آب‌درمانی

ناتروپاتی یکی از شیوه‌های طب‌کل‌نگر، که از دوران باستان وجود داشته، از روش‌های درمان‌های طبیعی محسوب می‌شود. ناتروپات‌های امروزی نیز مانند بقراط پدر علم پزشکی که به طور مشخص می‌‌توانیم او را پدر ناتروپاتی هم بدانیم، ترکیبی از رژیم غذایی، روزه، آب‌درمانی و ورزش و برخی تکنیک‌های خاص را در سیستم درمانی‌شان به کار می‌برند.
ناتروپاتی به یک روش خاص درمانی تاکید نمی‌کند، بلکه از روش‌ها و دستورات درمانی طبیعی تشکیل شده است. و آب‌درمانی یکی از مهمترین بخش‌های این رشته درمانی است.
قطعا یک استخر شنا در یک بیمارستان با سایر استخرهای موجود تفاوتی ندارد. اما اگر جلوتر بروید و با دقت‌تر نگاه کنید درمی‌یابید که آب این‌گونه استخرها گرم‌تر است، به تدریج ولرم می‌شود و هوای داخل استخر با هوای بیرون متفاوت است. سپس توجه‌تان به وسایل روی آب جلب می‌شود. در واقع هیچ‌کس در این‌گونه استخرها شنا نمی‌کند بلکه همه به نوعی به وسیله تخته‌های پلاستیکی، روی آب شناور و در حال انجام تمرینات مختلف ورزشی هستند.
در این‌گونه استخرها روش‌های درمانی بی‌نظیری برای دردهای گردن و دردهای ناشی از سخت‌شدگی و پیچیدگی عضلات ارایه می‌شود. اهلولیا رئیس یک مرکز آب‌درمانی در نیودهلی هند می‌گوید: در این جا روش‌های مختلف آب‌درمانی که از زمان‌های قدیم هم مورد استفاده بوده ارایه می‌شود. آب‌درمانی راهی برای درمان بیماری‌های مختلف است. آب‌درمانی با آبی تمیز، تازه و سرد منافذ پوست را باز و ‌به جریان گردش خون در بدن کمک می‌کند، فعالیت ماهیچه‌های بدن را بهبود می‌بخشد و نهایتاً روشن‌تر شدن پوست بدن و چهره را به همراه دارد.
به گفته کارشناسان شیوه‌های قدیمی استحمام در رودخانه‌ها، حوض‌ها و آبشارها، نمونه‌های ابتدایی از آب‌درمانی بوده است. شیوه‌های متفاوتی از استحمام مثل حمام ستون فقرات،‌ حمام گرم برای پاها، حمام بخار و ... اشکالی از آب‌درمانی محسوب می‌شوند.
و اما امروزه، پزشکان در صددند از آب‌درمانی برای درمان برخی از بیماری‌های سیستم عضلانی ـ اسکلتی بدن کمک بگیرند. آن‌ها برای این کار از یک حوضچه کوچک استفاده می‌کنند در حالی که ناتروپات‌ها از یک استخر بزرگ که پر از آب گرم است بهره می‌گیریم. افراد زیادی با کمردردهای سخت برای درمان به ناتروپات‌ها مراجعه می‌کنند و تقریباً ۷۰ درصد آن‌ها پس از یک دوره آب‌درمانی به مدت ۱۴ تا ۲۱ روز از درد رهایی می‌یابند. و به معالجه دیگری نیاز ندارند. جراحات گردن و سر، ‌جراحات نخاعی، جراحات ناشی از اعمال جراحی، استخوان‌دردهای شدید،‌ سخت‌شدگی و التهاب مفاصل و آسیب‌دیدگی‌های ورزشی و ... با شیوه‌های آب‌درمانی قابل بهبود و درمان هستند. ولیکن برای اکثر بیماران روش‌های آب‌درمانی نوعی فیزیوتراپی معمولی محسوب می‌شود.
در آب‌درمانی با بهره‌گیری از اصول فیزیکی حاکم بر آب به معالجه بیمار دست می‌یازند. به این ترتیب که نیروی شناوری آب می‌تواند فشار نیروی جاذبه بر ستون فقرات را کاهش دهد، و متقابلاً بدن، در مقابل افزایش هیدرواستاتیک نیروی آب، واکنش نشان داده، گشادشدگی شریان‌های بدن و نهایتاُ بهبود جریان خون را به همراه دارد. همچنین مقاومت یا کشش آب باعث تقویت و کشش عضله‌ها می‌شود به این ترتیب که این کشش در آب باعث کاهش نیروی جاذبه بر وزن بدن، ستون فقرات، ماهیچه‌ها و رباط‌ها می‌شود. چنین درمانی به بهبود، ایجاد تعادل و هماهنگی در بدن منجر می‌شود.
بر اساس نظریه کارشناسان در مرکز بیماری‌های نخاعی، آب‌درمانی در بهبود و کارآیی سیستم قلبی عروقی و تنفسی تاثیر بسزایی دارد. همچنین سوخت و ساز بدن را بهبود بخشیده، دردها و کوفتگی‌های عضلانی را کاهش می‌دهد.
تحقیقات نشان داده، مادران بارداری که پیش از وضع حمل از شیوه‌های آب‌درمانی استفاده کرده‌اند، وضع حمل بهتری داشته‌اند. گرمی آب به عضلات آرامش داده، کوفتگی را از میان می‌برد و مادر با درد کمتری زایمان می‌کند.
برای آب‌درمانی از تجهیزات مختلفی استفاده می‌شود از جمله شناورهای کوچک و بزرگ، نگهدارنده‌های گردن، لوله‌های کف‌ساز، حلقه‌های نگهدارنده و دستکش‌های مخصوص. استخرهای آب‌درمانی یک کف مایل و افقی دارد که با پله‌های ویژه‌ای قابل تنظیم است.
تمرینات مختلفی در استخرهای آب‌درمانی انجام می‌گیرد که نتایج بسیار خوبی در پی دارد. از جمله راه رفتن و دویدن در آب بدون کمک از تجهیزات مختلف، خیلی مفیدتر از سایر فعالیت‌‌هاست. حرکت‌های افقی به جلو و عقب برای مفاصل بازو و ران بسیار مفید است.
ماریا گروتی رئیس بنیاد توان‌بخشی و مراقبت از سالمندان دانشگاه فیلیندرز استرالیا می‌گوید: آب‌درمانی برای بیمارانی که از اضافه وزن رنج می‌برند و همچنین دچار درد مفاصل و زانو هستند و از طرفی تمرینات ایروبیک را برای کاهش وزن مشکل می‌یابند، ‌بسیار مفید شناخته شده است.
وی معتقد است که تمرین‌های آب‌درمانی در یک استخر گرم، ‌به بهبود توانایی‌ها و تحرک بیماران مسن مبتلا به التهاب مفصل و یا درد زانو بسیار کمک می‌کند. او دو دسته از بیمارانی را که از حرکات ژیمناستیک و آب‌درمانی استفاده کرده‌اند را با هم مقایسه کرده و دریافته که استفاده از هر دوی این روش‌ها خوب است اما فواید متفاوتی دارد. کسانی که برای درمانشان از شیوه‌های آب‌درمانی استفاده کرده بودند موفق شدند، مسافت بیشتری را بپیمایند ولیکن آنان که از تمرینات ژیمناستیک بهره برده بودند، دارای قدرت بدنی بیشتری شده بودند.
تحقیقات نشان داده که آب‌درمانی تاثیر بسیار زیادی در افزایش توان فیزیکی و بهبود جریان گردش خون ـ‌به خصوص هنگامی که درد و ناتوانی مانع از انجام تمرینات کاهش وزن (پیاده‌وری) می‌شود ـ‌دارد. اما برای افزایش مقاومت مفاصل اطراف زانو و رباط‌ها استفاده از تمرینات مقدماتی ژیمناستیک موثرتر خواهد بود.
در آمریکا و بسیاری از کشورهای غربی از ورزش‌های آبی به عنوان شیوه‌های آب‌درمانی استفاده نمی‌شود ولیکن آن‌ها مردم را به انجام تمرینات ایروبیک در آب و انجام تمرینات هوازی تشویق می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید مقاومت زیادتری در آب نسبت به هوا وجود دارد،‌ بنابراین انجام تمرینات ایروبیک در آب باعث تقویت بهتر و بیشتر ماهیچه‌ها شده، تنش کمتری را نسبت به تمرینات معمول ایروبیک به همراه دارد و از طرفی آب، گرمای تولید شده در خلال تمرینات را از بین می‌برد.

ماجده نجف‌آبادی