مروری کلی بر بیماری مارک

بیماری مارک ، عفونتی میباشد که توسط Herpes Virus در جوجه ها و بندرت در بوقلمونها مشاهده میشود . بروز این بیماری در تمامی نقاط دنیا گزارش شده است . در ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ ، سویه هایی از این ویروس با بیماری زایی بالا ، مشکلات بسیار زیادی را در اروپا و آمریکا بوجود آورد .
این بیماری ، بصورتهای مختلفی بروز میکند :
الف ) عصبی :
نفوذ حاد به CNS و اعصاب میباشد که سبب سندرم کند شدن جوجه های گوشتی میشود . این نوع ، همچنین سبب بروز فلجی های زودگذر در بالها و پاها شده و ضایعات چشم نیز دیده شده است .
ب ) احشایی :
این نوع از بیماری ، سبب بروز تومورهایی در قلب ، ماهیچه ها ، ریه ها و همچنین تخمدان ها میشود .
ج ) پوستی یا جلدی :
در این نوع از بیماری ، تومورهایی در فولیکولهای پر دیده میشود .
بروز این بیماری در گله ها و شیوع آن ، بین ۱۰ تا ۵۰ درصد بوده و مرگ و میر تا ۱۰۰ درصد نیز گزارش شده است . مرگ و میر در گله های درگیر با بیماری برای هفته های کوتاه ، بصورت بالا یا متوسط ادامه پیدا میکند . تلفات ناشی از این بیماری ممکن است تا هفته چهلم نیز ادامه پیدا کند . پرندگان درگیر با این بیماری ، به سایر بیماریهای باکتریایی یا انگلی دیگر حساس تر خواهند بود .
بطور معمول ، چرخش بیماری بصورت تنفسی بوده و از طریق فولیکول پر آلوده ، مدفوع ، و ... پخش خواهد شد . انتقال عمودی این بیماری ، اهمیت زیادی ندارد .
ویروس عامل این بیماری در هوای با دمای بالا و مرطوب ( در صورتیکه همراه با سلول باشد ) ، مدت زیادی زنده خواهد ماند ( ۶۵ هفته ) . این ویروس همچنین به انواعی از مواد ضدعفونی کننده چون ترکیباشت چهارتایی آمونیوم و فنولها مقاوم خواهد بود . این ویروس در صورت سرد و گرم شدن هوا ، بسرعت غیر فعال میشود .
● نشانه ها :
▪ پارالیز پاها ، بالها و گردن .
▪ کاهش وزن .
▪ غیرعادی شدن مردمک چشم و یا خاکستری شدن عنبیه .
▪ التهاب و همچنین زبر شدن پوست اطراف فولیکولهای پر .
● ضایعات پس از مرگ :
▪ بافتهای نئوپلاستیک سفید تا خاکستری در کبد ، طحال ، کلیه ها ، ریه ها ، گنادها ، قلب و ماهیچه های اسکلتی .
▪ ضخیم شدن تنه های عصبی .
▪ تراوشات میکروسکوپیک لنفوئید .
● تشخیص :
با توجه به تاریخچه بیماری ، نشانه های کلینیکی ، انتشار ضایعات ، سن پرندگان بیمار و هیستوپاتولوژی میتوان به بروز این بیماری پی برد .
این بیماری را بایستی از بیماریهایی چون :
▪ Lymphoid Leukosis .
▪ بوتولیسم .
▪ کمبود تیامین .
▪ کمبود کلسیم .
▪ کمبود فسفر .
▪ کمبود ویتامین D ، بخصوص در آغاز دوره تخمگذاری .
● درمان :
متاسفانه ، درمانی برای آن تجویز نمیشود .
● پیشگیری :
رعایت امنیت زیستی و مسائل بهداشتی ، استفاده از سیستم همه داخل – همه خارج ( All In – All Out ) ، واکسیناسیون عمومی با ۱۵۰۰ PFU Of HVT در یکروزگی بهمراه سایر سویه ها ( SB۱ SeroType۲ ) و همچنین Rispen’s .
بهره گیری از ترکیبی شامل بر واکسنهای مختلف در جهت وسیع نمودن حفاظت بدست آمده ، عمومی میباشد . ژنتیک نیز از طریق افزایش تکرار ژن B۲۱ که سبب افزایش مقاومت به بیماری مارک میشود ، میتواند کمک کننده باشد .

علیرضا گائینی
منبع :
A Pocket Guide To Poultry Disease

منبع : موسسه مرغداری ایران