محیط زیست سرزمین چهار فصل، در آستانه نابودی

محیط زیست ایران با تمامی گونه های نادر و منحصر به فرد در دنیا در حالی امروز در آستانه نابودی قرار گرفته كه هنوز هم مسوولان سازمان محیط زیست به عمق فاجعه ای كه در انتظار محیط زیست كشور است پی نبرده اند.
به گزارش مهر، محیط زیست با تمام تنوع آن و موجودات زنده به عنوان نعمت های خداوند امانت در نزد ما هستند كه گذشتگان برای ما به ارث گذاشته اند اما اینكه تا كنون مردم و در راس همه، مسوولان مربوطه در حفظ و نگهداری این ارثیه با ارزش چگونه عمل كرده اند جای سوال دارد.
اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست را یك پدیده عمومی تلقی كرده و تمامی فعالیت های اقتصادی كه منجر به آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران می شود را ممنوع كرده است اما آیا به واقع در جهت رعایت این اصل حركتی انجام شده است.
در روزگار امروز در حالی با افزایش روز افزون آلودگی رودخانه ها، كاهش مساحت جنگل ها، نابودی تالاب ها، تشدید آلودگی هوا و كاهش ذخایر دریایی و منابع آبی مواجه هستیم كه سال ها پیش از این در ارتباط با نابودی آنان هشدار داده شده بود.
آمارها نشان می دهد مساحت كل جنگل های ایران (طبیعی و دست كاشت) در حدود ۲/۱۴ میلیون هكتاراست كه البته در گذشته نه چندان دور این میزان به ۱۸میلیون هكتار می رسید اما در اثر افزایش جمعیت توسعه شهرها و اراضی كشاورزی، ایجاد تاسیسات و صنایع و همچنین تخریب و تجاوز و در نهایت بی توجهی مسوولان میزان آن كاهش قابل توجهی یافته است.
تخریب جنگل ها و شكار گونه های نادر وحشی در حالی ادامه دارد كه سازمان حفاظت محیط زیست و دستگاه های مسوول به رغم اطلاع از چنین تخریب های وحشتناكی دست به اقدام جدی نزده اند.
از سوی دیگر معضل آلودگی هوا امروز به یك تهدید جدی در شهرهای بزرگ تبدیل شده و هر ساله جان بسیاری از انسانها را می گیرد به گونه ای كه امروز آلودگی ناشی از گرد و غبار،ترافیك سنگین، وجود خودروهای قدیمی گازوئیل سوز (اتوبوس های دولتی)، فقدان شبكه حمل و نقل عمومی مناسب و استفاده زیاد از خودروهای شخصی، وجود پالایشگاه ها در داخل و حاشیه شهر، استقرار كارخانه ها و صنایع آلوده در حوالی شهرهای بزرگ از جمله علل اصلی افزایش آلاینده ها در هوای كلان شهرها به شمار می آید.
بررسی وضعیت محیط زیست كشور نشان می دهد كه سیاست های حفاظتی از گونه های گیاهی و حیوانی به صورت منطقی تعیین و اعمال نمی شود و این امر به روند تخریب مناطق حفاظت شده سرعت بیشتری داده است.
ایران از نظر شاخص های پایداری محیط زیست با كسب رتبه ۱۳۲در بین ۱۴۶كشور جهان درانتهای جدول جهانی قرار گرفته كه در این جدول كه ۱۴۶ كشور جهان از نظر وضعیت زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفته اند فنلاند، نروژ، اروگوئه، سوئد، ایسلند و كانادا به ترتیب در جایگاه اول تا ششم جهان قرار گرفتند و كشور ایران با كسب
۳۹/۸ امتیاز بعد از كشورهایی همچون آنگولا، بوركینافاسو، ویتنام، لیبی، چاد و... در مقام یكصد و سی و دوم جهان قرار گرفته است.
هشدار متخصصان محیط زیست نسبت به نابودی تالاب های كشور در حالی شدت گرفته كه تغذیه آب های زیر زمینی، مهار سیلاب ها، پیشگیری از نفوذ آب های شور، جلوگیری از فرسایش خاك و حفظ سواحل و رسوب گیری، رونق توریسم و حفظ جمعیت های حیات وحش از جمله كاركردهای مهم تالاب ها به شمار می آید، اما متاسفانه تصمیم های غلط و برخوردهای نامناسب با مشكلات از سوی مسوولان به نابودی تالاب های كشور دامن زده است. تالاب هایی كه به دلیل ورود پساب ها و فاضلاب ها و آلودگی های نفتی در معرض خشك شدن و یا نابودی قرار گرفته اند.
از سوی دیگر برخی كارشناسان محیط زیست معتقدند كه طی سال های اخیر روند منقرض شدن برخی گونه ها همچون قوچ ایرانی در مناطق خوش ییلاق بسیار مشاهده شده و این امر از سوی سازمان حفاظت محیط زیست مورد توجه قرار نگرفته است.
كارشناسان كمبود امكانات و تجهیزات محیط بانان در مناطق حفاظت شده را یكی از علل ناتوانایی محیط بانان در مقابله با شكارچیان غیر مجاز می دانند و معتقدند در اغلب مناطق حفاظت شده محیط بانان تجهیزات لازم برخورد با شكارچیان غیر مجاز را ندارند لذا برای مقابله با آنان همواره با مشكلات عدیده ای مواجه هستند واین امرحتی انگیزه آنان را برای مقابله با شكارچیان از دست داده است.
روند تخریب مناطق حفاظت شده و انقراض گونه های نادر حیات وحش به سرعت در حال انجام است و این در حالی است كه در ارتباط با این موضوع تا كنون برنامه جدی و سیاست خاصی در دستوركار سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان مسوول اصلی در این امر قرار نگرفته است.با وجود اینكه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از ابتدای تصدی مسوولیت در این سازمان بررفع مشكلات محیط بانان تاكید كرده بود و وعده تامین تجهیزات و امكانات آنان را داده بود اما كماكان محیط بانان از وضعیت معیشتی و تجهیزات خود گله مند هستند و مرگ چند تن از آنان در مناطق حفاظت شده گواه این امر است.
تجهیزات در اختیار محیط بانان حتی جوابگوی حفاظت از خودشان هم نیست و این امر باعث شده تا هر از چند گاهی شاهد كشته شدن آنان به دست قاچاقچیان باشیم. محیط بانانی كه به رغم نداشتن تجهیزات دفاعی مجبورند حتی مدت زمان طولانی در مناطق حفاظت شده بسر برند واین در حالی است كه هیچ گاه اعتراض آنان به جایی نرسیده است. سازمان حفاظت محیط زیست در حالی نام حفاظت را به دنبال خود یدك می كشد كه كمبود امكانات محیط بانان به جایی رسیده كه نیروهای حفاظتی خود سازمان نیز در طی سال جاری مجبور شده اند چندین بار به كشتار گونه های وحشی مبادرت كنند.
كشته شدن خرس قهوه ای در دانشگاه و كشته شدن تعدادی گراز در مركز رادیویی خلخال به دست محیط بانان محیط زیست گواه این امراست و رییس سازمان حفاظت محیط زیست در برابر علت وقوع چنین حوادثی فقط به این نكته اشاره كرده كه كسانی كه این حیوانات را كشته اند باید خودشان پاسخگو باشند.
مسوولانی كه حفاظت از محیط زیست كشور وظیفه اصلی آنان است چرا در مقابل چنین حوادثی كه خود مسبب اصلی آن هستند سكوت می كنند و به كاستی ها و بی توجهی های خود اعتراف نمی كنند.
فاطمه واعظ جوادی بارها به این نكته تاكید كرده است كه عمده ترین منشاء آلودگی و تخریب محیط زیست صنایع به شمار می آیند اما اینكه چرا با وجود اینكه این خطر به خوبی احساس می شود از ۴۰۰ شهرك صنعتی در كشور فقط ۴۰ شهرك مجهز به سیستم تصفیه خانه فاضلاب است.
وی گفته صنایع آلاینده ای كه داخل شهرها فعالیت می كنند موظف هستند بر اساس استانداردهای زیست محیطی به كار خود ادامه دهند و در صورتی كه قادر به انتقال به خارج شهر نیستند برای ادامه فعالیت در محدوده شهرها باید نسبت به رعایت قوانین محیط زیست اهتمام بیشتری داشته باشند و هر گونه تخلف آنها غیر قابل اغماض است اما اینكه چرا هنوز درصد بالایی از آلودگی ها به این صنایع بر می گردد جای سوال دارد.
از سوی دیگر رییس سازمان حفاظت محیط زیست هشدار داده است لیست مربوط به صنایع آلوده را تا پایان امسال اعلام می كنیم اما آنچه مسلم است اعلام اسامی صنایع آلوده همچون اعلام اسامی مفسدان اقتصادی می ماند كه در صورتی كه حتی اعلام نیز شود هیچ تاثیری در روند كار ندارد چرا كه جدیتی در سازمان محیط زیست برای ممانعت از فعالیت چنین صنایعی احساس نمی شود.
حفاظت از محیط زیست در حالی مورد بی توجهی مسوولان قرار گرفته كه طی ۹ ماه كه از فعالیت دكتر فاطمه واعظ جوادی در سازمان حفاظت محیط زیست می گذرد تنها اتفاقاتی كه در این سازمان رخ داده عزل و نصب های پی در پی مدیران بخش های مختلف بوده است. تغییرات مدیریتی كه نه تنها تاثیری در روند عملكرد سازمان نداشته بلكه فقط باعث ترك مدیران لایق و دلسوز از این سازمان شده است.
یادمان باشد كه موهبت الهی طبیعت به عنوان امانتی در نزد ما سپرده شده و در سایه حفاظت از آن است كه می توان آن را به نسل آینده واگذار كرد و علاوه بر مردم كه همواره باید نسبت به حفاظت از محیط زیست احساس مسوولیت كنند سازمان حفاظت محیط زیست نیز موظف است بر اساس قانون به رسالت خود در حفظ و حراست از محیط زیست همت گمارد تا این نعمات اللهی را تقدیم نسل آینده كند.

منبع : روزنامه جوان