ارتباط مدیریت فن آوری با فن آوری اطلاع رسانی

آیا ما می توانیم در قابلیت های سازمانی كسب شده یا فراهم آمده به وسیله مؤسسات بر مبنای میزان استفاده از فن آوری ، تفاوت ها را تشخیص دهیم ؟ پیمایش گروهی از مهندسان انجمن مكانیك مشخص می نماید كه در مؤسساتی كه دارای بینش بالاتری از فن آوری اطلاع رسانی هستند آشكارا تأكید بیش تری بر قابلیت های مدیریت فن آوری اعمال می شود . نتایج حاصله بیان كننده این مطلب است كه كارخانه ها باید همدر فن آوری اطلاع رسانی و هم در كسب قابلیت های سازمانی در مدیریت فن آوری سرمایه گذاری كنند.فن آوری اطلاع رسانی نشان دادهاست كه برای مؤسسه هایی كه در به كارگیری آن سرمایه گذاری كنند منافع بسیاری در بر دارد . مقدمتا"مؤسسه ها از طریق خودكار كردن (۱) فرایند های اساسی عام شغلی خود مثل خرید ، حسابداری ، تراز حسابها ، لیست حقوق و موجودی در پی افزایش بهره وری خود هستند . از طرفی اتخاذ فن آوری جدید اطلاع رسانی كنترل فعالیت های داخلی را از طریق پشتیبانی تصمیم گیراندگان با اطلاعات صحیح و بموقع ، بهبود بخشیده است . (۱) فن آوری اطلاع رسانی در روابط و وابستگی های داخلی و خارجی سازمان نقش مهمی بازی می كند .
(۲) مثلا" “ چایلد “ (۳) تأكید كرده است كه فن آوری اطلاع رسانی با تأمین كنترل و انعطلاف بیش تر در هماهنگی تمام فعالیتهای دو جانبه و چند جانبه ، مبادله اطلاعات بین یك مؤسسه و محیط پیرامونی آن را تسهیل می كند . بعلاوه ، كسب مهارت د رفن آوری اطلاع رسانی یك سلاح راهبردی ، و راهی برای كسب امتیاز در برابر سایر رقبا و شركت ها است . (۴و۵) با این حال ، فعالیت كازخانه های متعهد به فن آوری اطلاع رسانی در به دست آوردن سودمندی های مورد انتظار كند بوده است . از یك نظر ، ارزیابی هزینهٔ كامل این پروژه ها چه بسا كاری بسیار دشوار و غالبا" نا دقیق بوده ، و هنوز هم هست .(۶) در بسیاری موارد مدیران نیز از ملاحظه ماهیت اجتماعی مقاومت كاركنان در برابر تغییر را كم تر از واقع بر آورد كرده اند .(۷) مسئله دیگری كه با اتخاذ فن آوری مطرح می شود این واقعیت است كه سرپرستان ارشد غالبا" بدون ملاحظه لزوم یكدست كردن نوآوری و طراحی مجدد یا مهندسی مجدد فرایندهای كار ، فرایند را مدیریت می كنند . (۸و۹) بحث اصلی این مقاله این است كه ارزش انتخاب فن آوری اطلاع رسانی برای یك مؤسسه از خود فن آوری حاصل می گردد . (۱۰) از این رو ، این نیاز اساسی مؤسسه های درگیر در نو آوری های فن آوری است كه كه برای به كارگیری كامل فن آوری های جدید ، به تولید یا فراهم آوردن دانش فنی سازمانی بپردازند .(۱۱) بنابراین قابلیت های مدیریت فن آوری و سطح فن آوری اطلاع رسانی باید كاملا" با یكدیگر مرتبط باشد .
پیشینه نظری
اصطلاح “قابلیت “(۲) اولین بار توسط “سلزنیك “ (۱۲) در متون ارائه شد و منظور از آن ، دانش فنی نهادینه شدهٔ مؤسسه ، یعنی آن فعالیتهایی است كه بسیار خوب به اجرا گذاشته می شوند و یك مؤسسه را از سایر رقبا متمایز می كنند .(۱۳) مدیریت فن آوری (MOT) با “برنامه ریزی ، توسعه و پیاده سازی قابلیت های فن آوری برای شكل دهی و تحقیق اهداف راهبردی و عملیاتی یك سازمان “ مرتبط است .(۱۴) مدیریت فن آوری تدریجا" به یك حورهٔ كاملا" تثبیت شدهٔ تحقیقی (۱۵و۱۶) و یك زمینهٔ عملی كه دائما" بر اهمیت آن افزوده میشود تبدیل می گردد. (۱۷و ۱۸و ۱۹) قابلیت مدیریت فن آوری كه یك مؤسسه باید به ایجاد آن بپردازد شامل تمام فعالیت های زنجیرهٔ ارزشی ، از تو آوری تا پولساز كردن امور است . (۲۰ و۲۱) بدوا" یك مؤسسه باید در بررسی محیط اطراف خود به منظور تشخیص فرصت ها یا تهدیدهایی كه از طرف رقبا یا از فن آوری های پیش بینی نشده حادث می شود ، هوشیار باشد . (۲۲و ۲۳و ۲۴ ) سپس این آگاهی باید یكپارچه شود و از طریق كانال های ارتباطی داخلی در میان تمام واحدهای شغلی تسهیم گردد . (۲۵و۲۶) مؤسسات هم چنین باید چنان شرایط سازمانی تدارك بینند كه تحریك خلاقیت و ترویج “تبادل آموخته ها” (۳) شود .(۲۷و ۲۸و۲۹) آن ها باید از طریق تعمیق و توسعه تخصص خود پروژه های فن آورانه را مدیریت كنند و تغییرو تحولات را طراحی و اجرا نمایند. (۳۰ و ۳۱) نهایتا" برای پولساز كردن موفقیت آمیز كالاها یا خدماتی كه پاسخگوی نیازهای مشتریان و منبع تحصیل شود باشد ، قابلیت بازاریابی مورد نیاز است .(۳۲) جدول شماره ۱ قابلیت های سازمانی گوناگونی را كه عوامل كلیدی موفقیت در مدیریت تحولات فن آوری می با شد فهرست كرده است . در نتیجه این مباحث در می یابیم كه فن آوری وقابلیت ها دست به دست هم به پیش می روند و موهبت های مكملی هستند كه نمی توان آن ها را از یكدیگر جدا كرد . اگر این چنین است ، مؤسسه ها فن آوری های جدید اتخاذ می كنند و همزمان با آن ، دانش فنی سازمانی خود با به دست می آورند یا ایجاد می كنند . این تحقیق بنا دارد ارتباط خاص بین سطح فن آوری اطلاع رسانی و قابلیت های مدیریت فن آوری را مورد مطالعه قرار دهد .
گرد آوری و تحلیل داده ها
داده های این تحقیق با استفاده از یك مطالعه پیمایشی كه در سال ۱۹۹۲ انجام شد ، گرد آوری گردیده . پرسشنامهٔ آزمایش شده به تمام مدیران ارشد مؤسسه هایی كه به طور فعال در كارهای تحقیق و توسعه د رایالت كبك فعالیت داشتند پست شد . نام این مدیران و آدرس این مؤسسه ها از منابع دولتی به دست آمد . از ۶۹۲ پرسشنامه ارسالی ۲۳۴ عدد تماما" تكمیل و برگردانده شد؛ ۹ پرسشنامه به علت مشخص نشده آدرس برگشت خورد و پاسخ بالغ بر ۳۴ درصد ، و رضایتبخش بود . مقایسه بین مؤسسه های پاسخ دهنده و جمعیت آماری مشخص می كند كه چه از نظر بازنمایی و چه بازنمایی شماره ای هیچ جهتگیری اساسی وجود ندارد .
(سودمندی تست های صلاحیت : ۹۴۳/۰=p ، ۰۰۵/۰=۲x و به همین ترتیب ۶۷/۴ =۲x ،۱۹۷/۰=p )
بررسی یافته ها
تحلیل عاملی چرخشی واریماكس چهار عامل را نتیجه داد كه در مجموع ۶/۷۰ درصد واریانس را توجیه می كند ( جدول شماره ۲ ). مجموعهٔ ۱۵ موردی ، یك MSA ( معیار تناسب نمونه گیری كیزر (۷) نودویك صدمی (۹۱/۰) را ارائه می كند كه نشان می دهد متغیر ها برای تحلیل عاملی مناسب اند . اولین عامل [از جدول شماره ۳ كه خود در برگیرنده عوامل ۹ تا ۱۳ از جدو ل ۲ می باشد م.] كه واریانس ۲/۴۸ درصدی خود را توضیح می دهد ، در ارتباط با ظرفیت یك مؤسسه برای طراحی و اجرای پروژه های فن آوردی می باشد . بهترین توضیحی كه می توان برای وجه ناشی از عامل شماره ۲ داد ، عبارت است از بررسی و پویش محیطی . از نظر رقابتی ، مؤسسه ها باید قادر به كشف فرصت ها یا مخابراتی باشند كه از طرف سایر مؤسسه ها ، یا از طرف فن آوری های نوظهوركه می تواند دانش فنی فن آوردی آنها را منسوخ كند ، حادث می شود .سومین عامل ، شامل گسترهٔ فعالیت های همران با تجاری سازی نوآوری های فن آورانه دارند باید سودمندی های مالی حاصل از نوآوری را نیز مد نظر داشته باشند . (۳۲ ) بدیهی است كه این امر در مؤسسه های كوچك كه تهیه فن آوریهای نو از نظر مالی برای آنها سنگین تر از مؤسسه های بزرگ است ، مصداق دارد . (۲۲) سرانجام چهارمین عامل با عنوان قابلیت ادغام تعریف می شود و همان چیزی است كه “كوهن “ و “ لوینتال “ با عنوان قابلیت جاذبه ای ، و “ تبادل آموخته ها “ از آن یاد می كنند . این ظرفیت برای نهادینه كردن یادگیری و استفاده از دانش كسب شده در خلال فعالیت های بررسی و پویش ، تعامل بین شغلی (۸) را به كارمی برد . در حوزه فن آوردی این امر مشتمل بر مهندسی رقابتی (۹) می باشد كه نیاز به همكاری و نیز برنامه ریزی رسمی دارد . ترویج تبادل آموخته ها همچنین به سهم خود یك عامل مهم را به شكل فرهنگ سازمانی ایجاد می كند كه منشأ فعالیتهای نو آورانه است . این چهار بعد حاصل از تحلیل عاملی در جدول شماره ۳ همراه با معیار اعتبارشان فهرست شده اند . ضریب آلفای “كرونباخ “ با حدود ۷۵/۰ تا ۹۰/۰ كاملا" رضایت بخش نشان میدهد و از دستورالعمل های تعیین شده توسط “ون دون “ و “فری” (۳۰) فراتر می رود . یافته های ارائه شده در جدول شماره ۴ اختلافات برجسته هر یك از ابعاد را بین دو گروه از مؤسسه های تعیین شده نشان می دهد . استفاده كنندگان از فن آوری اطلاع رسانی در سطح بالا ، قابلیت های مدیریت فن آوری قوی تری دارند. به منظور ارائهٔ یك تصویر جامع تر از ابعادی كه تمایز بین دو گروه از مؤسسه ها را بهتر نمایش می دهد ، یك تحلیل تشخیصی تكراری انجام گرفت تمام پیش فرض های اساسی برای تحلیل تفكیكی مورد بررسی قرار گرفت پیش فرض چند حالته عادی بخاطر بزرگ بودن اندازه نمونه (۲۳۴=n ) نادیده گرفته شده است : پیش فرض غیر چند هم خطی نیز مد نظر بوده است . آزمایش تساوی كواریانس گروهها ( ام با كس ) به ما اجازه می دهد كه فرضیه تهی تساوی كواریانس ماتریسها را قبول كنیم .بررسی و پویش محیطی دارای بیش ترین قابلیت تفكیكی بین دو گروه بوده است . یكدست كردن فعالیت های شغی داخلی و ترویج تبادل آموخته ها از این لحاظ در مرتبهٔ تعدی است . این دو بعد به ما امكان می دهند كه به درستی ۶۸/۶۳ درصد از مجموع ۲۳۴ مؤسسه را رده بندی كنیم ( در سطح معنایی تست تكجانبه (۱۲) ۰۰۰۳/۰ =p ) . وقتی كه دو بعد دیگر را نیز اضافه می كنیم ، میزان رده بندی صحیح مؤسسه ها به ۶۵ در صد می رسد ( در سطح معنایی تست یكجانبه ۰۰۱۳/۰ =p )
نتیجه گیری
در دهه آینده فن آوری اطلاع رسانی مطمنا" تنها و مهم ترین فن آوری از نظر تأثیر گداری بر سازمان بزرگ و كوچك خواهد بود . این فن آوری در دو جنبه مورد استفاده قرار خواهد گرفت :
كمك به فعلیت های مدیریتی در سازمان ،
ایجاد پیوند های جدید با مشتریان ، عرضه كنند گان ، رقبا ، همكاران ، و به طور كلی محیط صنعتی و اقتصادی .این پیوند های جدید مطمئنا" استعداد های جدید و الگویی جدید از بستگی های متقابل سازمانی را می طلبد . محیط هایی كه رقابت در آن سرعت هر چه بیش تری می گیرد و تقلیل قیمت فن آوری های جدید هر دواز عوامل مؤثر بر انتشار و افاضه از فن آوری اطلاع رسانی بوده است . گرچه فن آوری اطلاع رسانی مزیت راهبردی قابل توجهی ارائه می دهد . این فن آوری باید در ابتدا با فرآیندهای شغلی یكدست شده و در پشتیبانی قابلیتهای مشخص ، در راستای برنامه ریزی راهبردی مورد استفاده قرار گیرد .(۳۵) این بدان معنااست كه مؤسسه ها ،چه كوچك و چه بزرگ ، باید در ایجاد یا كسب قابلیت های مدیریت فن آوری سرمایه گذاری كنند . این تحقیق این واقعیت را با مقایسه قابلیت های مدیریت فن آوری در میان كاربران سطوح پایین و بالای فن آوری اطلاع رسانی تصدیق كرده است . مؤسسه هایی كه بر فن آوری اطلاع رسانی تكیه بیش تری می كنند ، در عوامل چهار گانه پویش ، یكدستی ، مدیریت پروژه و قابلیت های بازاریابی بر مؤسسات دیگر برتری جسته اند . ولی به هر حال حضور سایر قابلیت ها رانیز باید كشف كرد . “آلدر “و“شنار“ (۳۶) چهار بعد كمك رسانی های فن آوری رادر ارتباط با مدیریت فن آوری مشخص كرده اند . برای مثال گفته شده كه برای بهره گیری كامل از اتخاذ فن آوری ، دانش فنی از اهمیت فوق العاده برخوردار است .(۳۷ و ۳۸ ) جنبه دیگری كه باید مورد ملاحظه قرار گیرد قابلیت تعاملی خارجی (۱۳) است .(۲۳و ۳۹ ) مؤسسه ای كه عضو یك شبكه است و با سایر اعضا در پروژه های مختلف همكاری می كند، با دانشی كه از این طریق كسب می كند – و ایجاد یكتنهٔ آن ، سال ها زمان می برد – اساس فن آوری خود را به سرعت تحكیم می بخشد.(۳۴) با این تحقیق مضامین جالب توجهی دارد . احتمالا" برجسته ترین نتیجهٔ این تحقیق ، وجه تكمیل گر بودن قابلیت ها ی فن آوری اطلاع رسانی است .مؤسسه هایی كه در فن آوری جدید سرمایه گذاری می كنند ، باید در ایجاد اساس فن آوری خودو كسب قابلیت های سازمانی مورد نیاز خود به منظور تحقیق كامل این فن آوری ها نیز سرمایه گذاری كنند. ما چهار بعد از این عناصر با ارزش رامشخص كرده ایم كه عبارت انداز ظرفیت بررسی و پویش محیطی برای رقبا و فن آوری های نو ، قابلیت مدیریت پروژه های فن آوردی ، ظرفیت ادغام داخلی یادگیری فن آوری و قابلیت سودبری از نوآوری ها . بنابراین مدیران ارشد باید اتخاذ فن آوری اطلاع رسانی را همچون بخشی از راهبردهای جامع سازمانی كه به منظور تحقیق همبستگی نزدیك بین انواع قابلیت ها و فن آوری های اطلاع رسانی مناسب با آنها و برای پشتیبانی یا تقویت این قابلیت ها مورد استفاده قرار می گیرند ،مورد ملاحظه قرار دهند.همبستگی قوی بین قابلیت های مدیریت فن آوری و كاربرد فن آوری اطلاع رسانی در سطح بالا، اهمیت سرمایه گذاری بر روی این چیزهای “ دارای ارزش نامرئی”(۱۴) را برای مؤسسه ها مشخص می كند . اگر در واقع فن آوری اطلاع رسانی به سرعت تمام ، فعالیت های این حلقه ارزشی را تحت الشعاع قرار می دهد ،پس قدرت كسب و/ یا ایجاد قابلیت های فن آوری برای مدیریت احتمالی این تحول ، بحث اصلی سازمان ها و مؤسسات در دهه آینده خواهد بود.
پی نوشت ها
۱-Automation
۲-Capability
۳-Intrapreneurship
۴-rimax Rotation
۵-Factor analysis
۶-Kaisers Measure of Sampling Adequacy
۷-Interfunctional interfacing
۸-Concurrent Engineering
۹-Level of significance of unilateral test
۱۰-Stepwise
۱۱-Discriminant function significant
۱۲-External interfacing
۱۳-Invisible assets

نوشته: الیزابت لفبر, لویی آ.لفبر, لیزپرفونتاین
ترجمه: احمدتندیور

منبع : مركز اطلاعات و مدارك علمی ایران