آموزش یوگا

● یوگا و ام‌اس
همان‌گونه که در استفاده از دارو به بیماران مبتلا به ام‌اس تأکید می‌شود، گاهی به آن‌ها توصیه می‌شود که از ورزش، پیاده‌روی و یوگا نیز به عنوان کمک‌کننده درمان استفاده کنند. در این بیماری آرامش فکری و سازگاری با بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است و از آن‌جا که یوگا علاوه بر جسم روی روح و روان فرد تأثیر می‌گذارد در کنار تأثیرات جسمی می‌تواند در برقراری آرامش روانی هم به بیماران کمک ‌کند. انجمن ام‌اس طی دو سال برای مبتلایان به ام‌اس کلاس‌های یوگا برگزار کرد. شرکت در این دوره‌ها به صورت نیم‌بها بود و بیمار در صورت داشتن تعادل نسبی می‌توانست از این کلاس‌ها استفاده کند. حتی بیمارانی که قادر به راه رفتن نبودند به صورت نشسته یوگا انجام می‌دادند. شرکت در این دوره‌ها تأثیرات مثبت فراوانی روی بیماران داشت تا جایی‌که با کاهش علایم بیماری برخی از آن‌ها تصور می‌کردند خوب شده‌اند. اما متأسفانه به دلیل هزینه‌های بالای درمان ام‌اس بسیاری از بیماران از ادامه یوگا بازماندند. ضمن این‌که انجمن فقط در یک نقطه از تهران این کلاس‌ها را برگزار می‌کرد و حتی در صورت رایگان بودن کلاس‌ها باز هم پرداخت هزینه رفت‌و‌آمد برای برخی افرادی که از نقاط دور می‌آمدند مشکل بود. از طرفی بسیاری از مؤسسه‌های یوگا حاضر نبودند به صورت رایگان یا نیم‌‌بها برای بیماران مبتلا ام‌اس دوره برگزار کنند و تمام این مشکلات باعث کم‌رنگ شدن دوره‌های یوگای وابسته به انجمن ام‌اس در سال‌های بعد شد.
● یوگا و روان‌شناسی
بسیاری از آن‌چه در روان‌شناسی و روان‌درمانی انجام می‌شود به نوعی در یوگا وجود دارد. اولین درس یوگا مدیریت خشم و استرس است. در یوگا تکنیک‌هایی وجود دارد که دارای قسمت‌ جسمانی (تمرینات نرمش) و قسمت روانی است و تأثیر زیادی در بهداشت روان افراد دارد. به کسانی که از مشکلات جسمانی با ریشه روانی، اضطراب، استرس‌ شدید و مزمن و افسردگی رنج می‌برند، بیشتر از سایرین توصیه می‌شود از یوگا استفاده کنند، زیرا یوگا یک ورزش نیست بلکه وسیله‌ای است برای آرام‌سازی و بینش‌دهندگی.
● آموزش كنترل اضطراب با تمرینات یوگا
روان‌شناسان اغلب به آموزش مهارت‌های خودیاری می‌پردازند كه بتوانند آن‌ها را برای مقابله در موقعیت‌های دشوار به كار گیرند. آموزش كنترل اضطراب نیز به افراد كمك می‌كند تا علایم اضطراب را تشخیص دهند و تكنیك‌هایی برای بهبود این علایم به كار بندند. به‌طور كلی هر هیجانی از جمله ترس یا اضطراب با تغییرات فیزیولوژیك با یك‌سری علایم جسمانی مانند تغییر ضربان قلب، تغییر دمای بدن، تغییر تنفس و انقباضات عضلانی همراه است. بنابراین با كنترل صحیح این نشانه‌های جسمانی می‌توان هیجانات را كنترل كرد. افزایش تمركز، هوشیاری، تعادل ذهن و به‌طور كلی خودآگاهی هیجانی نیز در كنترل هیجاناتی از جمله اضطراب نقش مؤثری دارند. هر چقدر كه فرد از هیجاناتش شناخت و آگاهی بیشتری داشته باشد، بهتر می‌تواند آن‌ها را كنترل و مدیریت كند. از جمله مهارت‌هایی كه برای كنترل اضطراب بسیار مفید است، انجام تكنیك‌های یوگا است كه به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌شود. انجام منظم این تكنیك‌ها در موقعیت‌های مناسب (مثلاً محیطی آرام در منزل) موجب می‌شود كه فرد در موقعیت‌های اضطراب‌زا، كنترل بیشتری بر خود داشته باشد و با حفظ آرامش، آگاهی و تعادل ذهن و در نتیجه اضطراب خود را كنترل كند.
۱) وضعیت تعادلی درخت (اک پاداآسانا)
وزن بدن روی یك پا، نگاه به روبه‌رو و تمركز بر كف پایی كه روی زمین است. وضعیت‌های تعادلی مـوجب تـمـركز و هماهنگی و تعادل در نیمكره‌های مغز می‌شوند. این وضعیت به شكل ساده نیز قابل اجرا است. به طوری كه كف یكی از پاها را روی پای دیگر كه بر زمین قرار دارد می‌گذاریم و دست‌ها هم كنار بدن قرار می‌گیرند.
۲) وضعیت تن‌آرامی (شاواسانا)
در این تكنیك فرد با نظم و ترتیب بر تك‌تك اندام‌ها از انگشتان پا تا تاج سر تمركز و آن‌ها را شل و رها می‌كند. به‌طوری كه انبساط و آرامش عضلانی در تمام بدن ایجاد شود. این تكنیك علاوه بر رفع تنش‌های عضلانی، خودآگاهی فرد را نیز افزایش می‌دهد.
۳) وضعیت مراقبه (مدیتیشن)
در وضعیت راحتی بنشینید و به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه بر ریتم طبیعی تنفس تمركز كنید و از تنفس طبیعی آگاه باشید. این تمرین موجب آرامش، تمركز و خودآگاهی می‌شود.
۴) وضعیت کشش رو به عقب (هاستااوتاآسانا)
با یك دم به آرامی و در حد توان به عقب خم شوید و با بازدم برگردید. به‌طور كلی تمرینات یوگا با تمركز و آگاهی، همراه با تنفس و آرامش و در حد توان انجام می‌شوند. تمرینات كششی هم موجب آرامش و كاهش نشانه‌های فیزیولوژیك ناشی از اضطراب می‌شوند.

منبع : پیک تندرستی