F.I.V.B چگونه شکل گرفت؟

● نگاهی به نحوه شکل‌گیری فدراسیون بین‌المللی والیبال
در ابتدا این ورزش مینتونت نامگذاری شده بود و دلیل انتخاب این نام برای همگام نامعلوم بود. تحت‌تأثیر محبوبیت فراوان بسکتبال در بین عامه مورگان تصمیم گرفت برای دانشجویان خود ورزشی را به‌وجود آورد که بازی از روی تور انجام گیرد و لذت‌بخش باشد. مورگان با استفاده از توئی توپ بسکتبال که به‌دلیل سبکی وزن به‌ دست‌ها آسیب نمی‌رساند بازی را شروع کرد. طولی نکشید که در کلیه شهرهای ماساچوست و نیوانگلاند عمومیت یافت.
در اسپرینگ فیلد، دکتر ت - آهالستیگ با مشاهده بازی مینتونت را به والیبال تغییر نام داد. زیرا قصد اساسی از بازی کردن، فرستادن و برگشت دادن (رد و بدل کردن) توپ از روی تور است که کلمه والیبال در معنا این نیت را مشخص می‌سازد. با اینکه والیبال در آغاز ورزش سالنی بود و در محل‌های سرپوشیده بازی آن انجام می‌شد و اساساً برای فعالیت‌های سرگرم‌کننده پیشه‌وران و نجار اختصاص یافته بود ولی کم کم به زمین‌های روباز کشیده شد و به‌عنوان یکی از فعالیت‌های جالب توجه تابستانی درآمد و به شدت تعقیب می‌شد.
در آغاز برای بازی والیبال قوانین خاصی تدوین نشده بود. هر فرد و در هر کشوری به میل خود و به طریق مختلف با توپ بازی می‌کردند رفته رفته والیبال در مناطق و نواحی مختلف جهان گسترش می‌یافت. همچنان که هر ابداع یا اختراعی در آغاز با نواقصی همراه بوده و به مرور زمان تکمیل و رفع نواقص می‌شود. والیبال نیز از این قاعده مستثنی نبود و کم کم قوانین برای این بازی وضع شد و روش‌ها و حرکات تکنیکی جایگزین حرکات قبلی گردید. در سال ۱۹۰۰ پذیرفته شد که امتیازات هر ست بازی ۲۱ پوئن (امتیاز) باشد.
در سال ۱۹۱۲ سیستم چرخش به تصویب رسید. در سال ۱۹۱۷ پذیرفته شد که هر ست بازی ۱۵ پوئن باشد. در سال ۱۹۱۸ تعداد بازیکنان هر طرف زمین ۶ نفر پیشنهاد شد که مورد قبول عامه قرار گرفت. در سال ۱۹۲۱ موافقت شد که هر نیم با سه ضرب توپ را به طرف دیگر بفرستد. در سال ۱۹۲۳ اندازه زمین بازی ۹ ٭ ۱۸ متر تعیین شد.
به مرور در سال‌های بعد، قوانین فراوانی برای این بازی وضع شد و در بسیاری از قوانین قبلی نیز تغییراتی حاصل گشت که هنوز هم این تغییرات (سال) ادامه دارد و هر چهار سال یک بار در کنگره بین‌المللی والیبال تغییراتی در قوانین بازی به تصویب می‌رسد و در آخرین کنگره جهانی که در سال ۱۹۹۸ میلادی (۱۳۷۷ شمسی) همزمان با برگزاری چهاردهمین دوره مسابقات والیبال جهانی مردان و سیزدهمین دوره زنان در ژاپن برگزار شد با تصویب و تغییر قوانین مانند روش امتیازگیری یا برد رالی، امتیازات ۲۵ برای ست‌های اول، دوم، سوم و چهارم و امتیازات ۱۵ برای ست پنجم و همچنین تصویب بازیکن دفاعی لیبرو، به‌کار بردن روش جدید دگرگونی و هیجان فراوانی در بازی والیبال به‌وجود آورده است. اولین کشور خارجی که والیبال را پذیرفت. کشور کانادا و به سال ۱۹۰۰ بود.
اساساً نهضت Y.M.C.A (سازمان جوانان مسیحی) در عرفی این ورزش به دیگر کشورهای جهان و تعمیم آن سهم فراوانی دارد. بازی والیبال در پایان سال ۱۹۰۰ به هندوستان و در سال‌های ۱۹۰۵ به کوبا، به ۱۹۰۹ پورتریکو، به ۱۹۱۰ فیلیپین، به ۱۹۱۲ اوروگوئه، به ۱۹۱۳ چین و به ۱۹۱۷ ژاپن و به‌تدریج از سال ۱۹۱۴ به بعد توسط سربازان قوای آمریکا و مستشاران و اشخاص دیگر به کشورهای اروپائی از قبیل فرانسه، چکسلواکی، لهستان، شوروی و بلغارستان و سایر کشورهای اروپائی معرفی شد و تعمیم یافت. ولی به سبب بیگانه بودن این ورزش برای اروپائیان در ابتدای امر قبول آن به کندی صورت می‌پذیرفت. فرانسه، چکسلواکی و لهستان سه کشوری بودند که قبل از دیگران اقدام به تشکیل فدراسیون ملی والیبال در کشور خود نمودند.
کشور شوروی که در سال ۱۹۲۳ اقدام به تأسیس انجمن ملی والیبال نمود برای پیشرفت و دگرگونی آن فعالیت زیادی به‌عمل آورد. اصولاً شوروی از کشورهائی است که در پیشرفت تکنیک و تاکتیک والیبال و تنظیم قوانین در جهان سهم به‌سزائی دارد و برای قهرمانی در مسابقات است که قدرت بزرگ جهانی به حساب می‌آید.
کشورهای فرانسه، چکسلواکی و لهستان پس از تشکیل فدراسیون ملی مصمم شدند که با کمک کشورهای دیگر فدراسیون بین‌المللی را تأسیس نمایند و در سال ۱۹۳۶ به‌هنگام بازی‌های المپیک در برلین آلمان در این زمینه فعالیت زیادی نمودند ولی با آغاز جنگ بین‌المللی دوم و طغیان آن در اروپا اقدامات آنان متوقف شد. به‌طور کلی تغییرات و پیشرفت والیبل را می‌توان به سه دوره تقسیم نمود. دوره اول از سال آغاز تا سال ۱۹۱۸. دوره دوم از سال ۱۹۱۹ تا سال ۱۹۴۶ و دوره سوم از سال ۱۹۴۷ به بعد که تغییرات و پیشرفت اساسی والیبال در دوره سوم صورت پذیرفته است.
پس از جنگ بین‌المللی دوم، فعالیت‌های فراوان برای حرکت جدید به والیبال مجدداً آغاز شد و اولین مسابقه بین‌المللی در قاره اروپا بین دو کشور فرانسه و چکسلواکی در شهر پاریس برگزار گردید. پی‌گیری برای تأسیس فدراسیون بین‌المللی والیبال ادامه یافت. مذاکرات بین سه کشور فرانسه چک و لهستان منتج به موافقت در جهت تشکیل کنگره ویژه برای تأسیس اتحادیه بین‌المللی والیبال گردید.
سرانجام در آوریل ۱۹۴۷ کنگره‌ای با شرکت نمایندگان چهارده کشور از سراسر جهان در پاریس برگزار و موافقت شد فدراسیون بین‌المللی والیبال (F.I.V.B) تأسیس گردد که این فدراسیون در پاریس تشکیل شد و آقای پل لیبود از کشور فرانسه به‌عنوان اولین رئیس فدراسیون بین‌المللی والیبال انتخاب شد. به زودی کشورهای زیادی درخواست عضویت خود را برای پیوستن به فدراسیون حدود ۲۱۷ کشور عضو دارد (سال ۲۰۰۰) و بیش از ۲۰۰ میلیون نفر از مردم جهان والیبال بازی می‌کنند.
اولین رئیس انتخابی فدراسیون بین‌المللی والیبال آقای پل لیبود از کشور فرانسه تا سال ۱۹۸۴ (یعنی ۳۷ سال تمام) ریاست فدراسیون بین‌المللی را با قدرت بر عهده داشت و توانست با کمک سایر اعضاء این فدراسیون را در ردیف فعال‌ترین فدراسیون‌ها، و والیبال را در زمره برگترین ورزش‌های جهانی درآورد. پس از تأسیس فدراسیون بین‌المللی، کمیته‌های مختلفی در داخل آن به‌وجود آمد و برنامه مسابقات رسمی بین‌المللی تنظیم و آغاز شد. در سال ۱۹۴۹ اولین دوره مسابقات جهانی والیبال برای مردان درپراگ و در سال ۱۹۵۲ دومین دوره مسابقات جهانی مردان و اولین دوره مسابقات جهانی زنان در مسکو برگزار شد. برنامه این مسابقات به‌طور منظم هر چهار سال یکبار تاکنون در کشورهای مختلف انجام شده است.
در سال ۱۹۹۸ دوره چهاردهم مسابقات جهانی مردان با شرکت ۲۴ تیم و دوره سیزدهم مسابقات جهانی زنان با شرکت ۱۶ تیم در کشور ژاپن انجام یافت (تیم ملی والیبال بزرگسالان ایران در این مسابقات شرکت نمود) و به سبب اهمیتی که والیبال در بین ورزش‌ها به‌دست آورد، در سال ۱۹۶۴ مسابقات والیبال مردان و زنان به برنامه بازی‌های المپیک توکیو اضافه شد که تاکنون در نه دوره از بازی‌های المپیک انجام شده است.
علاوه بر مسابقات قهرمانی جهان و المپیک، مسابقات والیبال مردان و زنان در سراسر جهان با عنوان‌های جام جهانی، لیگ جهانی، قهرمانی اروپا، پان آمریکن، قهرمانی آسیا، بازی‌های آسیائی والیبال ساحلی، جهانی دانشجویان قهرمانی آفریقا، ارتش‌های جهان، گراندپری زنان، راه‌آهن‌های جهان، قهرمانی ناشنوایان، قهرمانی معلولین، پارالمپیک معلولین، قهرمانی کشورهای غربی، چهار تیم برتر، جایزه بزرگ، ستاره‌ها و تورنمنت‌های بین‌المللی و دوستانه و غیره در رده‌های سنی نوجوانان، جوانان و بزرگسالان به‌طور منظم انجام می‌شود. در تاریخچه والیبال جهان باید کشور ژاپن را به‌عنوان دگرگون‌کننده تکنیک‌ها، تاکتیک‌ها و آمادگی جسمانی در والیبال معرفی نمود (دگرگون‌کننده در سرویس، ساعد، انواع‌ تاس‌ها، توپ‌گیری و انواع آبشارهای سرعت با پاس‌های کوتاه الف و ب و ترکیبی و به‌ویژه بدنسازی).

منبع : مجله دانش ورزش