مالیات بر آلودگی صنایع

صنایع نقش بسیار زیادی در فرآیند توسعه اقتصادی دارند، اما در عین حال می‌توانند در ایجاد آلودگی و تخریب محیط زیست هم تاثیر گذار باشند . امروزه مقوله صنعت سبز در حوزه اقتصاد سبز وارد شده و امیدهای زیادی را برای علاقه مندان به توسعه صنعتی به وجود آورده است .
درسالهای پس از خاتمه جنگ تحمیلی نخستین تلاش ها برای تدوین برنامه کلان توسعه در قالب برنامه اول توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی ایران به بار نشست و باید گفت اولین نمود های توجه به حفاظت از محیط زیست در این برنامه شکل گرفت . در تبصره ۱۳ از قانون برنامه اول مقرر شده است که به منظور فراهم آوردن امکانات و تجهیزات لازم جهت پیشگیری و جلوگیری از آلودگی ناشی از صنایع آلوده کننده کارخانه ها و کارگاه‌ها موظف باشند تا یک در هزار فروش خود را با تشخیص و تایید نظر سازمان حفاظت محیط زیست صرف کنترل آلودگی ها و ایجاد فضای سبز نمایند.
به این ترتیب مقوله صنعت سبز به تدریج در نظام برنامه ریزی کشور مطرح شد ، به طوری که در برنامه‌های دوم و سوم و چهارم نیز این روند همچنان ادامه یافت .
در این میان یکی از ابزارهای معرفی شده در این راه استفاده از مالیات های زیست محیطی است . استفاده از مالیات های زیست محیطی در سراسر جهان یکی از مهمترین روشهای حمایت از محیط زیست در برابر صنایع آلوده کنند است . بسیاری از کارشناسان بر این باورند که هر صنعتی متناسب با فعالیتی که می‌کند از محیط مواردی را دریافت می‌کند و ضایعاتی را به محیط تخلیه می‌کند این ماهیت صنعت در همه جای دنیاست و این وظیفه محیط زیست است که با برقراری تعامل با واحدهای صنعتی برای دفع صحیح ضایعات صنعتی اقدام کند یک توسعه پایدار صنعتی در کشوربینان گذارد .
در حال حاضر بیش از ۱۴۰۰ واحد صنعتی آلوده در کشور وجود دارد. طهماسبی وزیر سابق صنایع ومعادن در این باره گفته بود سهمی که باید برای صنایع آلوده کننده اعلام شود مشمول نیم درصد قیمت فروش بعنوان عوارض آلوده کننده محیط زیست است که این میزان قبلا یک درصد بوده است.
دکتر جمشید پژویان ، عضو هیئت علمی دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در این باره می گوید: ابزار مالیاتی یکی از گام هایی است که در کشورهای دیگر دنیا برای حفظ شرایط بهینه محیط زیست برداشته شده است .
وی می افزاید : البته در کنار اینکه ابزار مالیات های سبز، روش های تشویقی راهم استفاده می کنند . به عنوان مثال آنها صنایعی را به عنوان صنایع سبز معرفی می‌کنند. این صنایع صنایعی هستند که آلاینده نیستند ، یا اگر در گذشته آلاینده بودند با تغییراتی که در تکنولوژی داده‌اند میزان آلودگی خودشان را به صفر رساندند و حتی کالاهای سبز را معرفی می‌کنند .
پژویان می افزاید : من تصور می‌کنم که ما قدم اول را باید بر چهارچوب یک نظام مالیاتی مناسب و مبتنی بر مالیات های سبز قرار داده و حساب های سبز را هم معرفی نماییم .
به همین منظور مدیر کل امور مالیاتی خراسان شمالی از پرداخت مالیات آلودگی محیط زیست از سوی واحدهای آلاینده در این استان خبر دارد .
احمد رضا شامبیاتی در این باره تصریح کرد : این واحدها در صورتی از دادن مالیات معاف می‌شوند که برای رفع آلودگی واحد خود از هر گونه آلایندگی محیطی اقدام کنند.
این مسئول این ابتکار را با هدف ایجاد عدالت در این استان و نیز داشتن واحدهای تولیدی به رعایت استاندارهای زیست محیطی خواند و عمده مشکل امور مالیاتی این استان را کمبود نیرو و امکانات و عدم فرهنگ صحیح پرداخت مالیات و فرار از آن را توسط دستگاه ها شرکت‌ها و بازاریان عنوان کرد.
اصیلیان معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست نیز آلودگی محیط زیست یکی از معضلات صنعتی شدن جوامع می داند و با اشاره به نظارت بر عملکرد واحدهای صنعتی،می افزاید: صنایع موظف هستند هر ۳ ماه یکبار وضعیت آلایندگی‌شان را اعلام کنند که در همین راستا بیش از ۱۰۰۰ واحد آزمایشگاه معتبر در سراسر کشور فعال شده است.همچنین طبق آیین‌نامه اجرایی ماده ۶۲ قانون برنامه چهارم توسعه که برای تصویب نهایی به هیئت وزیران رفته است، مالیات خودروهای نو تا ۱۰ سال ثابت بوده و پس از آن هر ۵ سال دو برابر می‌شود.
طبق آمار بانک جهانی دولت ایران در سال ۲۰۰۶ متحمل پرداخت ۸ میلیارد دلار خسارت بابت آلودگی هوا شد و این درحالی است که بیشترین بار خسارت آلودگی هوا که در کل کشور در حال بالارفتن است، بر دوش دولت است و این تنها بخشی از خساراتی است که صنایع آلوده کننده بر محیط زیست تحمیل می کنند .
در این میان باید در نظر داشت که گرفتن مالیات راه حل نهایی نیست اما می تواند در بسیاری از موارد به عنوان عامل کاهش آلودگی و یا برای جبران خسارات زیست محیطی بکار رود .
در عین حال در برابر بسیاری از صنایع آلاینده میزان دریافت این مالیات آنقدر اندک است که نمی تواند به عنوان عامل بازدارنده در برابر آلودگی های زیست محیطی کاربردی داشته باشد و این در حالی است که بسیاری از صاحبنظران اقتصادی بر این باروند که از طریق تعیین جرایم و بستن مالیات های سنگین می توان تا حدی کنترل آلودگی های زیست محیطی را به عهده گرفت .
به عقیده این گروه استفاده از ابزارهای‌ صرفاً مالی‌‌ برای‌ مقابله‌ با آلودگی اگرچه با شیوه‌های‌ مطلوب‌ انگیزه‌های‌ بازار پایه‌ مطابقت‌ ندارند اما می توانند بسیار موثر واقع شوند . ساختار مالیاتهای‌ بر درآمد مشتمل‌ بر نرخهای‌ مالیاتی‌، نحوة‌تعیین‌ پایة‌ مالیات‌، رابطه‌ بین‌ مالیات‌ اشخاص‌ حقوقی‌ و حقیقی‌ و مقررات‌ مربوط‌ به‌ زیان‌ مؤدیان‌ می‌تواند در کنترل‌آلودگی‌ مؤثر واقع‌ شود.

منبع : رسانه مالیاتی

منبع : سایت حسابیران