پنجشنبه, ۳۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 18 April, 2024
مجله ویستا

مصطفی چمران


مصطفی چمران
● مصطفی چمران (۱۳۱۱- ۱۳۶۰)
مصطفی چمران در سال ۱۳۱۱ در تهران، خیابان پانزده خرداد، بازار آهنگرها، سرپولک متولد شد.
وی تحصیلات خود را در مدرسه انتصاریه، نزدیک پامنار، آغاز کرد و در دارالفنون و دبیرستان البرز دوران متوسطه را گذراند؛ در دانشکده فنی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و در سال ۱۳۳۶ در رشته الکترومکانیک فارغ‏التحصیل شد و یک‏سال به تدریس در دانشکده فنی پرداخت.
او از ۱۵سالگی در درس تفسیر قرآن مرحوم آیت‏الله طالقانی، در مسجد هدایت، و درس فلسفه و منطق استاد شهید مرتضی مطهری و بعضی از اساتید دیگر شرکت می‏کرد و از اولین اعضاء انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران بود.
او در مبارزات سیاسی دوران دکتر مصدق از مجلس چهاردهم تا ملی شدن صنعت‏نفت شرکت داشت و بعد از کودتای ۲۸ مرداد و سقوط حکومت دکتر مصدق،‌ به نهضت‌مقاومت‌ملی ایران پیوست.
او که در همه دوران تحصیل شاگرد اول بود، در سال ۱۳۳۷ با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز به آمریکا اعزام شد و پس از تحقیقات‏علمی در جمع معروف‏ترین دانشمندان جهان در دانشگاه کالیفرنیا و معتبرترین دانشگاه آمریکا –برکلی- با ممتازترین درجه علمی موفق به اخذ دکترای الکترونیک و فیزیک پلاسما گردید.
در دوران اقامتش در آمریکا، با همکاری بعضی از دوستانش، برای اولین‏بار انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا را پایه‏ریزی کرد و از مؤسسین انجمن دانشجویان ایرانی در کالیفرنیا و از فعالین انجمن دانشجویان ایرانی در آمریکا به شمار می‏رفت که به دلیل این فعالیت‏ها، بورس تحصیلی شاگرد ممتازی وی از سوی دولت وقت (رژیم شاه) قطع می‏شود.
وی پس از قیام خونین ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ و سرکوب ظاهری مبارزات مردم مسلمان به رهبری امام‏خمینی(ره) دست به اقدامی جسورانه و سرنوشت‏ساز می‏زند و همه پل‏ها را پشت‏سر خود خراب می‏کند و به همراه بعضی از دوستان مؤمن و هم‏فکر، رهسپار مصر می‏شود و مدت دو سال، در زمان عبدالناصر،‌ سخت‏ترین دوره‏های چریکی و جنگ‏های پارتیزانی را می‏آموزد و به عنوان بهترین شاگرد این دوره شناخته می‏شود و فوراً مسئولیت تعلیم چریکی مبارزان ایرانی به عهده او گذارده می‏شود.
بعد از فوت عبدالناصر، برای ایجاد پایگاه چریکی مستقل، برای تعلیم مبارزان ایرانی، رهسپار لبنان می‏شود و به کمک امام موسی‏صدر، رهبر شیعیان لبنان، حرکت محرومین و سپس جناح نظامی آن، سازمان «امل» را براساس اصول و مبانی اسلامی پی‏ریزی نموده.
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران بعد از ۲۱ سال دوری از وطن‌، به وطن باز می‏گردد و با آن‏ که در استمرار برنامه‏های خود در لبنان نیز دخالت داشت، به دستور امام خمینی (ره) همه تلاش خود را صرف تربیت اولین گروه‏های پاسداران انقلاب در سعدآباد معطوف می‌کند.
با بالا گرفتن توطئه‌‏های خطرناک و جدایی‏ طلبانه در کردستان با آن‌که معاون نخست‌‏وزیر بود، با سازمان‌دهی و به‏ کارگیری نیروهای مسلّح و بخصوص مردمی، به خنثی‏سازی توطئه‌های سخت دشمنان در پاوه برآمد.
دکتر چمران بعد از این پیروزی به تهران احضار شد و از طرف رهبر انقلاب، امام‏خمینی(ره)، به وزارت دفاع منصوب گردید و در پست جدید، برای تغییر و تحول ارتش از یک نظام طاغوتی، به یک سلسله برنامه‏های وسیع بنیادی دست‌زد که پاک‏سازی ارتش و پیاده کردن برنامه‏های اصلاحی از این قبیل بود.
همچنین، چمران در اولین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، از سوی مردم تهران به نمایندگی انتخاب شد و تصمیم داشت در تدوین قوانین و نظام جدید انقلابی، بخصوص در ارتش، حداکثر سعی و تلاش خود را بکند تا ساختار گذشته ارتش را تغییر دهد.
با آغاز جنگ تحمیلی راهی خوزستان شد و فرماندهی نیروهای داوطلب مردمی و نظامی را تحت عنوان «ستاد جنگ‏های نامنظم» در اهواز را بر عهده گرفت.
ایجاد واحد مهندسی فعال برای ستاد جنگ‏های نامنظم و ایجاد هماهنگی بین ارتش، سپاه و نیروهای داوطلب مردمی که در منطقه حضور داشتند از برنامه‌های مهمی بود که وی در ابتدای جنگ تحمیلی انجام داد.
در طول جنگ یک بار از دو قسمت پای چپ زخمی شد، اما نه‌تنها حاضر به ترک اهواز و ستاد جنگ‏های نامنظم و حرکت به سمت تهران برای معالجه نشد، بلکه حتی بیش از یک شب در بیمارستان اهواز نماند و در همان شبی که در بیمارستان بستری بود، در جلسه مشورتی فرماندهان نظامی به همراه استاندار خوزستان و نماینده امام در سپاه پاسداران (شهیدمحلاتی) که در کنار تخت او در بیمارستان تشکیل شد بود، پیشنهاد حمله به ارتفاعات الله‏کبر را مطرح کرد که بالاخره در سی‏ویکم اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۰ ، با یک حمله‌ هماهنگ و برق‏آسا، ارتفاعات الله‏اکبر فتح شد که پس از پیروزی سوسنگرد بزرگترین پیروزی تا آن زمان بود.
سر انجام دکتر چمران در ظهر سی‌ویکم خرداد سال ۱۳۶۰ در روستایی به ‏نام «دهلاویه» در نزدیکی سوسنگرد با ترکش خمپاره به‌ شهادت می‌رسد.
پیکر او ابتدا در اهواز و سپس در تهران تششیع می‌شود و سپس در بهشت‌زهرا در قطعه ۲۴ برای همیشه آرام می‌گیرد..
گوشه‌ای از وصیت‌نامه شهید چمران
... به خاطر عشق است که فداکاری می‌کنم.
به خاطر عشق است که به دنیا با بی‌اعتنائی می‌نگرم و ابعاد دیگری را می‌یابم.
به خاطر عشق است که دنیا را زیبا می‌بینم و زیبائی را می‌پرستم.
به خاطر عشق است که خدا را حس می کنم، او را می‌پرستم و حیات و هستی خود را تقدیمش می کنم.
عشق هدف حیات و محرک زندگی من است.
زیباتر از عشق چیزی ندیده‌ام و بالاتر از عشق چیزی نخواسته‌ام.

روحش شاد و یاد گرامی
منبع : همشهری آنلاین


همچنین مشاهده کنید