یک دادخواهی مدنی - A CIVIL ACTION

سال تولید : ۱۹۹۸
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : اسکات رودین، رابرت ردفورد و ریچل ففر
کارگردان : استیون زیلیان
فیلمنامه‌نویس : استیون زیلیان، بر مبنای کتابی نوشتهٔ جاناتان هار
فیلمبردار : کانراد ل. هال
آهنگساز(موسیقی متن) : دانی الفمن
هنرپیشگان : جان تراولتا، رابرت دووال، جیمز گاندولفینی، دان هدایا، جان لیتگو، ویلیام ه. میسی، کاتلین کوئینلن، تونی شلهوب، بروس نوریس و استیون فرای
نوع فیلم : رنگی، ۱۱۵ دقیقه


ایتس ووبرن مینه‌سوتا، سال ۱۹۷۹. دو چاه که آب شرب اهالی شهر را تأمین می‌کنند به‌وسیلهٔ پساب‌های صنعتی آلوده می‌شوند. پس از کشف منبع پساب‌های آلوده در همان سال، همهٔ اهالی به کارخانه‌های محلی شک می‌برند و آنها را علت مسموم شدن آب، ابتلاء بعضی از کودکان شهر به سرطان خون و مرگ آنان می‌پندارند. ̎آن آندرسن̎ (کوئینلن)، مادری که پسرش، ̎جیمی̎ به‌علت ابتلا سه سرزان خون مردن، تصمیم می‌گیرد علیه صاحبان کارخانه‌ها به‌علت آلوده کردن آبها شکایت کنند. البته این‌کار بسیار مشکل است زیرا صاحبان آن کارخانه‌ها بسیار پولدارند و می‌توانند شهروندان ضعیف و معمولی را در محاکمه شکست دهند. خیلی زود یک وکیل دعاوی به نام ̎جان اشلیشتمان̎ (تراولتا) وارد صحنه می‌شود. او با دو وکیل قدرتمند و گران‌قیمت به نام‌های ̎جروم فاشر̎ (دووال) و ̎ویلیام چیزمن̎ (نوریس) که از منافع کارخانه‌های صنعتی آلوده‌کنندهٔ آب دفاع می‌کنند، در می‌افتد...
● از آن فیلم‌هائی که نیت احتمالاً خیرخواهانه، به‌هیچ وجه نجات‌شان نمی‌دهد. بله، فیلم براساس یک داستان واقعی است: در مورد مردم شهری کوچک که معتقدند دو کمپانی بزرگ صنعتی باعث آلوده شدن آب آشامیدنی‌شان شده‌اند و وکیل خرده‌پای بوستنی که تصمیم می‌گیرد دار و ندار و موقعیت‌های خود را وقف اثبات مظلومیت آنان کند. زیلیان ـ فیلمنامه‌نویس آشنای فهرست شیندلر (استیون اسپیلبرگ، ۱۹۹۳) ـ نتوانسته از این دعوای حقوقی، دست‌مایه‌ای دراماتیک بپروراند تا حکایتش از ندای وجدان و اخلاق، تأثیرگذار شود. به‌دلیل فقدان لایه‌های انگیزه و رابطه، یک دادخواهی مدنی به‌عنوان یک فیلم ̎معضل اجتماعی̎ در حد پیام ̎رو̎ بر یک خطی‌اش می‌ماند. تحول تراولتا در نقش وکیل ابتدا متظاهر و سپس متعهد واقعاً یکی از بدتین نمونه‌های تحول شخصیت است و چون جزئی کلیدی از داستان است، از آن به بعد همه چیز پا در هواست. طبیعی است که او کاملاً در سایهٔ شخصیت جالب‌تر ـ ولی آن‌هم بیشتر کلیشه‌ای ـ دووال در نقش وکیل واقع‌بین و خونسرد قرار گیرد. مبارزهٔ تراولتا خیلی زود ملال‌آور و بیش از حد عبوسانه می‌شود. شرکت‌های حقوقی کوچک، کلک‌های حرفه‌ای، معامله‌ها و سازش‌های پیش از دادگاه... دوباره باران‌ساز (جوزف آنتونی، ۱۹۵۶) را ببینیم تا هم آگاه شویم و هم سرگرم.