌كنند.
مشخصه‌ اختلال‌ تنش‌زای‌ پس‌ از حادثه‌ این‌ اختلال‌ عبارتست‌ از یادآوری‌ مداوم‌ حادثه‌ و بروز علایم‌ مربوط‌ به‌ آن‌. این‌ علایم‌ ممكن‌ است‌ درست‌ پس‌ از حادثه‌ شروع‌ شده‌ یا چند ماه‌ بعد بروز كند.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. بی‌خوابی‌
۲. اضطراب‌ مزمن‌
۳. اختلال‌ در تمركز
۴. اختلال‌ حافظه‌
۵. احساس‌ منزوی‌ شدن‌ از دیگران‌
۶. كاهش‌ علاقه‌ به‌ فعالیت‌های‌ معمول‌
۷. دیدن‌ خواب‌های‌ مكرر مرتبط‌ با حادثه‌
۸. یادآوری‌ مكرر، غیرقابل‌ اجتناب‌ و آزارنده‌ حادثه‌
۹. احساس‌ رخداد دوباره‌ حادثه‌ (مجسم‌ شدن‌ تصاویر حادثه‌)
۱۰. واكنش‌های‌ ترس‌ نسبت‌ به‌ موقعیت‌ها یا اجتناب‌ از فعالیت‌هایی‌ كه‌ باعث‌ یادآوری‌ حادثه‌ می‌گردند.
۱۱. آثار روانی‌ (تحریك‌پذیری‌، بی‌قراری‌، هراسان‌ بودن‌، بروز رفتارهای‌ ناگهانی‌ به‌ صورت‌ انفجاری‌، ركود احساسات‌، احساس‌ زجرآور
ـ علل‌ بیماری:
۱. خونین‌ و بی‌رحمانه‌ بودن‌ حادثه‌
۲. ناگهانی‌ و غیرمنتظره‌ بودن‌ حادثه‌
۳. استرس‌ طولانی‌تر و مزمن‌ در طی‌ حادثه‌
۴. قدرت‌ و ضعف‌ روانی‌ و سرشتی‌ قربانی‌ حادثه‌
۵. آسیب‌های‌ جسمی‌ (به‌ خصوص‌ آسیب‌ سر)
۶. نوع‌ حمایت‌ اجتماعی‌ و میزان‌ دسترسی‌ به‌ آن‌
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. سطح‌ سواد پایین‌
۲. وجود والدین‌ الكلی‌
۳. سوء رفتار با فرد در كودكی‌
۴. سابقه‌ بی‌توجهی‌ به‌ فرد یا شرایط‌ بد خانوادگی‌ در كودكی‌
ـ پیشگیری‌:
مداخله‌ فوری‌ بلافاصله‌ پس‌ از حوادث‌ غیرمترقبه‌ ممكن‌ است‌ از ایجاد این‌ اختلال‌ جلوگیری‌ كند.
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
در برخی‌ بیماران‌، علایم‌ خودبه‌خود پس‌ از 6 ماه‌ برطرف‌ می‌شوند؛ درمان‌ در بعضی‌ بیماران‌ ممكن‌ است‌ كمك‌ كننده‌ باشد؛ در سایر بیماران‌ این‌ اختلال‌ ممكن‌ است‌ سیری‌ مزمن‌ برای‌ ماه‌ها یا سال‌ها داشته‌ باشد.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
۱. خودكشی‌
۲. وابستگی‌ به‌ داروها و الكل‌
۳. آسیب‌ زدن‌ به‌ خود در طی‌ تجسم‌ دوباره‌ حادثه‌
۴. اختلال‌ تنش‌زای‌ پس‌ از حادثه‌ از نوع‌ مزمن‌ كه‌ می‌تواند به‌ از دست‌ دادن‌ شغل‌، اختلالات‌ خانوادگی‌ و ناتوانی‌ منجر شود.
ـ درمان‌:
۱. پیمان‌ بستن‌ بیمار با خود جهت‌ مقابله‌ با مشكل‌
۲. اخذ سابقه‌ طبی‌ و معاینه‌ فیزیكی‌ توسط‌ یك‌ پزشك‌
۳. مشاوره‌ روانشناختی‌ جهت‌ درمان‌ توصیه‌ می‌شود.
۴. برای‌ رد كردن‌ اختلالات‌ مغزی‌ آزمون‌های‌ آزمایشگاهی‌ و طبی‌ ضروری‌ است‌.
۵. آموختن‌ روش‌های‌ آسوده‌سازی‌. این‌ روش‌ها به‌ ویژه‌ برای‌ كمك‌ به‌ رفع‌ مشكلات‌ خواب‌ مفیدند.
۶. گروه‌های‌ حمایتی‌ بسیار مؤثر بوده‌ و در مراكز نظامی‌ و مراكز بحران‌های‌ اجتماعی‌ در دسترس‌اند.
ـ داروها:
پزشك‌ ممكن‌ است‌ برای‌ دوره‌های‌ كوتاه‌ داروهای‌ ضداضطراب‌ یا ضد افسردگی‌ تجویز كند. داروی‌ اختصاصی‌ برای‌ درمان‌ این‌ اختلال‌ وجود ندارد.
ـ فعالیت‌:
محدودیتی‌ وجود ندارد. یك‌ برنامه‌ ورزشی‌ معمول‌ در تسكین‌ برخی‌ تنش‌ها سودمند است‌.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
رژیم‌ خاصی‌ نیاز نیست‌.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
۱. اگر علایم‌ پس‌ از شروع‌ درمان‌ بهبود نیافته‌ یا بدتر شوند.
۲. اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان دارای‌ علایم‌ اختلال‌ تنش‌زای‌ پس‌ از حادثه‌ باشید.
۳. اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید/ داروهای‌ تجویزی‌ ممكن‌ است‌ با عوارض‌ جانبی‌ همراه‌ باشند.


همچنین مشاهده کنید