بهمن قشقایی

بهمن قشقایی فرزند سهراب خان قشقایی، خواهرزاده ناصرخان صولت‌الدوله در ۱۳۲۲ش در شیراز متولد شد. او برای ادامه تحصیل چون بسیاری از خان ‌زادگان قشقایی راهی انگلستان و در رشته پزشکی به تحصیل مشغول شد. در همان زمان تحصیل به سیاست روی آورد و گرچه به ملی‌گرایان متمایل بود ولی پس از تشکیل سازمان انقلابی حزب توده که اعتقاد به حرکت مسلحانه داشت به آن پیوست.
اولین حرکت بهمن قشقایی بازگشت به ایران بود تا بتواند در میان ایل قشقایی حرکتی مسلحانه ایجاد کند. او در بدو ورود خود به ایران توسط سازمان امنیت دستگیر و بازداشت شد ولی دوره بازداشت وی چندان طول نکشید و او پس از سپردن تعهد به صورت مخفیانه به میان ایل خود رفت. در میان ایل قشقایی به جستجوی متحدانی پرداخت و از دیگر عشایر نیز کمک خواست. او در فروردین ۱۳۴۳ به پاسگاه ژاندارمری دهرم حمله کرد و جنگ بین آنها درگرفت. این حرکت وی موجب شد تا قوای دولتی او را تحت تعقیب قرار دهند. یاران عشایری بهمن قشقایی پس از یک سال تعقیب و گریز او را ترک کرده و پس از آنکه مادر و خواهر بهمن توسط ساواک بازداشت شدند او نیز با سوگند امانِ اسدالله علم خود را در شیراز تسلیم قوای دولتی کرد. سوگند اسدالله علم برای بهمن قشقایی حکم اعدام را صادر کرد و او در ۱۷ آبان ۱۳۴۴ به جرم قیام مسلحانه اعدام شد. سازمان انقلابی حزب توده خود پس از چندی شکست این حرکت را چنین توجیه کرد : « این مبارزه نه دارای برنامه سیاسی نه دارای رهبری سیاسی بوده است و نه حتی افراد شرکت‌کننده در آن دارای آگاهی سیاسی بوده‌اند....».

فاطمه معزی

منبع : موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران