منابع غذایی فلور

فلوئور یا فلوراید، یکی دیگر از عناصر معدنی کمیاب است و یکی از عناصری ‌است که مصرف آن نظرات ضد و نقیضی را به خود اختصاص داده‌است. بسیاری از این نظرات در این مورد است که آیا باید به آب مشروب شهر‌ها فلور افزود و آیا منافع این کار به نتایج نامطلوب آن می‌چربد یا نه. مثل تمامی موارد، عده‌ای اعتقاد دارند که مضار ناشی از افزودن فلور قابل اغماض است و عده‌ای هم معتقدند حتی کمترین حادثه‌ی نامطلوب به نفع سلامت انسان نیست.
با وجودی که فلور عنصر‌معدنی اساسی نمی‌باشد ولی یقیناً در حفظ سلامت و قدرت دندان‌ها و استخوان‌ها نقش فوق‌العاده دارد. این عنصر معدنی به حفظ دندان در برابر پوسیدگی کمک می‌کند. به این جهت در فرمول بسیاری از خمیر‌های دندان به‌کار گرفته ‌می‌شود.
دندان برای مبارزه با پوسیدگی به ‌وسیله‌ای نیاز دارد و فلور سلاحی موثر در این زمینه است. از آنجا که اسید‌ها به‌کندی سبب سایش و خورده‌شدن مینای دندان می‌شوند، استفاده از پوشش محافظی برای دندان با ارزش است و از رشد و تکثیر باکتری‌های مضر جلوگیری می‌کند. در‌صورتی که دندان حفاظی نداشته باشد، این حالت در نهایت سبب ایجاد حفره در دندان می‌شود.
با مسواک‌کردن مرتب دندان‌ها، این عنصر معدنی به دندان‌ها کمک می‌کند تا بهتر بتوانند در برابر اسید‌ها مقاومت کنند.
فلوراید در جریان معدنی‌شدن مجدد نیز موثر ‌است. معدنی‌شدن مجدد عبارت از جریان برگشت عناصر‌ معدنی از دست ‌رفته به‌علت مصرف یا حذف از جیره‌ی غذایی است و به ‌ویژه در استخوان‌ها اهمیت فراوان دارد.
در مورد استخوان‌ها، در واقع فلوراید به پیشگیری از هدر ‌رفتن عناصر‌ معدنی کمک می‌کند. در واقع فلوراید به ‌نگاهداری مواد معدنی در استخوان‌ها به صورت موثر‌تر کمک ‌می‌کند. اعتقاد بر این است که این وظیفه، نقشی اساسی در حفظ انسان در برابر پوکی ‌استخوان بازی می‌کند.
در مورد فلوراید مقدار خوراک توصیه شده روزانه‌ای هنوز وجود ندارد. توافق عام بر‌آن است که مقدار مصرف روزانه‌ی آقایان ۴‌ میلی‌گرم و خانم‌ها ۳‌ میلی‌گرم و در خانم‌های باردار ۵ ‌میلی‌گرم است. برای کودکان مقدار روزانه ۱ تا ۲ میلی‌گرم کافی‌است.
● منابع غذایی
این عنصر معدنی در بسیاری از اغذیه‌ها یافت نمی‌شود. به‌این جهت است که فلوراید به خمیر‌دندان و بعضی از ذخایر آب مشروب افزوده می‌گردد. استفاده از آب فلورایددار برای آشپزی راه دیگری برای وارد‌کردن این عنصر معدنی به بدن ‌است. تهیه‌ی چای با آب حاوی فلوراید راه دیگر استفاده از این عنصر است. ماهی به‌ صورت کنسرو (که دارای استخوان‌های ماکول ماهی باشد) مثل ماهی سالمون نیز از منابع خوب فلوراید می‌باشد. معمولاً دندانپزشکان برای کمک بیشتر به حفظ دندان‌ها در برابر پوسیدگی به‌ بیمار خود فلوراید تجویز می‌کنند.
استفاده از مصرف زیاد فلوراید به‌ ویژه در کودکان، ممکن ‌است به پیدایش حالتی موسوم به فلوروز دندان منتهی‌شود و یا دندان‌ها خال بزنند. نشانه‌ی اصلی این حالت آن است که دندان‌ها زرد می‌شوند. مصرف بیش از حد فلوراید ممکن‌است سبب شکنندگی دندان‌ها و استخوان‌ها گردد.
احتمال بروز شکستگی در دندان‌های شکننده بیشتر است. استفاده از مقدار زیاد فلوراید به پیدایش پر‌کاری تیروئید هم منجر می‌شود.
در این حالت بدن مقدار زیادی هورمون تیروئید تولید می‌کند. بخش اعظم مباحثات در مورد افزودن فلوراید به آب آشامیدنی به‌خطر بالقوه‌ی ناشی از مصرف بیش از حد این عنصر مربوط می‌شود.
● نشانه‌های کمبود
آشکارترین شناسه‌ی حاکی از کمی مصرف فلوراید، پیدایش حفره در مینای دندان و ضعف آن است. پیدایش استخوان‌های شکننده که معمولاً در نتیجه‌ی از بین رفتن مواد ‌معدنی استخوان ایجاد می‌شوند، نشانه‌ی ناکافی بودن فلوراید است. این وضعیت به شکستگی استخوان و به احتمال زیادتر پوکی ‌استخوان منجر می‌شود.

دکتر محمد‌علی اشرف‌مدرس
داخلی

منبع : هفته نامه پزشکی امروز