تاس

تاس که به صورت طاس هم نوشته می شود ، سازی است از خانواده آلات موسیقی کوبه ای درشت جثه مانند کوس .
آرتو امانوئل کریستن سن ( Christensen ) ، مستشرق دانمارکی ، و دکتر اونوالا ( Unvala ) هر دو احتمال داده اند که تاس در زبان پهلوی همان سازی است که در فارسی به آن طاس یا طاسه می گویند . نواختن این کوس هنوز هم در هند و در پاره ای از صفحات ایران متداول است .
تاس ضمن اینکه از خانواده سازهای کوبه ای است ولی جزو سازهایی که به آنها طاسات و کاسات می گویند نیست .
تاس شباهت زیادی به کوس یا تیمپانی یا تمبال دارد و بیشتر در استان کردستان ایران متداول است . به قرار گزارش سرپرست انتشارات و رادیو استان کردستان : « تاس یا به قول فرنگیها تیمپانی ، دو کاسه فلزی است که روی آن را پوست می گیرند و آن را با دو تکه چرم ضخیم می نوازند . البته برای جمع شدن و حرکت و پیاده شدن ، آهنگ مخصوصی دارد . بیشتر اوقات نواختن این ساز مثل اجرا کردن چندین میزان دو ضربی است و همه به صدای آن آشنایی دارند .
صدای این ساز از فاصله دور شنیده می شود و می توان آن را ساز رزمی عشایری خواند .» چنانکه یاد شد این واژه با طا هم نوشته می شود . نظامی سروده است :
زبس شورش رق رویینه طاس
به گردون گردان در آمد هراس
نظامی در جای دیگر با کاف به صورت کاس آورده است :
خروشیدن کوس و رویینه کاس
نیوشنده را داد بر دل هراس
و همچنین است به صورت کاسه :
شد از زخمه کاسه و زخم کوس
خدنگ اندر آن بیشه ها آبنوس

http://sazha.blogfa.com/۸۷۰۲.aspx

منبع : مطالب ارسال شده