در ضرورت توسعه صنعت چاپ

روز یازدهم شهریورماه به نام روز صنعت چاپ نامگذاری شده تا حداقل در این روز گوشه ای از مشکلات عظیم این صنعت مهم بازگو شود اما دریغ از گوش شنوایی برای شنیدن درد دل های ناشرانی که خود با سرمایه گذاری شان در این بخش فقط از دولت حمایت می خواهند نه چیز بیشتری صنعت چاپ از صنایعی است که با همه ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه ارتباط مستقیم دارد و تمامی عوامل توسعه بدون بهره گیری از این صنعت قادر به ایفای نقش واقعی خود نیستند.
صنعت چاپ علیرغم تاثیر مهمی که در امر توسعه دارد، ظاهرا تا حدودی به فراموشی سپرده شده و برای تحول آن اقدامی اساسی صورت نگرفته، به طوری که امروزه این صنعت در کشور عزیزمان ده ها سال با موقعیت کنونی صنعت چاپ در کشورهای توسعه یافته فاصله دارد و حتی برخی کشورهای جهان سوم نیز برای رشد کیفی و کمی این صنعت در کشورشان از ما سبقت گرفته اند. عقب ماندگی صنعت چاپ در ایران قبل از آنکه به علت مشکلات سخت افزاری و تکنولوژیکی باشد، به دلیل مشکل نرم افزاری و نوع نگرش بدان است.
اقتصاد و فرهنگ نشر دو محرکه هستند که عامل پیشرفت و یا عقب گرد این صنعت می باشند که از یک طرف توجه به آنها با توسعه جامعه در ارتباط است و از طرف دیگر با تعریف کلی صورت گرفته از این دو مساله، خود به خود به سرنخ هایی در درون جوامع خواهیم رسید که به طور مستقیم با فرهنگ و اقتصاد کشور در ارتباط هستند.
از سال های گذشته تا به امروز در بحث اقتصادی صنعت چاپ با مشکلات جدی روبه رو هستیم که موجب شده نتوانیم متناسب با آنچه مایلیم حرکت کنیم و در بخش کاغذ، چاپ، حق الزحمه مولف، نحوه بازگشت سرمایه، بازدهی اقتصادی و... مشکلاتی عدیده ای وجود دارند که به صورت چند بعدی ظاهر شده و با حل یکی از آنها نمی توان بر مساله فائق آمد بلکه باید تمام ابعاد مشکلات به وجود آمده را بررسی کرد تا وضعیت اقتصاد چاپ و نشر به جایگاه مطلوبی برسد و توانایی تاثیرگذاری بر حوزه فرهنگ چاپ را نیز داشته باشد.
ذکر این نکته هم ضروری است که تا زمانی که مشکلات حوزه اقتصادی چاپ حل و فصل نشود، نمی توان انتظار زیادی از پیشرفت در حوزه فرهنگ چاپ داشت.
ناشران با توجه به پیشرفت های علم چاپ در ایران و جهان علاقه مند به استفاده از این تجربیات هستند و استفاده از نیروهای کارآمد و متخصص در این زمینه یکی از راه هایی است که می تواند نشر ایران را متحول کند.
اگر شرایط اقتصادی خوبی در نشر ایران حاکم باشد، ناشران می توانند نوآوری هایی زیادی در زمینه کارهای چاپی داشته باشند اما با توجه به اینکه میزان وقت مطالعه در ایران بسیار پایین است و هم قیمت تمام شده کتاب بسیار زیاد است، ناشران توانایی چنین کارهایی را معمولا ندارند.
به دلیل اینکه اکثر دستگاه های چاپ کشور مدل پائین هستند و چاپ کتاب با این دستگاه ها دشواری های زیادی را به همراه دارد، نمی توان انتظار داشت کیفیت سفارش های چاپی افزایش یابد. بنابراین هرچه فناوری چاپ در جهان پیشرفته می شود در ایران به همان نسبت از این فناوری ها فاصله می گیریم. زیرا دستگاه های چاپ موجود در کشور بسیار فرسوده است و امکان مانور زیادی برای ناشران باقی نمی گذارد.
پس وقتی دستگاه های چاپ پیشرفته شود، کیفیت چاپ هم بالا خواهد رفت. بنابراین اگر دولت در زمینه صنعت چاپ سرمایه گذاری کند یا از سرمایه گذاری بخش خصوصی حمایت به عمل آید، شاهد تحول چشمگیری در این زمینه خواهیم بود.

نویسنده : عباس محتشمی

منبع : روزنامه مردم سالاری