شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا
مجمعالنوادر یا چهارمقاله
چهارمقاله رسالهاى است مختصر مشتمل بر چهار مقاله در بيان شرايطى که در چهار طبقه از مردم که پادشاهان به زعم مصنف بديشان محتاج هستند يعنى دبير و شاعر و منجم وطبيب بايد مجتمع باشد، و بعد از شرايط مخصوص به هر يک، در ضمن هر مقاله قريب ده حکايت تاريخى مناسب مقام ايراد نموده است، از اينرو اهميت اين کتاب گذشته از مقام ادبي، دارا بودن تراجم مشاهير شعرا و اطبا و منجمان و امرا و بسيارى از مطالب تاريخى است که در کتب ديگر يافت نمىشود. |
- کنايه و استعاره: |
کنايات و استعارات نيز در نثر فنى بهکار برده است از آن جمله در حکايت محمود و اياز صفحهٔ ۳۴ گويد: |
'شبى در مجلس عشرت ... به زلف اياز نگريست، عنبرى ديد بر روى ماه غلطان، سنبلى ديد بر چهرهٔ آفتاب پيچان، حلقه حلقه چون زره، بندبند چون زنجير، در هر حلقه هزار دل، و در هر بندى هزار جان، عشق عنان خويشتندارى از دست صبر او ربود، و عاشقوار در خود کشيد، محتسب آمَنّا و صَدَّنا سر از گريبان شرع برآورد و در برابر سلطان يمينالدوله بايستاد و گفت: هان محمود عشق را با فسق مياميز، و حق را با باطل ممزوج مکن که بدين زَلّت ولايت عشق بر تو بشورد و چون پدر خويش از بهشت عشق بيوفتى و به عناء دنياى فسق درماني! سمع اقبالش در غايت شنوائى بود اين قضيه مسموع افتاد ترسيد که سپاه صبر او با لشگر زلفين اياز برنيايد، کارد برکشيد و بهدست اياز داد که بگير و زلفين خويش را ببر! اياز خدمت کرد و کارد از دست او بستد و گفت از کجا ببرم؟ گفت از نيمه. اياز زلف دو تو کرد و تقدير بگرفت و فرمان بهجاى آورد و هر دو زلف خويش را پيش محمود نهاد ... الخ' ص ۳۵. |
همهٔ چهارمقاله قابل نقل است، ولى چون کسى نيست از آشنايان و دوستان سخن فارسى که اين کتاب مستطاب را نخوانده باشد، يا نخواند، از اطناب دربارهٔ آن مخزن لطف و ادب صرفنظر شد. و در خاتمه همينقدر مىگوئيم که چهارمقاله ممزوجى است از سبک قرن پنجم و سبک قرن ششم يا از شيوهٔ نثر مرسل قديم و نثر فنى جديد و از اين راه که جامع هر دو شيوه و نمايندهٔ هر دو قرن است نيز قابل تقدير و شايان توجه است، چه هم لطايف زبان محاوره و آداب و اخلاق و طرز معيشت عصر را در او مىتوان ديد و هم صنايع و بدايع نوظهور ادبى را - يعنى هم تاريخ بيهقى است و هم کليله و دمنهٔ ابوالمعالى و در همين حال از تعقيدات اوّلى و اطنابهاى دومين برکنار است. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران دولت حجاب رئیس جمهور پاکستان گشت ارشاد رئیسی دولت سیزدهم مجلس شورای اسلامی کارگران رهبر انقلاب سریلانکا
سیل سلامت قتل کنکور تهران سردار رادان سازمان سنجش آتش سوزی شهرداری تهران پلیس اصفهان زنان
قیمت دلار دلار سایپا خودرو قیمت خودرو تورم قیمت طلا بازار خودرو ارز مسکن بانک مرکزی ایران خودرو
کیومرث پوراحمد خودکشی تلویزیون سینمای ایران فیلم ترانه علیدوستی سریال گردشگری موسیقی مهران مدیری کتاب
اینترنت کنکور ۱۴۰۳ عبدالرسول پورعباس
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه فلسطین جنگ غزه روسیه چین حماس طالبان اوکراین ایالات متحده آمریکا طوفان الاقصی
فوتبال پرسپولیس جام حذفی آلومینیوم اراک استقلال فوتسال بازی تراکتور بارسلونا باشگاه پرسپولیس تیم ملی فوتسال ایران لیگ برتر انگلیس
هوش مصنوعی سامسونگ گوگل الماس همراه اول ناسا فیلترینگ
سازمان غذا و دارو مالاریا کاهش وزن آلزایمر زوال عقل