جذابیت‌های پایدار پارس جنوبی

بزرگ‌ترین میدان گازی مستقل جهان، حتی اگر در احاطه نفتکش‌ها و ناوهای جنگی باشد، برای شرکت‌های نفتی و کشورهای تشنه انرژی، از مهم‌ترین اهداف سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود.
به‌ویژه آنکه با افزایش روزافزون اهمیت گاز طبیعی در بازار جهانی انرژی، پیش‌بینی می‌شود رقابت برای دستیابی به منابع این حامل انرژی در سال‌های نه چندان دور، پیچیده‌تر و فشرده‌تر خواهد شد و چه هدفی می‌تواند بالاتر از حضور و مشارکت در تولید از غنی‌ترین مخزن گازی جهان باشد؟ به همین دلیل است که امروز افزون بر شرکت‌های نفتی اصلی اروپایی، شرکت‌هایی از آسیای جنوبی و شرقی به دنبال محکم کردن جایگاه خود در کرانه‌های شمالی خلیج فارس هستند.
پس از آنکه ایران مناقصه‌های توسعه فازهای نخست طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی را با حضور چند شرکت نفتی اصلی مانند «توتال» فرانسه و «انی» ایتالیا برگزار کرد و بیش از ۵ فاز توسعه این میدان را با موفقیتی چشمگیر به بهره‌برداری رساند، دیگر سرمایه‌گذاران جهانی صنعت نفت، به چاره‌اندیشی افتادند تا بخشی از غفلت خود را در سال‌های نخست توسعه این میدان عظیم گازی در ایران جبران کنند. در نتیجه دولت‌ها از تمام فرصت‌های ممکن برای راضی کردن ایران به امضای تفاهمنامه‌های مشترک در زمینه انرژی، از جمله گاز طبیعی، استفاده کردند و در کنار آنان، شرکت‌های نفتی و گازی برای حضور در مناقصه‌های توسعه این میدان گازی عظیم به تکاپو افتادند؛ به گونه‌ای که برنامه‌ریزان صنعت نفت ایران ناگزیر شده‌اند گاه، بیش از یک گزینه را برای توسعه بخشی از پارس جنوبی بررسی کنند تا در نهایت، بهترین پیشنهاد دولت‌ها یا شرکت‌های متقاضی در این زمینه، برای تحقق اهداف توسعه‌ای صنعت نفت انتخاب شود.
با در نظر گرفتن نزدیکی زمان بهره‌برداری از فازهای ۶ تا ۱۰ طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی، می‌توان گفت به جز فازهای ۱۱ و ۱۳ این طرح توسعه که به تولید «ال ان جی» مربوط هستند، فازهای ۱۹ به بعد آن نیز در سال‌های آینده میزبان سرمایه‌گذاران جدیدی خواهند بود که به معنای شکل‌گیری چند باره قطب‌های سرمایه‌گذاری نفتی و گازی در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس است.
● فاز ۱۱؛ «پارس ال ان جی»
توافق اولیه شرکت ملی نفت ایران با شرکت‌های «توتال» فرانسه و «پتروناس» مالزی برای توسعه فاز ۱۱ طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی و اجرای پروژه پارس «ال ان جی»، حدود سه سال پیشینه دارد. شرکت‌های طرف قرارداد در این پروژه، به دنبال مشارکت در بخش بالادستی اجرای این پروژه با شرکت ملی نفت ایران و دریافت بخشی از تولیدات «ال ان جی» این پروژه هستند، هرچند بر اساس آخرین اعلام شرکت ملی نفت ایران، پیشنهاد مالی شرکت توتال، به عنوان «رهبر» این مشارکت، مورد قبول نبوده است و بخشی از مناقصه‌های مربوط به آن، باید دوباره برگزار شود تا اطمینان لازم از ارائه بهترین پیشنهاد قیمت برای این پروژه، به دست آید.
● فاز ۱۲؛ «ایران ال ان جی»
با آنکه شرکت ملی نفت ایران اجرای بخش پایین‌دستی فاز ۱۲ طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی را به طور مستقل به عهده گرفته است و با استفاده از فناوری «لینده» آلمان در حال فراهم کردن شرایط مناسب برای اجرای این پروژه است، شرکت پتروپارس، به عنوان پیمانکار اصلی بخش بالادستی فاز ۱۲ پارس جنوبی، گفت‌وگو با متقاضیان بین‌المللی مشارکت در این پروژه را آغاز کرده است، از جمله در آخرین اقدام، نشست‌هایی با نمایندگان شرکت نفت و گاز هند داشت تا بتواند این پروژه را با مشارکت هندی‌ها اجرا کند. پیش‌بینی می‌شود پیشنهاد نهایی مربوط به این همکاری، پس از پایان مذاکرات دوجانبه با هند، به شرکت نفت و گاز پارس ارائه شود.
● فاز ۱۳؛ «پرشین ال ان جی»
حدود شش ماه پس از امضای توافقنامه «پارس ال ان جی» با شرکت‌های «توتال» و «پتروناس»، شرکت ملی نفت ایران از توافق با شرکت‌های «شل» و «رپسول» برای اجرای
پروژه های تقریبا مشابه خبر داد. پروژه «پرشین ال ان جی» بخش پایین دستی فاز ۱۳ طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی به شمار می‌رود و فعالیت‌های دو شرکت طرف تفاهم برای اجرای آن، در مرحله مقدماتی است، هرچند فعالیت‌های مهندسی این پروژه به پایان رسیده است. بر اساس آخرین برنامه زمانبندی، این شرکت‌ها تا اوایل فروردین سال آینده برای برآورد اقتصادی- مالی پروژه و ارائه پیشنهاد نهایی خود فرصت دارند.
● فازهای ۱۹، ۲۰ و ۲۱؛ «انی» ایتالیا
شرکت ایتالیایی «انی» که تجربه شیرینی از مشارکت در اجرای فازهای ۴ و ۵ طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی را در حافظه تاریخی خود ثبت کرده است، در ماه‌های اخیر به عنوان یکی از شرکت‌های علاقه‌مند به حضور و مشارکت در عملیات توسعه فازهای ۱۹، ۲۰ و ۲۱ پارس جنوبی معرفی شده و با ارائه پیشنهاد احداث تاسیسات تولید ال ان جی، توانسته است توجه برنامه‌ریزان صنعت نفت را جلب کند. این پروژه به‌طور مشترک با شرکت ایرانی پتروپارس انجام خواهد شد و تاکنون پیشنهاد فنی توسعه بخش بالادستی این پروژه به چارچوب نهایی رسیده است، هرچند نهایی کردن مذاکرات مربوط به احداث تاسیسات تولید ال ان جی به زمان بیشتری نیاز دارد.
● فازهای ۲۲، ۲۳ و ۲۴؛ مهمان جدیدی به نام ترکیه
بحران در انتقال گاز روسیه از خاک همسایگان این کشور به ترکیه و اروپا در چند سال اخیر، سبب شد آنکارا سرانجام به فکر استفاده از ظرفیت‌های بالقوه ایران بیفتد و در گام نخست، از تمایل خود برای سرمایه‌گذاری در توسعه سه فاز طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی خبر دهد. اشتیاق ترکیه به نهایی کردن توافق‌های دوجانبه به حدی بود که توانست ایران را راضی کند در فاصله کمتر از شش ماه، بخش قابل توجهی از جزئیات همکاری خود را در زمینه انرژی نهایی کنند. از جمله افزون بر انتقال گاز طبیعی، کارشناسان دو کشور مفاد توافقنامه‌ای را برای تعیین چگونگی سرمایه‌گذاری ترکیه در اجرای ۳ فاز پارس جنوبی تدوین کرده‌اند. به جز ترکیه، پنج شرکت دیگر در مناقصه فازهای ۲۲، ۲۳ و ۲۴ پارس جنوبی حضور دارند که در مرحله تهیه پیشنهاد قیمتی هستند و حدود سه ماه برای ارائه پیشنهادهای خود فرصت دارند تا پس از آن، در نشست‌های ابهام‌زدایی شرکت کنند و بتوانند پس از یکسان‌سازی مشخصات فنی، وارد مرحله ارائه پیشنهادهای مالی و قیمتی شوند.

منبع : روزنامه تهران امروز