سرطانی که سلامت زنان را تهدید می‌کند

سرطان سینه امروزه شایع ترین سرطان در میان زنان است. آمار ها نشان می دهد در ایران یك نفر از هر ۱۰ تا ۱۲ زن به این بیماری مبتلا می شوند. این نوع سرطان كه احتمال پیدایش آن با افزایش سن در زنان بویژه بعد از ۴۰ سالگی بالاتر می رود، براحتی در مراحل اولیه، تشخیص دادنی و درمان پذیر است. از این رو انجام ماموگرافی كه یك آزمایش كاملاً بی ضرر است، بین ۴۰ تا ۵۰ سالگی به طور متوسط هر دو سال یك بار و از ۵۰ و ۶۰ سالگی هر یك سال یك بار، در تشخیص زودرس این سرطان در زنان و در نتیجه كاهش عوارض آن از قبیل نقص عضو بسیار مؤثرست.
● سرطان تصویری برای سلامت جامعه
دكتر محمدعلی محققی، رئیس انستیتو كانسر ایران و معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشكی تهران با اعلام این كه نظام سلامت مسئولیت خطیری در قبال درمان بیماری سرطان دارد، این بیماری را بیماری دوران كهنسالی می داند و تأكید می كند: عمده ترین عامل تأثیر گذار بر روند شیوع یك بیماری در جامعه تركیب سنی جمعیت است. از این رو مهم ترین پدیده ای كه در حال حاضر سلامت جامعه را تهدید می كند، مسن شدن جمعیت كشور است، به طوری كه جمعیت افراد بالای ۶۰ سال با بیش از ۲‎/۵ برابر افزایش نسبت به سرشماری سال ۱۳۷۵ از ۴ به ۱۰ درصد افزایش پیدا كرده است.
بر این اساس موت جمعیتی قاعده هرم سنی را بشدت تحت تأثیر قرار داده است. در حال حاضر نیز به سرعت به منطقه رایج بروز بیماری سرطان سینه در زنان یعنی ۴۰ سالگی به بعد می رسد. اگرچه جمعیت ایران هنوز نسبت به بسیاری از كشورها كمترین میزان ابتلا به سرطان را به خود اختصاص داده است، اما به دلایلی از جمله عوامل طبیعی بیماری سرطان در آینده نزدیك یكی از زمینه های اصلی اختلال سلامتی در جامعه خواهد بود.
دكتر محققی در ادامه با اشاره به این كه پیشرفت های مهمی در عرصه پیشگیری از سرطان زنان، تشخیص زودرس، درمان مؤثر و بازتوانی بیماران پس از درمان در كشور صورت گرفته است، اهمیت كنترل این نوع سرطان را در تهدید سلامت زنان به عنوان محور و كانون اصلی اجتماع بر شمرده و می گوید: این بیماری با تحت تأثیر قرار دادن سلامت زنان درواقع سلامت طیف وسیعی از افراد جامعه را تهدید می كند. از این رو كنترل آن مستلزم اجرای برنامه های علمی، معتبر و جامع است، زیرا به توصیه سازمان جهانی بهداشت (WHO) برنامه ریزی های علمی ملی مؤثرترین راهبرد برای كنترل بیماری سرطان است.
وی اجرای یك برنامه ملی را برای كنترل سرطان زنان در ایران منوط به همت همه مسئولان درمان اعم از وزارت بهداشت، دانشگاه های علوم پزشكی و مراكز تحقیقاتی می داند. وی با تأكید بر این كه در برنامه های ملی كنترل سرطان هدف اصلی كاهش مرگ و میر از بیماری است بیان می كند « لازمه تأمین این هدف برخورداری از برنامه های معتبر آماری یعنی ثبت سرطان است كه روند رشد این بیماری را نشان دهد.
دكتر محققی دومین هدف از برنامه ملی كنترل سرطان را كاهش عوارض و ناهنجاری های ناشی از بیماری می داند. وی با اشاره به اهمیت این موضوع در مورد سرطان زنان بویژه اگر موجب نقص عضو شود، سومین هدف كلان از این برنامه ملی را كاهش درد بیماری برشمرده و اظهار می كند: اگر زنان از عوارض و درد ناشی از سرطان سینه به طور كامل آگاهی یابند، انجام معاینات دوره ای را برای پیشگیری از این بیماری به طور حتم در برنامه زندگی خود قرار خواهند داد.
● غفلت از تأمین كیفیت مطلوب زندگی برای مبتلایان به سرطان
رئیس انستیتو كانسر ـ سرطان ـ ایران، ارتقای كیفیت زندگی را از دیگر اهداف مهم برنامه ملی كنترل سرطان دانسته و تصریح می كند: در بسیاری از بخش های نظام سلامت از تأمین كیفیت مطلوب زندگی برای بیماران مبتلا به سرطان غفلت می شود. این در حالی است كه تأمین امكانات آسایشی بیماران بسیار آسان و كم هزینه است. وی در مورد سرطان زنان رسالت مهم تیم درمانی را یك روش استاندارد درمانی و تأمین كیفیت مطلوب زندگی بر اساس روش های معتبر و امكانات موجود عنوان می كند.
به گفته وی در حال حاضر، كمترین موضوعی كه در نظام سلامت به آن توجه می شود درمان و حمایت های مراقبتی از بیماران است و با توجه به طیف وسیع بیماران و عوارض بسیار سرطان زنان ضروریست كه حمایت همه جانبه از بیماران هم در دستور كار نهادهای وابسته به دولت و هم مورد توجه نهادهای مردمی و مراكز حمایتی و مراقبتی قرار بگیرد.
معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشكی تهران همچنین بر متحول شدن روش های اجرایی مراكز تحقیقاتی و دانشگاهی تأكید كرده و با بیان این كه ترسیم نقشه جامع علمی كشور درباره بیماری سرطان بویژه سرطان زنان بر عهده متخصصان و صاحبنظران این رشته است، اظهار می كند: جامعه علمی كشور باید با به روز كردن اطلاعات موجود در زمینه تشخیص و درمان این بیماری به یك جایگاه شایسته بین المللی دست یابد. لازمه این اتفاق هم انجام تحقیقات كاربردی و اجرایی در مدت باقیمانده از برنامه پنج ساله چهارم است.
● روش های درمانی غیر استاندارد و پر هزینه
دكتر محققی با اشاره به این كه منابع كشور در بخش سلامت محدود و هزینه های درمان سرطان سرسام آور است یكی از بزرگ ترین معضلات موجود در این حیطه را تأمین داروهای شیمی درمانی خوانده اظهار می كند؛ بسیاری از فرمول های درمانی از روش های درمان استاندارد محسوب نمی شوند و فقط یك بار هزینه ای برای بیماران در پی دارند. از این رو لازم است درمان سرطان زنان بر اساس پروتكل های معتبر درمانی مجامع علمی صورت گیرد. در غیر این صورت بی نظمی در بخش داروهای شیمی درمانی به نفع بیماران نیست و باید در برنامه های علمی به این موضوع پرداخته شود.
رئیس انستیتو كانسر ایران مصرف منطقی دارو را شیوه درمانی معتبر اعلام شده از سوی WHO دانست و بیان كرد: كشورهای غربی بسیار حساب گرانه از این شیوه استفاده می كنند. در ایران نیز منابع موجود باید در صحیح ترین شیوه به طیف وسیعی از بیماران اختصاص داده شود.
● ضعف در بازتوانی بیماران
دكتر احمد كاویانی ـ سرطان شناس ـ نیز یافتن راه حل های كاربردی را در درمان سرطان زنان، رسالت اصلی متخصصان در مجامع علمی است. وی درمان، تشخیص و بازتوانی سرطان سینه را یك كار تیمی دانست و با تأكید بر این كه بیشترین نقص نظام سلامت كشور در بخش بازتوانی بیماران است، نخستین گام برای بهبود این وضعیت را شناسایی و كشف دقیق مشكلات موجود خواند.
● بهترین راه های پیشگیری از سرطان سینه
در تست پزشكی سالانه خود، از پزشكتان بخواهید كه احتمال ابتلا به سرطان سینه را در شما بررسی كند.
اگر احتمال ابتلا به سرطان سینه را می دهید، هر ماه سینه خود را به طور شخصی چك كنید. بهتر است این كار را از ۲۰ سالگی شروع كنید. از ۲۰ تا ۳۹ سالگی نیز هر ۳ سال یكبار به كلینیك های تخصصی مراجعه كرده و از سلامت خود آگاه شوید. از ۴۰سال به بالا نیز باید هر سال این كار را انجام داده و علاوه بر این ماموگرافی نیز انجام دهید.
اگر احتمال ابتلای شما بالاست باید در مورد چگونگی انجام آزمایشات و فاصله زمانی بین آنها با پزشك متخصص مشورت كنید.
افرادی كه احتمال ابتلا در آنها بالاتر است به عضویت یكی از كلینیك های درمانی درآیند تا در صورت بروز بیماری درمان به سرعت آغاز شود. وزن بدن خود را همواره متعادل نگاه دارید، هنگامی كه سن شما بالا می رود باید میزان كالری را در رژیم غذایی خود كاهش دهید و زمان ورزش و نرمش را زیاد كنید.
در طول روز در ۶ وعده غذایی از میوه ها و سبز ی های تازه استفاده كنید. البته اگر این تعداد را به ۹ مرتبه در روز افزایش دهید كار بی نظیری را انجام داده اید.
به دنبال راه هایی باشید كه بدن شما را همواره در محیط كار، خانه و اوقات فراغت به فعالیت وادارند. اگر سیگاری هستید، همین حالا كشیدن سیگار را ترك كنید.
اگر مادر، خواهر و یا دختر شما سرطان سینه دارند نزد مشاور ژنتیكی رفته و آزمایشات اولیه را انجام دهید. اگر در آزمایش ژنتیك معلوم شد كه شما حامل ژن جهش یافته سرطان نوع ۱ یا ۲ هستید با پزشك خود در مورد روش های پیشگیری و درمان مشورت كنید. ابتدا می توانید از داروها و در نهایت شیمی درمانی استفاده كنید. به خاطر داشته باشید كه شیوه های درمان بسیار گسترده اند.

منبع : روزنامه ایران