تفاوت جنسیتی در زانوان زخمی

اغلب بررسی‌ها نشان می‌دهند که مردان و زنان به‌طور مساوی از فعالیت جسمی سود می‌برند، اما تفاوت‌های مهمی از این لحاظ میان مردان و زنان وجود دارد. برای مثال زنان به طورمعمول هنگامی که ورزش می‌کنند، به اندازه مردان از لحاظ افزایش میزان HDL (کلسترول خوب) سود نمی‌‌برند، زیرا به طور میانگین آنها از ابتدا میزان HDL بالاتری دارند. زنان در حین ورزش‌های استقامتی چربی بیشتر و کربوهیدرات و پروتئین کمتری را نسبت به مردان می‌سوزانند و نیز آنها به ضربه مغزی آسیب‌پذیرتر هستند. ورزشکاران زن معمولا دچار میزان بالاتری از ضربه مغزی می‌شوند.
● زانوهای زخمی
اما بزرگ‌ترین تفاوت میان مردان و زنان ممکن است در زانوها باشد، و دقیق‌تر، رباط صلیبی قدامی (ACL) است، رباط کوتاه و سفتی که مانع از آن می‌شود که درشت‌نی(تیبیا) پشت استخوان ران بلغزد. یک ACL قوی برای پایدارکردن زانو در حین حرکات پیچشی، پرشی و مانند آن ضروری است. زنان ژیمناست، فوتبالیست و بسکتبالیست (به ترتیب فراوانی) میزان‌های بالاتر پارگی رباط‌ صلیبی قدامی را نسبت به مردان دارند. آمار انجمن ملی ورزشکاران کالج‌های آمریکا نشان می‌دهد که میزان پارگی رباط صلیبی قدامی در میان زنان بسکتبالیست و فوتبالیست سه برابر بالاتر از مردانی است که به این ورزش‌‌ها می‌پردازند. پارگی رباط صلیبی قدامی آسیب شدیدی به حساب می‌آید. رباط پاره‌شده را نمی‌توان دوباره بخیه کرد، بنابراین در جراحی تنها خارج کردن رباط پاره‌شده و جایگزینی آن با نواری از رباط به دست آمده از زانوی فرد (رباط کشککی) یا از عضله هامسترینگ در عقب ران است. این جراحی برای کودکان و نوجوانانی که هنوز در حال رشد هستنند، با مشکلاتی روبه‌رو است، زیرا آنها هنوز در حال رشد هستند، و باید سوراخ کردن استخوان‌ها از طریق صفحات رشد در انتهای استخوان‌های اطراف زانو انجام گیرد. و برای بزرگسالان هم جراحی ساده نیست.
دوره نقاهت پس از عمل ممکن است بیش از یک‌سال طول بکشد شما می‌‌توانید زیر عمل جراحی برای پارگی این رباط بروید، و شش تا هشت هفته بعد ظاهرا به حالت طبیعی برگردید. اما فرد دارای یک زانوی بدون رباط صلیبی قدامی گرچه می‌تواند تقریبا به راحتی راه برود یا دوچرخه‌سواری کند، اما فعالیت‌ها که نیاز به متوقف شدن و چرخیدن دارند، ممکن است باعث شود به اصطلاح زانو زیر پای فرد خالی شود. چندین دلیل کالبدشناختی وجود دارد که زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض پارگی ACL هستند. زنان لگن پهن‌‌تری دارند و وزن بدن را به نحوی توزیع می‌کند که وزن بیشتر روی بخش داخلی زانو می‌افتد، که در نتیجه فشار بیشتری روی رباط صلیبی قدامی می‌افتد شیاری در استخوان ران که محل اتصال رباط صلیبی قدامی است در برخی از زنان کاملا باریک است، و این «شیار بین‌کندیلی» باریک خطر پارگیACL را در زنان می‌افزاید. برخی از بررسی‌ها نشان می‌دهند که ACL به خودی خود در زنان کوچک‌تر است. زنان ممکن است رباط‌‌ها و عضلات حمایت‌کننده اطراف زانوی شل‌تری داشته‌ باشند و بسیاری از زنان در وضعیت نسبتا قائم می‌دوند یا می‌پرند که این امر وزن بیشتری را بر زانو تحمیل و اثر حمایتی عضلات اطراف زانو را تضعیف می‌کند. هورمون‌ها ممکن است در این زمینه نقشی داشته باشند. برخی شواهد حاکی از آن است که زنان در دوره پیش از تخمک‌گذاری در دوره ماهانه‌شان بیشتر دچار پارگی ACL می‌شوند. فعالیت گیرنده‌های استروژن روی ACL ممکن است رباط را در حین این دوره آسیب‌پذیرتر کند. اغلب برنامه‌هایی که به هدف کاهش شمار پارگی‌های ACL طراحی شده‌اند، شامل تمرین‌های کششی، سرعتی و تعادلی هستند.
● منافع خاص برای زنان
اغلب زنان بزرگسال دوچرخه‌‌سواری، شنا یا ورزش‌هایی مانند اینها را انجام می‌دهند و داده‌های پراکنده در مورد تفاوت‌های جنسیتی در آسیب‌های ورزشی نشان می‌دهند که در مورد این ورزش‌ها تفاوت چندانی میان مردان و زنان وجود ندارد. در حقیقت فعالیت جسمی منافع خاصی برای زنان بزرگسال ایجاد می‌کند. فعالیت جسمی خطر بروز بیماری قلبی، قاتل شماره یک زنان، را کاهش می‌دهد. ورزش، زنان را در برابر سرطان پستان، که به طور اولیه بیماری زنان است، محافظت می‌کند و نیز احتمالا سرطان تخمدان را نیز کاهش می‌دهد. و برخی از بررسی‌ها نشان داده‌اند در زنانی که سرطان پستان دارند، با سه ساعت ورزش ملایم در هفته- مانند پیاده‌روی با سرعت توصیه‌شده ۵ کیلومتر در ساعت- خطر عود یا مرگ ناشی از سرطان را به نصف می‌رساند. زنان بیشتر از مردان در معرض پوکی استخوان هستند، این ضعف که ممکن است به شکستگی‌های بیشتر بینجامد، بنابراین ورزش‌های تحمیل‌کننده وزن که استخوان (و عضلات) را تقویت می‌کنند به خصوص برای زنان مناسبند.
Harvard Health Watch – September ۲۰۰۸

منبع : روزنامه کارگزاران