خطر در کمین کدام نوجوانان؟

برای كاهش میزان آسیب‌های اجتماعی كودكان و نوجوانان، باید به عوامل رفتاری و تكاملی آنان، مانند تفاوت‌های اجتماعی در درك پیام‌های گوناگون، شخصیت و اخلاق و روحیه نوجوانان و سبك زندگی والدین و <چگونگی پدر و مادر بودن> والدین نوجوانان توجه شود. این نتیجه با تحقیقی به دست آمده است كه در نشریه تكامل و رفتار كودك به چاپ رسیده است.
دو دانشمند علوم رفتاری در دانشگاه آلابامای آمریكا، عوامل خطر اصلی رفتارهایی را بررسی كردند كه به آسیب‌های كودكان و نوجوانان منجر می‌شود. براساس تحقیقات، آسیب‌ها و صدمات غیرعمدی و از پیش تعیین نشده نوجوانان و كودكان، علت اصلی مرگ این گروه سنی است. آسیب‌ها و صدماتی كه به نوجوانان و كودكان وارد می‌شود، سالانه فقط در آمریكا بیش از ۵۰ میلیارد دلار هزینه در بر دارد كه شامل مراقبت‌های پزشكی، حقوق و دستمزد از دست رفته و كیفیت پایین زندگی است.
▪ تاثیر جنس:
مهم‌ترین عامل خطر جمعیتی،جنس است. مطالعات نشان می‌دهد كه بیشترین میزان آسیب ناشی از رفتار پرخطر در پسرها به وجود می‌آید. بعضی عوامل فرهنگی و اجتماعی‌شدن براساس جنس نیز بر این عوامل و خود آسیب، موثرند. والدین، پسرها را تشویق می‌كنند تا خطرهای بیشتری را در اجتماع بپذیرند، در حالی كه به دختران یاد می‌دهند كه در برابر موقعیت‌های خطرناك، محتاط باشند. به همین علت پس از هر آسیبی، دختران نیاز به آرامش دارند اما پسران تشویق می‌شوند كه آن را نادیده بگیرند یا مقابله به مثل كنند.
▪ نقش درآمد:
نوجوانان و كودكانی كه در خانواده‌های كم‌ درآمد زندگی می‌كنند، بیشتر در معرض آسیب‌اند كه علت آن، فقر و تحصیلات و معلومات كم والدین است. جدای از آثار فقر بر آسیب‌های اجتماعی، نژاد و گروه‌های جمعیتی تاثیر كمی بر آسیب كودكان و نوجوانان دارد و فرزندان كسانی كه تازه مهاجرت كرده‌اند ممكن است كمتر در معرض خطر باشند. شاید به این علت كه بر جامعه جدید تسلط كمتری دارند، در اقلیت هستند و كمتر به رفتارهای پرخطر روی می‌آورند.
▪ ارتباط با روحیه نوجوان:
خطر صدمات اجتماعی با روحیات و مزاج شخصی كودك و نوجوان نیز ارتباط دارد. میزان فعالیت، تحریك‌پذیری و توانایی مهاركردن تكانه‌ها و پاسخ به محرك‌های محیطی و میزان رفتارهای پرخطر به خصوص جستجوگرانه، به طور بارزی میزان و احتمال آسیب را افزایش می‌دهد.
▪ رشد و تكامل:
عامل خطر دیگر برای آسیب اجتماعی، جسمی و روحی كودكان و نوجوانان، میزان رشد و تكامل آنان است. افراد كم سن‌تر این گروه از عاقبت اعمال خود باخبر نیستند در حالی كه نوجوانان احساس می‌كنند كه ممكن است در معرض خطر باشند. افراد مبتلا به یا <اختلال توجه و بیش‌فعالی> بیشتر در معرض دچارشدن به آسیب‌ها هستند.
▪ كیفیت مراقبت والدین:
كیفیت مراقبت والدین از كودكان و نوجوانان، به ویژه زمانی كه پدر یا مادر به افسردگی مبتلا هستند و كمتر بر رفتار فرزندان‌شان نظارت دارند، بر آسیب‌های اجتماعی این گروه سنی تاثیر می‌گذارد. برخی از شیوه‌های مراقبتی والدین، احتمال بروز آسیب را افزایش می‌دهد، به ویژه درباره والدین سهل‌انگار كه بیشتر توضیح می‌دهند و كمتر قاعده و قانون برای رفتارهای فرزندان‌شان اجرا می‌كنند. بسیاری از والدین درباره قوانین مربوط به سلامت و ایمنی كودكان مانند كلاه ایمنی موتور و دوچرخه، بی‌خیال و سهل‌انگار‌ند.
▪ تاثیر هم‌سالان:
در نهایت، گروه‌های مشابه سنی، تاثیر زیادی بر رفتارها و تصمیمات كودكان و نوجوانان دارند، به ویژه زمانی كه رفتارها پرخطرند. مطالعات نشان می‌دهد كه حتی كودكان و نوجوانان محتاط نیز اگر از سوی گروه‌های هم‌سال خود تشویق شوند، دست به كارهای خطرناكی می‌زنند. درك صحیح از عوامل بروز رفتارهای پرخطر كه به آسیب نوجوانان منجر می‌شود به روش‌های پیشگیرانه موثر، كمك زیادی می‌كند. باید در نظر داشت كه نوجوانان باید برای مشكلات پرخطر و رفتارهای نادرستی مشاوره شوند كه در معرض آن قرار دارند و مشاوره باید واقع‌گرایانه و صادقانه باشد.

منبع : روزنامه سلامت