نجفقلی خان صمصام‌السلطنه

نجفقلی خان بختیاری فرزند حسینقلی خان ایلخان بختیاری در ۱۲۶۷هـ .ق. متولد شد و پس از مرگ پدر در ۱۳۲۰هـ .ق. از سوی مظفرالدین شاه لقب صمصام‌السلطنه و ایلخانی گرفت. صمصام‌السلطنه در دوره حکومت محمدعلی شاه به مخالفان پیوست و با برادرخود علیقلی خان سردار اسعد همراه شد. او به همراه سواران مسلح بختیاری اصفهان را تصرف کرد و حکومت اصفهان را در ۱۳۲۶ عهده‌دار شد.
در ۲۹ رجب ۱۳۲۹ به ریاست‌الوزرایی رسید و تا صفر ۱۳۳۱ در این منصب باقی بود. در دوره نخست‌وزیری وی مسئله اولتیماتوم روسها برای اخراج شوستر امریکایی مستشار مالیه صورت گرفت او از موافقان پذیرش تقاضای روسها بود و مجلس مخالف این مسئله بود. نتیجه؛ درگیری انحلال مجلس دوم شورای ملی و اخراج شوستر از ایران بود. او بار دیگر در سال ۱۳۳۷ق/ ۱۲۹۶ش به مدت چهار ماه به نخست‌وزیری منصوب شد و زمانی که احمدشاه فرمان عزل او را صادر کرد برای مدتی حاضر به پذیرفتن این فرمان نبود و خود را نخست‌وزیر می‌دانست. در انتخابات دوره چهارم مجلس شورای ملی به نمایندگی تهران انتخاب شد و به مجلس راه یافت. در سال ۱۳۰۰ش حکومت خراسان به وی واگذار شد که خود از پذیرفتن آن سرباز زد و در ۱۳۰۸ نیز برای مدتی کوتاه به فرمانداری چهارمحال منصوب و به حل اختلافات در این منطقه مأمور شد. او در سال ۱۳۰۹ در اصفهان درگذشت. نجفقلی خان صمصام‌السلطنه فراماسونر و از اعضای لژ بیداری بود.

فاطمه معزی

منبع : موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران