جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

از آلودگی هوا چه می دانیم


از آلودگی هوا چه می دانیم
سالیانه سه میلیون نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند که ۹۰ درصد آنان در کشورهای توسعه یافته هستند. در بعضی کشورها تعداد افرادی که در اثر همین عامل جان خود را از دست می دهند بیشتر از قربانیان سوانح رانندگی است. این مرگ و میر به طور خاص مربوط به آسم، برونشیت، تنگی نفس، حملات قلبی و آلرژی های مختلف تنفسی است.
هوای پاک مایه شادمانی زندگی بشری است که نیاز به آن بیش از نیاز به غذا و آب است. صنعت مدرن امروز باعث تولید گازها و ذرات زیادی می شود که هوای آزاد را آلوده می کنند. در گذشته زغال در صنعت باعث تولید دی اکسید گوگرد زیادی می شد، ولی امروز به دلیل محتویات کم گوگرد در زغال، سوخت آن مشکلات زیادی تولید نمی کند ولی وسایط نقلیه موتوری مشکل اساسی هستند که دی اکسید نیتروژن و ذرات آلی غیرقابل تجزیه تولید می کنند که تحت اثر اشعه خورشید به ازن تبدیل می شود که مهم ترین آلوده کننده هوا است. گاز دی اکسید نیتروژن (No۲ ) هوا را به رنگ قهوه یی در می آورد و این وضعیتی است که بسیاری از شهرها در فصل تابستان با آن مواجه هستند و ذرات ریز که در اثر سوخت موتورهای بنزینی و گرد و غبار جاده یی، دود حاصل از آتش سوزی و گرده های گیاهان تولید می شود، عامل آلودگی هوا در روزهای زمستانی است.
● تعریف آلودگی هوا
آلودگی هوا به وجود هر ماده یی در هوا که می تواند برای انسان یا محیط او مضر باشد، اطلاق می شود. آلاینده ها ممکن است طبیعی یا ساخته دست بشر باشند و ممکن است به اشکال مختلف ذرات جامد یا قطرات مایع یا گاز باشند که بالغ بر ۱۸۰ آلاینده است.
● منابع انتشار آلاینده های هوا
منابع آلوده کننده هوا به دو قسمت طبیعی و مصنوعی تقسیم بندی می شوند.
۱) منابع طبیعی
- فعالیت های آتشفشان ها و آتش سوزی جنگل ها
- گرد و غبار طبیعی
- دود و منواکسیدکربن ناشی از آتش سوزی ها
- گاز رادون ناشی از کانی های زمین
- درختان کاج که ترکیبات آلی را از خود متصاعد می کنند.
۲) منابع مصنوعی
وسایط نقلیه موتوری مشکلی اساسی هستند که دی اکسیدنیتروژن که مهم ترین آلوده کننده هوا است را تولید می کنند. سایر منابع مصنوعی آلوده کننده هوا عبارتند از؛ زغال سنگ سوزها، صنایع مختلف آلودگی های ناشی از سوزاندن بقایای کشاورزی و...
● آلاینده های هوا
ترکیبات آلوده کننده هوا به دو قسمت گازها و ذرات جامد تقسیم می شوند.
۱) ذرات جامد
ذرات کوچک و جامد براساس اندازه تقسیم می شوند و عبارتند از؛pm۱۰ و pm۲/۵ . دسته اول ذراتی که دارای قطر کمتر از ۱۰ میکرومتر هستند و دسته دوم ذراتی که دارای قطر کمتر از ۵/۲ میکرومتر هستند. ذرات با قطر کمتر از ۵/۲ میکرومتر برای سلامتی زیانبارترند.
۲) گازها
شامل منواکسیدکربن، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد، هیدروکربن ها، ازن و... هستند.
● آلودگی هوا در منازل
دی اکسید کربن یک گاز آلوده کننده هوا نیست ولی همواره به عنوان یک عامل مهم در بررسی کیفیت هوای منازل مورد توجه قرار گرفته است و به عنوان شاخص کیفیت هوا لحاظ می شود. افرادی که در معرض این هوا قرار می گیرند، دچار خستگی، عدم رضایت و عدم تمرکز می شوند. مواد و مصالح ساختمانی مثل رنگ ها به خصوص رنگ های با ترکیبات سربی، حشره کش ها و اسپری فرمالدئیـــد نیز می توانند باعث آلودگی هوا در منازل شود.
● محفاظت در برابر آلودگی هوا
در روزهایی که اخبار و رادیو و تلویزیون و روزنامه ها هوا را در شرایط بحرانی اعلام می کنند، این خبر به شما کمک می کند خود را از آلودگی هوا محافظت کنید. AQI (شاخص کیفیت هوا) یک شاخص برای گزارش کیفیت هوای روزانه است. AQI با اندازه گیری آلاینده هایی چون ازن، منواکسید کربن، دی اکسید گوگرد و دی اکسید نیتروژن و گرد و غبار (ذرات معلقPm-۱۰ ) محاسبه می شود.
● وضعیت شاخص استاندارد آلودگی(PS.I)
▪ پاک ۵۰-۰
▪ سالم ۱۰۰-۵۰
▪ ناسالم ۲۰۰-۱۰۰
▪ بسیار ناسالم ۳۰۰-۲۰۰
▪ خطرناک ۳۰۰
● در مواقع آلودگی هوا چه باید کرد
در روزهای بحرانی آلودگی هوا حتی الامکان از تردد در محدوده های مرکزی و پرترافیک شهر اجتناب کنید. استفاده از وسایط حمل و نقل عمومی در سفرهای روزانه درون شهری خود را جایگزین خودروهای شخصی کنید. فعالیت یا بازی کودکان در محیط های باز را محدود کنید. همچنین افراد مسن یا افراد با بیماری های قلبی، ریوی نظیر آسم، برونشیت مزمن و نارسایی قلبی از خروج از خانه خودداری کنند.

منبع؛ وب سایت روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید