مرثیه های فیلترینگ به گوشی می رسد!

امروزه با توجه به گسترش جامعه وب و تعدد وب سایت های مختلف در زمینه های گوناگون، اینترنت به عنوان یک دریچه به دنیای مجازی و فضای سایبر توجه بسیاری از علاقه مندان را به خود جذب کرده است. به واقع شاید با کمی دقیق تر شدن در واژه دنیای مجازی که در محافل به اینترنت نسبت داده می شود می توان به مفاهیمی دست یافت که بیان آن برای افراد عامه تا حدودی مفهوم اینترنت را ملموس تر می سازد. این مفاهیم به واقع به بیان این موضوع می پردازد که دنیای اینترنت عینا همانند دنیای مادی و اطراف ماست و هیچ تفاوتی میان این دو فضای واقعی و مجازی وجود ندارد. برای اثبات این مدعا می توان به این موضوع اشاره کرد که در اینترنت برای هر فرد و با هر سلیقه ای وب سایت و امکاناتی وجود دارد و در بعضی موارد این امکانات حتی نسبت به دنیای واقعی از دامنه و تنوع بیشتری برخوردار است.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که هر موضوعی که در دنیای واقعی و اطراف ما وجود دارد به گونه ای در دنیای مجازی نیز معرفی شده است. بدین ترتیب اگر با چنین دیدگاهی نسبت به مواضع اینترنت بیاندیشیم درخواهیم یافت که اینترنت نیز همانند دنیای مادی ما دارای مضرات و خطراتی است که لازمه آن مدیریت و اصلاح امور جاری آن است، پس این دنیای مجازی همانند دنیای واقعی ما که در آن پلیس ، گشت و ... وجود دارد به چنین امکاناتی نیاز دارد تا بتواند فضای مطبوع و قابل اعتمادی را در خود فراهم آورد.(همانگونه که در جامعه با اعمال چنین تدابیری چنین فضایی ایجاد می گردد.) در این مقاله نگارنده قصد دارد تا با بیان دلایل اعمال فیلترینگ بر روی وب سایت ها با روندی تحلیلی نحوه انجام این کار و دیگر موارد آن را بررسی نماید.
● فیلترکردن وب سایت ها، لازمه هر فضای مجازی
با توجه به مواردی که در مقدمه این مقاله مطالعه نمودید به این نتیجه رسیدیم که فضای اینترنت نیازمند مدیریتی است تا از لحاظ محتوی، اینترنت را مورد بررسی قرار دهد و پس از آن در جهت اعمال محدودیت ها برآید. در نظر نگارنده اعمال فیلترینگ بر روی وب سایت هایی که به گونه ای دارای مطالب و محتویات غیر اخلاقی و ... هستند امری است که شاید در بیش از ۹۰ درصد کشورهای دنیا در حال انجام است و چنین عملی می تواند سلامت فکری جامعه را در مقایسه با شرایطی که ورود به چنین وب سایت هایی آزاد است را تا حدودی افزایش دهد. به طبع اعمال محدودیت ها برای چنین وب سایت هایی (بالاخص سایت های غیراخلاقی حاوی مطالب Pornography) می تواند همانند دیواری مانع ورود افرادی شود که می توانند هر سنی داشته باشند، چه یک کودک و چه یک میانسال! اما موردی که امروزه در جوامع بسیار مورد بحث قرار می گیرد مبحث آزادی بیان و در ادامه مرتبط ساختن آن به فیلترینگ وب سایت هاست. در جواب به چنین افرادی که در نظر خود اندیشه آزادی بیان و تقابل آن با فیلترینگ وب سایت ها را می پرورانند باید بگوییم که اگر شما خود را یک پدر در نظر بگیرید مایل هستید تا از ورود فرزند خود به سایت های غیراخلاقی جلوگیری کنید تا وی در آینده از سلامت روانی و فکری مطلوبی برخوردار باشد. بدین ترتیب راحت ترین راه اعمال محدودیت ها گرفتن آشغال ها قبل از ورود رود به دریاست! پس با توجه به مطالب بیان شده لزوم اعمال فیلترینگ در جوامع و به خصوص جامعه اینترنتی ایران که عده زیادی از آن ها را نوجوانان و جوانان تشکیل می دهند امری است حیاتی که خوشبختانه در کشور ما با وجود اشکالات وارد بر آن در حال انجام است.
● کاربران ما باهوش هستند!
اینکه فیلترینگ در حال حاضر در کشور ما با تمام قدرت اعمال می شود امری است کتمان ناپذیر، اما باز هم راهکارهایی برای عبور از سد فیلترینگ وجود دارد که امروزه کمتر کاربری یافت می شود که درمورد این راهکارها اطلاعاتی نداشته باشد. تعدد وب سایت های فیلتر شکن (Anti Proxy) که امروزه بازار آن در وب سایت ها و وبلاگ های ایرانی داغ است یکی از دریچه هایی است که به آسانی می تواند تمامی زحمات فیلتر کردن وب سایت ها را در صدم ثانیه به بار فراموشی بسپارد. مورد دیگر اکانت های VPN است که دیگر به صورت بسیار عادی در همه تبلیغ می شود و روزی نیست که ایمیل های تبلیغاتی این شرکت ها وارد صندوق های ورودی ایمیل های کاربران نگردد! پس راه های زیادی وجود دارد تا از سد فیلترینگ وب سایت های گذشت. اما با توجه به این موارد راه حل چیست؟ راه حل چیست که آمار بازدید وب سایت های غیر اخلاقی در قیاس با گذشته در حد نجومی افزایش پیدا کرده است به گونه ای که هیچ وب سایت مجاز ایرانی یارای مقابله با آن ها را ندارد؟ اگر فیلترینگ اعمال می شود چرا تعداد افراد آنلاین در یک وب سایت غیر اخلاقی بین بازه ۸۰۰ تا ۱۵۰۰ نفر در شبانه روز متغیر است اما وب سایت های تخصصی ما به زور تبلیغات و ... ۲۰۰ یا ۳۰۰ بازدیدکننده آنلاین ندارند!؟
● وب سایت هایی که به اشتباه فیلتر می شوند
به طور حتم شما هم در هنگام مراجعه به بعضی از وب سایت ها با پیغام مربوط به فیلتر شدن آن ها مواجه شده اید، و گاها از بی دلیل فیلتر شدن آن ها نیز ناراضی بوده اید. این امر که روزانه برخی از وب سایت ها به اشتباه و به طور غیر عمد فیلتر می شوند بدون اینکه هیچ مورد منفی ودر تناقض با قوانین در آن ها وجود داشته باشد کتمان ناپذیر است اما سوال اصلی این جا مطرح می شود که چرا باید چنین اشتباهاتی در فیلترینگ وب سایت ها صورت بگیرد؟ یا چرا باید پژوهشگران در جستجوی اصطلاحات تخصصی با فیلتر شدن کلمه مورد نظر در موتور جستجوگر مواجه شوند؟
در جواب این سوال ها، نگارنده بر این عقیده است که در فرآیند فیلتر کردن وب سایت ها به دلیل استفاده از نرم افزار بدون نظارت فردی (Human Being) بر این کار این اشتباهات صورت می گیرد و اغلب وب سایت ها به دلیل وجود یکسری لغات که در سیستم فیلترینگ تعریف شده اند فیلتر می شوند و ممکن است که مضمون و جهت فعالیت این دسته از وب سایت ها هیچگونه همخوانی با لغت به کار برده شده نداشته باشد. بدین ترتیب به نظر می رسد که با به کارگیری یکسری افراد در فرآیند فیلتر کردن وب سایت ها و نظارت آن ها بر چگونگی و نحوه فیلترینگ چنین اشتباهاتی صورت نپذیرد. البته در سال گذشته اقداماتی برای اعتراض به فیلتر شدن وب سایت های محیا شده است که از قبیل آن وجود چند شماره تلفن و علاوه بر آن یک ID در سیستم پیام رسان کمپانی یاهو (Yahoo Messenger) است که کاربران می توانند از طریق چت اعتراض خود را نسبت به فیلتر شدن وب سایت خود بیان کنند.(البته به نظر می رسد به کارگیری از فناوری Chat آن هم در چنین طرح بزرگی یک کار Amateur به نظر می آید که بیشتر می تواند باعث پوزخند افراد شود.)
● شبکه فیلترینگ، یکسان سازی مسدود کردن وب سایت ها در سرتاسر کشور
یکی از آخرین طرح های فیلترینگ یکسان سازی فیلتر شدن وب سایت ها در سرتاسر کشور است. زیرا در حال حاضر هیچ توازنی میان فیلتر شدن وب سایت ها در کشور وجود ندارد، بدین معنا که ممکن است یک وب سایت در یک شهر یا استان فیلتر و در استان دیگر فیلتر نشده باشد! زیرا در زمان حال هرکدام از شرکت های اینترنتی ISP) ها) به صورت مجزا اقدام به فیلتر کردن وب سایت ها می نمایند، اما با ایجاد شبکه فیلترینگ و فراهم آوری یک بانک (Database) از وب سایت هایی که می بایست فیلتر شوند و به اشتراک گذاری این بانک به صورت آنلاین میان ISP های سرتاسر کشور به نظر می رسد که این موضوع مرتفع خواهد شد.
● فیلترینگ، اجرای مفهومی جدید
در برخی از کشورهای پیشرفته فیلترینگ وب سایت ها انواع گوناگونی را شامل می شوند. بدین معنا که اینترنت خانگی با اینترنت ادارات و مراکز آموزشی متفاوت است و در نتیجه نحوه فیلتر شدن وب سایت ها در هرکدام از سرویس های یاد شده متفاوت خواهد بود. بدین ترتیب می توان توازنی میان فیلترینگ وب سایت ها بوجود آورد و پس از آن دیگر افراد متخصصی که به دنبال مفاهیم علمی هستند و به جستجوی آن ها در اینترنت می پردازند مشکلی با فیلترینگ وب سایت ها نخواهند داشت و در سوی دیگر همان وب سایت هایی که ممکن است کاربر متخصص از آن ها استفاده کند برای کاربران خانگی فیلتر شود تا دیگر مشکلی ازاین بابت وجود نداشته باشد. با توجه به این تفاسیر به نظر می رسد اگر چنین تدبیری اندیشیده شود افراد دارای صلاحیت می توانند به وب سایت های گوناگون دسترسی داشته باشند و دانش افراد تنها محدود به چند سایت نگردد.
● در پایان...
در پایان بر این هستیم تا با بیان خلاصه ای از آنچه که در این مقاله بیان شد دیدی کلی نسبت به این مقاله به شما خواننده گرامی ارائه دهیم:
▪ دنیای اینترنت عینا همانند دنیای مادی و اطراف ماست و هیچ تفاوتی میان این دو فضای واقعی و مجازی وجود ندارد.
▪ فیلتر کردن وب سایت ها لازمه هر فضای مجازی است.
▪ در حال حاضر فیلترینگ در کشور با تمام قدرت اعمال می شود.
▪ گاهی اوقات یکسری وب سایت ها به اشتباه فیلتر می شوند که برای ابهام زدایی از آن ها می بایست تدابیری اندیشیده شود.
▪ نگارنده بر این عقیده است که در فرآیند فیلتر کردن وب سایت ها به دلیل استفاده از نرم افزار بدون نظارت فردی (Human Being) بر این کار باعث فیلتر شدن اشتباهی وب سایت های می شود.
▪ یکی از آخرین طرح های فیلترینگ یکسان سازی فیلتر شدن وب سایت ها در سرتاسر کشور است.
▪ در برخی از کشورهای پیشرفته فیلترینگ وب سایت ها انواع گوناگونی را شامل می شوند. بدین معنا که اینترنت خانگی با اینترنت ادارات و مراکز آموزشی متفاوت است و در نتیجه نحوه فیلتر شدن وب سایت ها در هرکدام از سرویس های یاد شده متفاوت خواهد بود.

آرمین حسنی راد