توصیه هایی در مورد ایدز

زمانی كه جامعه ملل متحد در اواخر قرن بیستم تصمیم به برنامه ریزی با تعیین اهداف و شاخص هایی معلوم برای آینده خود گرفت یكی از آرمان های هشتگانه توسعه هزاره، كنترل بیماری ایدز (آرمان ششم) تعیین شد كه بیش از ۱۵۰ نفر از سراسر كشورهای عضو سازمان ملل متحد متعهد گردیدند تا در این راستا فعالیت ثمربخشی ارائه نمایند. با تعهدی كه این كشورها برای فعال ساختن برنامه های مرتبط با كنترل بیماری ایدز به یكدیگر سپردند دیگر منع مصرف كاندوم در بعضی كشورهای آمریكای لاتین كه خود را كاتولیك متعصب می نامیدند و استفاده از آن را خلاف مذهب خود دانسته و باعث ابتلای هزاران نفر گردیدند معنی نداشت. دیگر كتمان بسیاری از كشورهای مسلمان كه چون خود را پیرو دین اسلام می دانستند و به این واسطه می پنداشتند كه مصون از ابتلا به بیماری ایدز هستند دور از ذهن بود.
زندانی ساختن بیماران مبتلا به اعتیاد تزریقی كه فقط به خاطر اعتیادشان باید مدتی مدید در زندان به سر ببرند مورد تائید متخصصین نبود. انگ اجتماعی و خانوادگی به زنانی كه یا از فقر مجبور به خودفروشی بودند و یا از همسر قانونی خود بیماری ای را كسب نموده بودند بی معنی می ساخت و در نهایت آموزش به جوانانی كه در جامعه فعال و آینده ساز هر مرز و بومی هستند را به عنوان یكی از مهمترین فعالیت های مرتبط با كنترل بیماری پراهمیت جلوه می داد. براین اساس و با توجه به گذشت حدود هفت سال از تعهدی كه دولت ها برای داشتن برنامه های ثمربخش در زمینه كنترل بیماری ایدز به یكدیگر داده اند و برگزاری صدها كنگره، نشست و هزاران هزار تحقیق بشر نمی تواند در زمینه كنترل بیماری ایدز موفق باشد مگر با داشتن دو استراتژی شفاف و مشخص: یكی اقدامات پیشگیرانه برای تمام اقشار جامعه و دیگری ایجاد و ارائه خدمات تشخیصی درمانی و حمایت برای بیماران مبتلا به ایدز. اقدامات پیشگیرانه در زمینه كنترل بیماری ایدز در چندین دسته فعالیت قابل اجرا است لیكن با توجه به جمعیت جوان كشور عزیزمان و نیز شمار میلیونی افراد مبتلا به بیماری اعتیاد سه برنامه از اهمیت قابل توجه ای در ایران برخوردار است یكی آموزش های پیشگیرانه برای عموم به خصوص جوانان، دوم ارائه خدمات فعال پیشگیرانه مثل توزیع و تعویض سرنگ در بین بیماران مبتلا به اعتیاد تزریقی و نیز در دسترس قرار دادن آموزش استفاده از كاندوم و سوم ارائه خدمات و حمایت های گسترده به افراد مبتلا به بیماری نقص ایمنی اكتسابی (ایدز) همگی از اهمیت خاصی برخوردارند.
خوشبختانه سد مقابل شروع این آموزش ها در ایران پس از چندین سال مشاجره بین بعضی مسئولان كه آموزش برنامه های پیشگیری از بیماری ایدز را بدآموزی برای جوانان می انگاشتند در حدود سه سال پیش شكسته شد و گروهی مامور تهیه تدوین محتوای آموزشی برای پیشگیری از بیماری ایدز در مدارس شدند. ده ها ساعت نشست كارشناسانه و برگزاری چندین كارگاه توجیهی نیز برای ارتقای سطح كمی و كیفی برنامه انجام شد لیكن در خاتمه نكته ای كه مبهم است پایان ماجرا است كه هنوز مدارس ما تشنه فراگیری این آموزش ها هستند ولی كماكان اجرای گسترده این برنامه ها میسر نگردیده است.
آموزش از طریق معلمین می تواند راهگشا باشد اما در بعضی مناطق شاگردان ارتباط منطقی و صمیمانه با معلم خود نداشته لذا توصیه به آموزش از طریق همكلاسان می تواند موثر باشد. واژه پیشگامان سلامت برای این گروه از همكلاسی ها كه پیشرو ارائه آموزش به دیگران می شوند شایسته این گروه است. همچنان كه استفاده از آموزش از طریق پیشگامان سلامت مورد موافقت بسیاری است. ذكر این نكته حائز اهمیت است كه گروهی از دانش آموزان نمی خواهند اسرار خود را به هیچ كس بازگو نمایند لذا فراهم آوردن خط تلفن پاسخگو و یا صندوق مكاتبه پاسخگو پیشنهاد می گردد. روش های ذكر شده و سایر روش های موجود همگی نیازمند وجود عزم ملی بین تصمیم گیرندگان و مسئولان است كه اجرای برنامه های آموزشی مرتبط را برای سلامتی نسل آینده كشور جزء اولویت های خود قرار بدهند و موفقیت و تاثیر این برنامه ها را در داشتن رویكرد علمی و استفاده از تحقیقات گذشته متخصصین فعال در كشور جست وجو نمایند. شك و تردید در اجرای برنامه های آموزشی برای جوانان از دست دادن فرصت های طلایی برای كنترل بیماری و حفظ سلامتی جامعه است. توجه به گروه سنی مبتلایان به بیماری ایدز نشانگر كثرت مبتلایان در گروه سنی ۴۵-۲۵ سال است. تحلیل این موضوع نشانگر شروع رفتار هایی است كه منجر به ابتلا به بیماری ایدز در سنین قبل از ۴۵-۲۵ سال می شود بنابراین چنانچه مبتلایان در این گروه سنی روش های پیشگیری از بیماری را قبل از ابتلا یعنی سنی كه در مدرسه تحصیل می كردند فرامی گرفتند شاید از بیمار شدن خود به سادگی جلوگیری می كردند. نكات دیگری كه هر یك می تواند بالقوه در گسترش بیماری موثر باشد پائین آمدن سن مصرف موادمخدر، بالا رفتن سن ازدواج، وجود غریزه جنسی در نهاد بشری از یك طرف و سهل الوصول بودن روش های پیشگیری از بیماری از طرف دیگر است. گسترش ارتباطات و تكامل روش های اطلاع رسانی از یك طرف باعث تسریع در توسعه جوامع بشری گردیده، از طرف دیگر دریافت اطلاعات غلط و یا برنامه هایی كه برای تبلیغات خاص مدنظر است باعث درك غلطی از مفاهیم برای نسل جوان از طرق مختلف می شود و تهدید برای نسل آینده است. توجه به این موضوع كه با روش های آموزشی متنوع و مختلف صحیح می توان جلوی گسترش درك مفاهیم غلط را گرفت سد آموزشی و عدم داشتن برنامه های آموزشی در این برهه از زمان گرایش نسل آینده این مرز و بوم به سوی فراگیری مفاهیم و روش های غلط و یا آزمون و خطا است كه در ابتلا به این بیماری آزمون و خطا برگشت ناپذیر است.

دكتر آرش علائی

منبع : روزنامه شرق