پنجشنبه, ۹ اسفند, ۱۴۰۳ / 27 February, 2025
مجله ویستا


مردم‌ شادی ‌می‌خواهند


مردم‌ شادی ‌می‌خواهند
چه‌ عاملی‌ باعث‌ شد که‌ کار در رادیو را انتخاب‌ کنید؟
منوچهر آذری‌: من‌ البته‌ کارم‌ را سال‌ ۱۳۴۳ با تلویزیون‌ و گروه‌ آقای‌ حسن‌ خیاط‌ باشی‌ شروع‌ کردم؛ اما مقوله‌ رادیو را بعد از چندین‌ سال‌ فعالیت‌ در تلویزیون‌، تئاتر و زمینه‌های‌ کارگردانی‌ و بازیگری‌ آغاز کردم‌. سال‌ ۱۳۵۴ بود که‌ دو برنامه‌ رادیو به‌ خیاط‌باشی‌ پیشنهاد شد، بنابراین‌ مجدداً با ایشان‌ وارد رادیو شدم‌. مدت‌ زمان‌ یکی‌ از برنامه‌ها یک‌ ماه‌ بود که‌ یک‌ هفته‌اش‌ به‌ ما اختصاص‌ یافت‌ که‌ با توجه‌ به‌ اسم‌ خیاط‌ باشی‌ نام‌ آن‌ را دوخت‌ و دوز گذاشتیم‌.
در همان‌ زمان‌ حمید قنبری‌ کارگردان‌ برنامه‌ «شما و رادیو جمعه‌» با توجه‌ به‌ اینکه‌ معتقد بودند جوانی‌ هستم‌ که‌ در این‌ زمینه‌ استعداد دارم‌، به‌ من‌ پیشنهاد کار دادند بطوری‌که‌ همزمان‌ با هردوشان‌ کار می‌کردم‌. بعد از آن‌ داستان‌های‌ هزار و یک‌ شب‌ را با رامین‌ فرزاد، رضا عبدی‌ و خانم‌ها مهرزاد و قاسمی‌ و... اجرا کردیم‌. همین‌طور ادامه‌ دادم‌ تا اینکه‌ پس‌ از انقلاب‌ به‌ استخدام‌ رادیو در آمدم‌ و در رادیو ماندگار شدم؛ من‌ سال‌های‌ سال‌ کارگردان‌ برنامه‌ جمعه‌ خوب‌ شبکه‌ جوان‌ بودم‌ و نیز با دیگر دوستان‌ هر جمعه‌ که‌ حتی‌ مرده‌ها هم‌ مرخصی‌ دارند برنامه‌ صبح‌ جمعه‌ را به‌ صورت‌ زنده‌ اجرا می‌کردیم‌. صحبت‌ از یک‌ سال‌ نیست‌ بلکه‌ ۴۵ سال‌ است‌ که‌ بی‌شایبه‌ برای‌ این‌ مردم‌ زحمت‌ کشیده‌ام‌ و به‌ جرات‌ می‌گویم‌ که‌ وقتی‌ روی‌ سن‌ می‌روم‌ سه‌ ربع‌ با موزیک‌ بدون‌ هیچ‌گونه‌ تمرینی‌ برنامه‌ اجرا می‌کنم‌.
البته‌ عضو واحد دوبلاژ رادیو نیز هستم‌ و در کنار رادیو فعالیت‌های‌ سینمایی‌ از جمله‌ بازی‌ در فیلم‌های‌ زن‌ بدلی‌، در مسیر تندباد، دزد عروسک‌ها، عبور از غبار را داشته‌ام‌ و عضو انجمن‌ بازیگران‌ سینما و گویندگان‌ فیلم‌ هستم‌ ولی‌ با توجه‌ به‌ این‌ فعالیت‌ها وقتی‌ می‌خواستم‌ در آخرین‌ روز جشنواره‌ فجر امسال‌ شرکت‌ کنم‌ تا پیش‌ پرده‌یی‌ که‌ خوانده‌ بودم‌ را ببینم‌، بلیت‌ نداشتم‌ و پشت‌ درمانده‌ بودم‌ تا اینکه‌ یکی‌ از آقایان‌ بخاطر شناختی‌ که‌ از من‌ داشت‌، اجازه‌ داد وارد شوم‌. در کل‌ می‌خواهم‌ بگویم‌ در این‌ مدتی‌ که‌ در رادیو تلویزیون‌ کار کرده‌ام‌، تمام‌ تلاشم‌ این‌ بوده‌ که‌ عاملی‌ برای‌ خنداندن‌ مردم‌ باشم‌ نه‌ اینکه‌ باعث‌ گریه‌ آنها شوم‌.
مهران‌ امامیه‌: بهمن‌ سال‌ ۱۳۶۸ قرار بود به‌ مناسبت‌ ایام‌ دهه‌ فجر برنامه‌هایی‌ را برای‌ رادیو و تلویزیون‌ بسازند که‌ در همان‌ زمان‌ از طرف‌ مرحوم‌ نوذری‌ کارگردان‌ برنامه‌ صبح‌ جمعه‌ با شما به‌ رادیو دعوت‌ شدم‌. به‌ عبارتی‌ برنامه‌های‌ دهه‌ فجر بهانه‌یی‌ شد تا من‌ افتخار همکاری‌ با بزرگان‌ رادیو را به‌ دست‌ آورم‌، در کنارشان‌ شاگردی‌ کنم‌ و در رادیو بمانم‌.
رادیو نسبت‌ به‌ سایر رسانه‌ از جمله‌ تلویزیون‌، چه‌ ویژگی‌هایی‌ دارد؟
منوچهر آذری‌: مهمترین‌ ویژگی‌اش‌ حمل‌ آسان‌ آن‌ است‌ بطوری‌که‌ می‌توان‌ آن‌ را در جیب‌ گذاشت‌ و به‌ هرکجا برد یا شب‌ها زیر سرگذاشت‌ و برنامه‌ راه‌ شب‌ را گوش‌ داد و از طرفی‌ وقتی‌ می‌گویند «صدا است‌ که‌ می‌ماند» بنابراین‌ رادیو بقای‌ بسیاری‌ بین‌ مردم‌ دارد.
مهران‌ امامیه‌: کار رادیو با توجه‌ به‌ اینکه‌ ابزارش‌ فقط‌ صدا است‌ و باید تمام‌ حالات‌ و احساسات‌ را از طریق‌ همان‌ صدا به‌ شنونده‌ منتقل‌ کرد، کار بسیار سختی‌ است؛ ضمن‌ اینکه‌ یار و همدم‌ بسیار خوبی‌ برای‌ افرادی‌ است‌ که‌ به‌ تلویزیون‌ دسترسی‌ ندارند مثل‌ رانندگان‌ یا آنهایی‌ که‌ شب‌ کار هستند. به‌ یاد دارم‌ که‌ مدتی‌ بخاطر کارم‌ زیاد به‌ روستاها و شهرستان‌های‌ کوچک‌ می‌رفتم‌ و از نزدیک‌ شاهد بودم‌ که‌ اهالی‌ آنجا رادیو را به‌ هیچ‌ عنوان‌ از خود جدا نمی‌کنند، حتی‌ سر زمین‌هایشان‌ هم‌ می‌بردند. من‌ همیشه‌ به‌ دوستانم‌ در رادیو می‌گویم‌ که‌ اگر بدانیم‌ مخاطبین‌ ما چه‌ کسانی‌ و چه‌ جمعیتی‌ هستند، شاید کمی‌ مسئولیتمان‌ سنگین‌تر شود، چراکه‌ از پیرزن‌ ۹۰ ساله‌ تا نوجوان‌ ۱۵ ساله‌ به‌ آن‌ گوش‌ می‌دهد. به‌ همین‌ دلیل‌ باید برنامه‌هایمان‌ به‌ گونه‌یی‌ باشد که‌ همه‌ را فرا بگیرد.
چرا مردم‌ بیشتر از رادیو به‌ تلویزیون‌ گرایش‌ دارند؟
منوچهر آذری‌: شاید اینطور باشد، اما به‌ نظرمن‌ رادیو مخاطبین‌ بسیاری‌ دارد و طیف‌ وسیعی‌ را در برمی‌گیرد در هرجای‌ دنیا که‌ باشیم‌ می‌توانیم‌ به‌ برنامه‌ مورد علاقه‌مان‌ در رادیو گوش‌ دهیم‌.
مهران‌ امامیه‌: تلویزیون‌ بخاطر مصور بودنش‌، ارتباط‌ بصری‌ بهتری‌ با مخاطبین‌ برقرار می‌کند. زیرا خیلی‌ها با دیدن‌ تصاویر راحت‌تر متوجه‌ موضوع‌ برنامه‌یی‌ می‌شوند و برایشان‌ جذاب‌تر است‌. حالا بحث‌ سریال‌ها و فیلم‌ها و کارتون‌های‌ آنچنانی‌ که‌ برای‌ هر مقطع‌ سنی‌ پخش‌ می‌شود، جای‌ خودش‌ را دارد، اما رادیو این‌گونه‌ نیست‌ با آنکه‌ از نظر محتوایی‌ همه‌ چیز را در برمی‌گیرد اما چون‌ تصویر ندارد مخاطبینش‌ در زمان‌های‌ خاص‌ به‌ برنامه‌ مورد علاقه‌شان‌ گوش‌ می‌دهند. بطور مثال‌ بعدازظهرهای‌ هر دوشنبه‌ رادیو را روی‌ برنامه‌ روی‌ خط‌ جوان‌ تنظیم‌ می‌کنند.
چه‌ پیشنهادی‌ دارید برای‌ اینکه‌ رادیو مخاطبین‌ بیشتری‌ به‌ دست‌ آورد؟
منوچهرآذری‌: این‌ جواب‌ من‌ درباره‌ رادیو، تلویزیون‌ و تمام‌ وسایل‌ ارتباط‌ جمعی‌ حتی‌ مطبوعات‌ صدق‌ می‌کند؛ منشاء هرکاری‌ امور مالی‌ است‌ به‌ هرحال‌ یک‌ نویسنده‌ یا یک‌ هنرمند هزینه‌ زندگی‌ دارد و ممکن‌ است‌ فرزندش‌ دانشجوی‌ دانشگاه‌ آزاد باشد و هزار مشکل‌ دیگر، اگر هنرمند آرامش‌ خاطر واقعی‌اش‌ را نتواند به‌ دست‌ آورد مطمئناً خوب‌ کار نمی‌کند. باید برای‌ همکاری‌ با افراد خبره‌ پول‌ خرج‌ کرد، هنرمندان‌ بسیار توانمندی‌ داریم‌ که‌ بخاطر مبلغ‌ ناچیزی‌ که‌ به‌ آنها می‌دهند دیگر تمایل‌ چندانی‌ برای‌ کار کردن‌ ندارند.به‌ عنوان‌ مثال‌ سال‌ گذشته‌ اعلام‌ کردند که‌ دیگر نمی‌خواهیم‌ برنامه‌ جمعه‌ خوب‌ که‌ ۷ سال‌ کارگردانی‌اش‌ برعهده‌ من‌ بود، را اجرا کنید، وقتی‌ دلیلش‌ را از آنها پرسیدم‌ با این‌ جواب‌ روبرو شدم‌ که‌ کارگردان‌ و نویسنده‌ و بازیگر نمی‌خواهیم‌ فقط‌ دو مجری‌ باشند و سایر برنامه‌ها را از نوارهای‌ پخش‌ شده‌ هر سال‌ استفاده‌ می‌کنیم‌.
خب‌ همه‌ این‌ عوامل‌ باعث‌ رکود کار می‌شود. مورد دیگر اینکه‌ باید از پیشکسوتان‌ و کسانی‌ که‌ مردم‌ آنها را می‌شناسند، کمک‌ بگیرند. درست‌ است‌ که‌ جوان‌ها باید کار کنند،اما بهتر است‌ در کنار پیشکسوتان‌ فعالیت‌ کنند و از تجربیات‌ آنها بهره‌ ببرند تا بتوانند در کارشان‌ موفق‌ شوند.
مهران‌ امامیه‌: مدتی‌ قبل‌ یکی‌ از دوستانم‌ طرحی‌ را ارایه‌ دادند با عنوان‌ «رادیو در بین‌ مردم‌» با این‌ هدف‌ که‌ رادیو را در بین‌ مردم‌ ببریم‌ تا آنها بیشتر با این‌ وسیله‌ ارتباط‌ جمعی‌ آشنا شوند. خوشبختانه‌ دو سالی‌ است‌ که‌ برنامه‌ «جمعه‌ ایرانی‌»را در فرهنگسراها اجرا می‌کنند و بعضی‌ مردم‌ می‌توانند نام‌نویسی‌ کنند و ضبط‌ این‌ برنامه‌ را بطور زنده‌ ببینند. از طرفی‌ دیگر با اینکه‌ در بسیاری‌ از برنامه‌ها سعی‌ می‌شود جوان‌ها را جذب‌ کنند، ولی‌ چون‌ آنها شناخت‌ چندانی‌ از برنامه‌های‌ رادیو ندارند به‌ سمت‌ ماهواره‌ و اینترنت‌ می‌روند این‌ وظیفه‌ صدا و سیما و تهیه‌کنندگان‌ و نویسندگان‌ است‌ که‌ در این‌ راستا قدم‌ بردارند.
باید از جوان‌ها دعوت‌ شود تا طرح‌های‌ جدیدی‌ بدهند از آنها کمک‌ بگیریم‌ تا در روند تولید برنامه‌ها قرار بگیرند و بسختی‌ کار پی‌ ببرند.
فکر می‌کنید شنوندگان‌ رادیو، به‌ کدامیک‌ از برنامه‌ها تمایل‌ بیشتری‌ دارند؟
منوچهر آذری‌: در کشور ما همه‌ نوع‌ سلیقه‌یی‌ وجود دارد، نمی‌توان‌ گفت‌ که‌ مثلا فقط‌ صبح‌ جمعه‌ را گوش‌ می‌دهند. خیلی‌ها بخاطر تخصاشان‌ توقع‌ بیشتری‌ دارند و به‌ هر برنامه‌یی‌ توجه‌ نمی‌کنند. به‌ هر حال‌ این‌ موضوع‌ به‌ سیلقه‌ اشخاص‌ مربوط‌ می‌شود. اما فکر می‌کنم‌ چون‌ روزهای‌ جمعه‌ خانواده‌ها دور هم‌ جمع‌ هستند، بخاطر اینکه‌ شاد شوند و همانطور که‌ آقای‌ ضرغامی‌ گفتند «جمعه‌ ایرانی‌» قله‌ اوج‌ طنز در رادیو است‌ و مردم‌ آن‌ را خیلی‌ دوست‌ دارند بیشتر مردم‌ مخاطب‌ این‌ برنامه‌ باشند و البته‌ ممکن‌ است‌ همین‌ افراد در طول‌ هفته‌ برنامه‌های‌ دیگری‌ را هم‌ گوش‌ کنند یا اصلا به‌ سراغ‌ رادیو نروند ولی‌ در مجموع‌ معتقدم‌ که‌ اگر هر مشکلی‌ را در قالب‌ طنز بگوییم‌ بسیار مورد استقبال‌ مردم‌ قرار می‌گیرد.
مهران‌ امامیه‌: آنچه‌ در بولتن‌ها و گزارش‌ها اعلام‌ می‌کنند درصد شنوندگان‌ رادیو پیام‌، بعد رادیو جوان‌ و بعضی‌ برنامه‌های‌ دیگر شبکه‌ها بسیار بالا است‌.
رادیو پیام‌ بخاطر ریتم‌های‌ کوتاهش‌ و موسیقی‌یی‌ که‌ با توجه‌ به‌ تمام‌ سلیقه‌ها پخش‌ می‌کند طرفدار زیادی‌ پیدا کرده‌ است‌. رادیو جوان‌ را نیز به‌ دلیل‌ جوان‌گرا بودنش‌ دوست‌ دارند. امروز مردم‌ آنقدر گرفتاری‌های‌ روزمره‌شان‌ زیاد است‌ و خسته‌ از کار و زندگی‌ هستند که‌ دیگر تمایل‌ به‌ شنیدن‌ نصیحت‌ و حرف‌های‌ اضافی‌ ندارند. الان‌ مخاطبین‌ به‌ سمت‌ برنامه‌هایی‌ می‌روند که‌ شادشان‌ کند و مدتی‌ آنها از دغدغه‌های‌ فکری‌ دور سازد، همانطور که‌ در برنامه‌های‌ تلویزیون‌ هم‌ شاهد این‌ مساله‌ هستیم‌.
محیط‌ رادیو را برایمان‌ توصیف‌ کنید؟
منوچهر آذری‌: رادیو محیطی‌ خانوادگی‌ دارد و تمام‌ کسانی‌ که‌ در آن‌ جا کار می‌کنند با یکدیگر صمیمی‌ هستند بخصوص‌ اگر به‌ واحد نمایش‌ آن‌ بروید با جوی‌ روبرو می‌شوید که‌ ممکن‌ است‌ در هیچ‌ کاری‌ این‌ یکرنگی‌ را نبینید. کسانی‌ که‌ با جان‌ و دل‌، بی‌آلایش‌ و با دستمزد نه‌ چندان‌ زیاد و حتی‌ روزهای‌ تعطیل‌ هم‌ بخاطر علاقه‌یی‌ که‌ به‌ مردم‌ دارند کار می‌کنند. همه‌ ما تلاش‌ می‌کنیم‌ که‌ این‌ جمع‌ هیچ‌ وقت‌ پراکنده‌ نشود و همیشه‌ در کنار یکدیگر بمانیم‌ که‌ البته‌ متاسفانه‌ خیلی‌ها دیگر در میان‌ ما نیستند، روحشان‌ شاد.
مهران‌ امامیه‌: محیط‌ رادیو در وهله‌ اول‌ باید طوری‌ باشد که‌ همه‌ احساس‌ کنند اعضای‌ یک‌ خانواده‌ هستند تا با آسایش‌ و آسودگی‌ کامل‌ بتوانند کار کنند و اینکه‌ همه‌ عوامل‌ باید هدف‌ اصلی‌ برنامه‌ را بدانند تا وقتی‌ مثلا گوینده‌یی‌ پشت‌ میکروفن‌ و آنتن‌ باز قرار می‌گیرد تا راجع‌ به‌ موضوع‌ ترافیک‌ صحبت‌ کند، او را در اجرای‌ بهتر یاری‌ کنند و همه‌ به‌ یک‌ نقطه‌ نظر برسند و در یک‌ راستا زحمت‌ بکشند. خوشبختانه‌ در گروه‌ ما یعنی‌ «جمعه‌ ایرانی‌» این‌ اصول‌ رعایت‌ می‌شود. همه‌ با هم‌ دوست‌ هستیم‌ و هیچ‌ وقت‌ احترام‌ یکدیگر را فراموش‌ نمی‌کنیم‌ و هر کس‌ هنرش‌ را به‌ نحو عالی‌ ارایه‌ می‌دهد.
منبع : روزنامه اعتماد