علی - ALI

سال تولید : ۲۰۰۱
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : پل آرادجی، جیمز لایستر، ا. کیتمن هو، جان پیترز
کارگردان : مایکل مان
فیلمنامه‌نویس : اریک رات، کریستوفر ویلکینسن، استیون ج. ریول و مان، بر مبنای داستانی نوشتهٔ گریگوری آلن هوارد
فیلمبردار : امانوئل لوبسکی
آهنگساز(موسیقی متن) : پیتر بورک و لیزا جرارد
هنرپیشگان : ویل اسمیت، جاد پینکت ـ اسمیت، چارلز شافورد، ماریو وانن پیبلز، لووار برتن، مارتا اجرتن، جان وویت، جان کارلو اسپوزیتو، جیمی فاکس، جو مورتن، ران سیلور و جفری رایت
نوع فیلم : رنگی، ۱۵۹ دقیقه


ده سال از زندگی ̎محمدعلی کلی̎ (اسمیت)، بوکسور افسانه‌ای، از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۴. در این فاصله، ورزشکار جسور و سرزبان‌دار، به سرعت به چهرهٔ شکست‌ناپذیر دنیای بوکس تبدیل شد. با نخستین زن زندگی‌اش (پینکت ـ اسمیت) آشنا شد و با او ازدواج کرد؛ به اسلام گروید و نامش را از ̎کاسیوس کلی̎ به ̎محمدعلی̎ تغییر داد و با خودداری از خدمت سربازی و نرفتن به جبهه‌های جنگ ویتنام، دولت آمریکا را به چالش طلبید. از این‌رو، عنوان قهرمانی بوکس‌اش در رشتهٔ سنگین‌وزن را از او بازستاندند ولی ̎محمدعلی̎ در مسابقهٔ بوکسی معروف در زئیر، مقابل ̎جرج فورمن̎ (شافورد) تاج قهرمانی را بار دیگر از آن خود کرد. ̎محمدعلی̎ در سفرهایش به اقصی‌نقاط دنیا، به نمادی از قدرت آفریقائی ـ آمریکائی‌های محروم تبدیل شد و با چهره‌های شناخته‌ شده‌ای مثل ̎مالکوم ایکس̎ (وان پیبلز)، ̎مارتین لوترکینگ جونیر̎ (برتن) و ̎مایا آنجلو̎ (اجرتن) ملاقات کرد.
● موضوع زیادی بزرگ است: داستان زندگی محمدعلی ـ که به روایتی بزرگ‌ترین ورزشکار قرن بیستم است ـ با همهٔ حواشی سیاسی و اجتماعی که زندگی او را احاطه کرده بود. نویسندگان فیلم‌نامه می‌خواهند او را در متن این اتفاق‌ها قرار دهند و همین کار را مشکل می‌کند. خط داستانی جذابی وجود ندارد و ماجرای این چند سال پُر التهاب از زندگی محمدعلی، به لحاظ دراماتیک بی‌سروته به نظر می‌رسد. از این‌جاست که مان کارش را شروع می‌کند. سبک و جهان‌بینی او، زندگی محمدعلی را دربر می‌گیرد و او را به یک قهرمان مایکل‌مان‌ی تبدیل می‌کند. قهرمانی که برای حفظ نامش (محمدعلی جای کاسیوس ـ به‌عنوان اولین و اصلی‌ترین نشانهٔ فردیت) می‌جنگد و رابطهٔ مردانهٔ مرکزی موجود در فیلم‌های مان، این‌بار به شکل کم‌رنگی، بین محمدعلی و گزارش‌گر معروفی که مسابقات او را گزارش می‌کرد و رفیقش هم بود، شکل می‌گیرد. مطابق معمول فیلم‌های مان، این‌جا هم شخصیت اصلی ̎مرد̎ی است که در برابر ̎جمع̎ قرار گرفته است. فیلم‌بردار اصلی مان، دانته اسپینوتی، در این فیلم دیگر حضور ندارد، اما قاب‌های نامتوازن و لرزان و در عین حال زیبای فیلم، مُهر مان را خورده‌اند، ضمن این‌که تکنولوژی تصویربرداری دیجیتال و استفاده از دوربین‌های کوچک، به‌خصوص در نماهای متنوع و جذاب صحنه‌های بوکس به کمک فیلم‌ساز آمده‌اند. صحنهٔ جدال آغازین محمدعلی و سانی لیستن (مایکل بنت) هم‌راه موسیقی جرارد و بورک، ضرب شست کارگردانی است، به‌خصوص وقتی پس از حمله‌های آغازین، جو رینگ به‌نفع علی و مشت‌هایش تغییر می‌کند. سلیقهٔ موسیقی فیلم‌ساز هم‌چنان کم‌نظیر است.