رابرت هوک

رابرت هوك در خانواده ای روحانی در دهكده فرش واتر در ساحل جنوبی انگلستان و در سال ۱۶۳۵ چشم به جهان گشودو كودكی ضعیف و نحیف بود كه دچار سوء تغذیه نیز بود و شب هنگام دچار كابوسهای وحشتناكی می شد. علاوه بر این گرفتار سردرد مزمن و زشتی قیافه بود. چون پدرش درگذشت راه لندن را در پیش گرفت و در آغاز نزد نقاشی به شاگردی پرداخت اما بوی رنگها بر سردردش می افزود لذا آنجا را ترك كرد و وارد مدرسه وست مینستر گشت در آنجا نشان داد كه بچه خارق العاده ای است و در سال ۱۶۵۳ در سن ۱۸ سالگی وارد دانشگاه آكسفورد شد در آن هنگام به حكاكی روی چوب و خواندن آواز اشتغال می ورزید از این راه پولی به دست می آورد چندی نگذشت كه استعداد او در مكانیك برای جامعه علمی آن جا كه تامس ویلیس و رابرت بویل از جمله اعضای آن بودند آشكار شد. هوك مدتی دستیار هر یك از آن دو نفر بود هنگامی كه قانون بویل طرح ریزی می شد هوك دستیار وی بود مشاركت هوك در آن قانون روشن نیست. پس از بازگشت سلطنت چارلز دوم محفل علمی غیررسمی آكسفورد هسته انجمن سلطنتی جدید را تشكیل داد و در سال ۱۶۶۲ هوك متصدی آزمایشهای آن گردید طی پانزده سال بعد سیل مداومی از عقاید و آزمایشهای درخشان را جاری ساخت در سال ۱۶۶۲ در كالج گرشم مستقر شد و تا آخر عمر در مشاغل مختلف در آنجا گذرانید هوك در سال ۱۶۶۵ Micrographia (میكروگرافیا) را كه یكی از شاهكارهای علمی قرن هفدهم بود منتشر كدر آن اثر علاوه بر بسیاری نكات دیگر شامل نخستین توصیفها و نقشه های واحدهایی بود كه یاخته (سلول) نامیده می شدند اصطلاحی كه او به كار برده بود وی در پیدایش نگرشی انقلابی نیز سهیم بود كه شیوه برخورد با حركت دورانی به طور اعم و پویایی شناسی كیهانی را به طور اخص را از نو تدوین و تنظیم كرد هوك در مكاتبه مشهوری با آیزاك نیوتن این عقیده را بیان كرد كه نیروی ثقل متناسب با مجذور فاصله كاهش می یابد. نظریه ای كه نیوتن را به راه درك رابطه عكس مجذور كشانید و وی را در مسیر كشف جاذبه عمومی قرارداد وی در كتاب Lectiones culterianae (۱۶۷۹) كه مجموعه ای از شش اثر كوتاه بود قانون هوك را شرح داد كه عبارت بود از قانون كشسانی با این بیان كه تنش (stress) با كرنش (strain) متناسب است هوك زمین شناس ارزنده ای بود كه نظریه هایش درباهر منشاء سنگواره ها طلیعه ای از نظریات قرن نوزدهم در این مورد بود وی را نخستین طرفدار نظریه سانحه گرایی به شمار آورده اند و نیز متخصص ورزیده معماری بود پس از آتش سوزی بزرگ شهر لندن نقشه شهر را طرح كرد كه بعدا از روی آن شهر نیویورك را بنا كردند او در این كار مأمور شد كه به عنوان زمین سنج با كریسوتوفر رن در تنظیم نقشه بازسازی لندن همكاری كند.
او به كارهای شگرف دیگری نیز دست زد و شاید مهمترین خدمت هوك به علم در رشته ساخت و كاربرد ابزارها باشد او به هر ابزار مهمی كه در قرن هفدهم ساخته شده بود چیزی افزود تلمبه بادی را در شكل ماندگارش اختراع كرد ساعت سازی و میكروسكپ سازی را جلو برد تار چلیپایی را برای تلسكوپ دریچه دیافراگم و نیز پیچ نتظیمی را كه از روی ان وضع مستقر را می شد مستقیماً قرائت كرد اختراع نمود. همچنین پاندول ساعت دستگاه سنجش انكسار نور در مایعات، بارومتر (هواسنج و غلظت سنج الكلی) و رطوبت سنج را نیز اختراع كرد بنیانگذار هواشناسی علمی نامیده شاه است هواسنجی كه او اختراع كرد دارای سوزن متحركی بود كه فشار هوا را از روی آن ثبت می كرد. دمای انجماد آب را نقطه صفر بر روی دماسنج پیشنهاد نمود و دستگاهی برای تنظیم دماسنج ها طرح ریزی كرد ساعت هواسنجی او فشار هوا، میزان بارندگی، رطوبت و سرعت باد را در روی طبلكی چرخان ثبت می كرد. تفاوت فلزات و نمكها را نشان داد كتابی در باب خاصیت موئین بویژه صعود مایعات در لوله ها نوشت این دانشمند دریافت كه حركت اجسام ریز و كوچك در روی سطح مایعات و بالا رفتن نفت از فتیله و حركت شیره خام و پرورده گیاهان بر اثر خاصیت لوله های موئین می باشد رابرت هوك در سال ۱۷۰۲ در سن شصت و هفت سالگی در لندن در گذشت دو سال پس از مرگ این دانشمند مجموعه رسالاتش انتشار یافت.

www.elm۴u.com

منبع : سایت ایران علمی