شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا

کلسیتریول (۱.۲۵ دهیدروکسی کولکالسیفرول) ? CALCITRIOL


  نام فارسى کلسيتريول (۱.۲۵ دهيدروکسى کولکالسيفيرول)
  نام انگليسى CALCITRIOL
  نام تجارى دارو Calcifex, Rocaltrol
  گروه دارويى فاكتورهاى پاراتيروئيدى (تنظيم‌كننده كلسيم سرم)
  گروه شيميايى دارو هورمون آنالوگ ويتامين D
  مكانيسم اثر افزايش جذب روده‌اى كلسيم، افزايش كلسيم استخواني، افزايش بازجذب فسفات‌ها در بخش توبولى كليه.
  ميزان مصرف هيپوكلسمي:
بالغين: خوراكى 0/25mcg روزانه، كه پس از هر 8-4 هفته، 0/25mcg/day به دوز دارو افزوده مي‌شود؛ دوز نگهدارندۀ آن 0/25mcg يك روز درميان تا 2mcg به‌طور روزانه مي‌باشد.
هيپوپاراتيروئيدى و هيپوپاراتيروئيدى كاذب:
بالغين و بچه‌هاى بالاى يك‌سال: خوراكى 0/25mcg روزانه، كه پس از هر 4-2 هفته مي‌توان دوز دارو را افزايش داد، دوز نگهدارندۀ آن 0/25 تا 2mcg در روز مي‌باشد.
موارد منع مصرف:
حساسيت مفرط به دارو، هيپرفسفاتمي، هيپركلسمى يا مسموميت با ويتامين D.
  توضيحات دارو عوارض جانبي:
دستگاه عصبى مركزي: خواب‌آلودگي، سردرد، سرگيجه، تب و كسالت.
گوارشي: تهوع، اسهال، استفراغ، زردي، بي‌اشتهائي، خشكى دهان، يبوست، كرامپ.
عصبى عضلاني: آرترالژي، كاهش رشد استخواني.
ادرارى تناسلي: پلي‌اوري، هيپركلسمي، هيپوفسفاتمي، هماچوري.
احتياطات:
در حاملگى (گروه C)، سنگ کليه، شيردهى و در بيمارى قلبى عروقى و دريافت‌کنندگان ديگوکسين با احتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: کامل. شروع اثر: ۶ـ۲ ساعت. اوج اثر: ۱۲ـ۱۰ ساعت. مدت اثر: ۵ـ۳ روز. متابوليسم: کبدي. دفع: از راه مدفوع (نيمه عمر ۶ـ۳ ساعت).
تداخلات داروئي: مصرف همزمان ديورتيک‌هاى تيازيدى باعث تشديد هيپرکلسمى مي‌شود؛ باعث کاهش اثرات مسدودکننده‌هاى کانال کلسيم مثل وراپاميل مي‌شود؛ هيپرکلسمى ناشى از دارو باعث تشديد آريتمى ناشى از مصرف همزمان همزمان ديگوکسين مي‌شود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ BUN، کلسيم ادراري، ALT, AST، کلسترول، کراتينين، اسيد اوريک، کلر، منيزيم، الکتروليت‌ها، pH ادراري، فسفات؛ ضمناً مصرف دارو ممکن است باعث افزايش کلسيم شود، مقدار کلسيم را در حد ۱۰ـ۹ mg/dL، ويتامين D را در حد ۱۳۵ـ۵۰ IU/dL و فسفات را در حد ۷۰mg/dL حفظ کنيد.
ـ آلکان فسفاتاز ممکن است کاهش يابد.
ـ افزايش ميزان دارو، در اين حالت واکنش‌هاى توکسيک به‌سرعت ايجاد مي‌شوند.
توصيه‌ها:
ـ دور از نور، گرما و رطوبت نگهدارى شود.
ـ در صورت نياز مصرف سديم و پتاسيم را محدود کنيد.
ـ در هيپرپاراتيروئيدى دوز دارو هنگام صبح تجويز مي‌شود. دوز خوراکى را مي‌توان با غذا يا معده خالى مصرف کرد.
ارزيابى باليني:
خشکى دهان، مزه فلزي، پلي‌اوري، درد استخوان، ضعف عضلاني، سردرد، خستگي، تغيير در سطح هوشياري، ديس‌ريتمي، افزايش تعداد تنفس، بي‌اشتهائي، تهوع، استفراغ، يبوست، اين علائم ممکن است نشانگر افزايش سطح کلسيم خون باشند.
سطح فسفات سرم: در بيماران دياليزى استفاده از ژل هيدروکسيد آلومينيم که به فسفات روده‌اى متصل مي‌شود باعث کاهش سطح فسفات مي‌شود.
وضعيت کليوي: کاهش دفع ادرارى (اليگوري، آنوري)، ادم انتهاها، افزايش وزن، ادم پري‌اربيتال.
وضعيت غذائي: در صورت نياز مصرف غذاهاى حاوى ويتامين D (شير و بعضى از غذاهائى دريائي)، کلسيم (محصولات لبني، سبزيجات)، و يا کلسيم مکمل را توصيه کنيد.
هيپرکلسمي: سطح کلسيم و فسفر را هر ۲۴ ساعت کنترل کنيد. در صورت هيپرکلسمى مصرف دارو و کلسيم مکمل را قطع کنيد.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ علائم هيپرکلسمى را به مريض آموزش دهيد.
ـ معرفى غذاهاى غنى از کلسيم.
ـ از مصرف مواد حاوى سديم: گوشت‌هاى نمک سود‌شده، محصولات لبني، زيتون، چغندر، سرکه، سوپ، خوددارى شود.
ـ از مصرف مواد حاوى پتاسيم: پرتغال، موز، خشک‌شده ميوه‌ها، عدس، برگ سبز سبزيجات، شير، خربزه، باقلا، در موارد نارسائى مزمن کليوى خوددارى شود.
ـ از مصرف داروهاى OTC حاوى کلسيم، پتاسيم، يا سديم در موارد نارسائى مزمن کليوى خوددارى کنيد.
ـ از مصرف تمام فرآورده‌هاى حاوى ويتامين D امتناع کنيد.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش کاذب: کلسترول.


همچنین مشاهده کنید