سایه افسردگی بر سالمندان تنها

مواجه شدن سالمندان با عواملی چون مرگ همسر یا ناتوانی‌های دوران کهولت می‌تواند منجر به افسردگی در‌ آنان شود.
افسردگی در این دوره سنی نه‌‌تنها مانع از شادمانی فرد سالمند می‌شود بلکه تأثیر عمیقی بر سلامتی او نیز می‌گذارد. در حالی که با شناخت کافی از علائم افسردگی می‌توان این مشکل روحی را بموقع رفع کرد تا فرد سالمند بازنشستگی را با نشاط سپری کند.
برای هر کسی تحمل تغییر در نحوه و شیوه زندگی دشوار و سخت است؛ این تغییر چه مربوط به از دست دادن شریک زندگی فرد باشد یا سلامتی او و یا مربوط به از دست دادن موقعیت شغلی که مدت‌ها با وجود آن احساس ارزشمندی می‌کرده است.
وجود غم و اندوه در این مواقع قابل انتظار است حتی اگر هفته‌ها و ماه‌ها طول بکشد اما دست کشیدن از تمام آنچه که باعث امیدواری و نشاط فرد است، نوعی افسردگی به حساب می‌آید.
● عوامل افسردگی در کهنسالی
برخی افراد بیشتر تحت تأثیر عوامل افسردگی قرار می‌گیرند؛ کسانی که سابقه بیماری افسردگی در خانواده دارند و یا از سلامت کامل برخوردار نیستند و افرادی که از حمایت اجتماعی خوبی بهره‌مند نمی‌شوند.
▪ تنهایی و جدا شدن از اجتماع
دوری از حلقه اجتماعی و تنهایی ناشی از آن باعث کاهش تحرک فرد و در نتیجه از دست دادن سلامتی و آرامش ذهن خواهد شد.
▪ از دست دادن انگیزه و احساس امیدواری
افراد بازنشسته اکثراً هویت اجتماعی خود را از دست رفته می‌بینند و تصور می‌کنند ارزش اجتماعی آنان رو به زوال است.
▪ کاهش سلامتی
بیماری و ناتوانی جسمانی، دردهای مزمن یا حاد ناشی از کهولت ادراک و حافظه فرد و همچنین تغییراتی که در چهره و ظاهر او ایجاد می‌شود، ناراحتی و بیقراری و افسردگی را
به همراه خواهد داشت.
▪ استفاده از داروها و تأثیرات جانبی آنها بر بدن
استفاده از داروهای شیمیایی می‌تواند تأثیرات جانبی مخربی بر سیستم‌های مختلف بدن از جمله افسردگی و ناراحتی‌های روحی داشته باشد.
▪ ترس‌ها و اضطراب‌هایی که فرد به آن دچار می‌شود
ترس از مرگ، اضطراب ناشی از روبه‌رویی با مشکلات مالی و همچنین ترس از دست دادن سلامتی و نیازمند شدن به کمک دیگران برای کسانی که سالها هدایت‌کننده زندگی بوده‌اند، دشوار است.
● نشانه و علائم افسردگی در افراد مسن
▪ غم و اندوه و ابراز بی‌قراری و ناراحتی
▪ احساس خستگی و فرسودگی
▪ لذت نبردن از سرگرمی‌های گذشته
▪ صرفنظر کردن از ارتباطات اجتماعی
▪ کاهش اشتها و از دست دادن وزن
▪ وجود اختلالات شدید در زمان خواب
▪ کاهش اعتماد به نفس و خویشتن‌دوستی.
باید توجه داشت علائم و نشانه‌های افسردگی به طرق مختلف در افراد مسن بروز پیدا می‌کند. برخی افراد به هیچ عنوان اظهار غم و اندوه نمی‌کنند بلکه از مشکلات جسمانی مانند دردهای مفاصل و سردردهای مزمن رنج می‌برند.
● یاری
مسلماً درک درست و منطقی از ناراحتی‌های روحی و بخصوص افسردگی کمک زیادی به حل این مشکل در دوران کهنسالی خواهد کرد. باید سعی کرد شرایطی را فراهم آورد تا خود فرد نیز باور درستی از افسردگی به دست آورد و از بروز آن احساس شرمندگی نکند. اگر فرد کهنسالی که شما از او مراقبت می‌کنید دچار افسردگی است، باید او را از نظر روحی مورد حمایت قرار دهید. به سخنان او حتی اگر تکراری هستند، به دقت گوش کنید. هرگز احساسات او را مورد انتقاد قرار ندهید. به نقاط مثبت و امیدوارکننده حرفهای اواشاره کنید.
توجه داشته باشید او را بطور منظم تحت نظر پزشک قرار دهید و در ملاقات‌های وی با پزشکش او را همراهی کنید. او را به گردش ببرید. افسردگی زمانی کاهش پیدا می‌کند که جسم و ذهن فرد مشغول باشد. فهرستی از ارتباطات اجتماعی منظم را برای او برنامه‌ریزی کنید. دیدار با دوستان وآشنایان و یا در صورت امکان پیوستن به گروه‌هایی که مخصوص افرادبازنشسته است، برای او ترتیب دهید. اگر برنامه‌ریزی‌های شما مورد قبول او قرار نگرفت، صبور باشید و سعی کنید انعطاف‌پذیر عمل کنید.برنامه غذایی سالم و مقوی برای او در نظر بگیرید. یک رژیم غذایی نامناسب می‌تواند در تشدید افسردگی مؤثر باشد.
سعی کنید غذایی سرشار از میوه‌جات، سبزیجات، ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین‌های مفید برای او فراهم کنید.
او را تشویق کنید، حتماً درمان خود را ادامه دهد. اگر لازم است نحوه درمان را تغییر دهید.
اگر می‌توانید برحسب علاقه وی مهارت جدیدی را به وی بیاموزید و او را تشویق کنید از خلاقیت‌های خود استفاده کند. تحرک و ورزش را به هر نحوی در برنامه زندگی او قرار دهید حتی اگر خود فرد از نظر بدنی و جسمی ناتوان است مسلماً ورزش‌های مناسبی برای او وجود دارد.توجه داشته باشید در کنار هر درمانی برای رفع افسردگی، برای ارتقای روحیه و انگیزه فرد سالمند باید توجه کرد.

منیره اعتمادی

منبع : روزنامه ایران