۲۰خرداد; عزل بنی صدر از فرماندهی نیروهای مسلح

خرداد, ماه ویژه ای است از منظرهای گوناگون که نقطه عطف آن سخنرانی ویژه امام خمینی رحمه
الله علیه در ۱۳ خرداد سال ۴۲ یعنی روز عاشورا در مدرسه فیضیه بود و سپس دستگیری امام در ۱۵
خرداد ,۴۲ و پیروزی سلحشوران خداپرست و میهن دوست در سوم خرداد ۱۳۶۱ در آزادسازی خرمشهر و موارد دیگر. از جمله روزهای حساس خرداد, عزل ابوالحسن بنی صدر از فرماندهی کل قوا توسط معمار انقلاب اسلامی در بیستم خرداد سال ۱۳۶۰ می باشد. عنایت به چگونگی موضوع, در قالب
چند نکته بازگو می شود.
۱) رهبری انقلاب اسلامی طبق شرع و عرف و قانون دارای وظائف و مسئولیت سنگین و جامع الاطراف می باشد و بطور طبیعی دارای اختیارات ویژه نیز خواهد بود. ولی رهبر انقلاب به دلائل فراوان می کوشید به مسئولین تفویض اختیار نماید که مسئولان قدرتمندتر باشند و کارها را بهتر و
سریع تر به انجام رسانند.
بنیاد مستضعفان را به نخست وزیر داد, فرماندهی نیروی مسلح را به رئیس جمهور ابوالحسن بنی صدر, بنیاد شهید را به آقای کروبی , کمیته امداد امام را به آقای عسگر اولادی و نیری واگذار نمود.
۲) نیروی مسلح در هر کشور جایگاه ویژه دارد که امام علی علیه السلام می فرمود: « فالجنود باذن
الله حصون الرعیه و زین الولا۰ و عز الدین و سبل الامن » (نهج البلاغه نامه ۵۲ ) نیروی مسلح از چهار ویژگی « نگهدارندگان مردم, زینت دولتمردان و وسیله عزت دین و در نهایت راههای امنیت جامعه و جماعت » برخوردارند و حافظ استقلال و نظام و تمامیت ارضی کشور می باشند و امنیت و آسایش مردم در پرتو آمادگی و توانائی و هشیاری نیروی مسلح دست یافتنی خواهد بود.
۳) ایران از سال ۵۹ به بعد در حال دفاع مقدس بود و پنج استان درگیر جنگ تحمیلی بودند. لازم بود دست رئیس جمهور کشور در جریان حوادث کشور در دفع تجاوز عراق باز باشد. امام پس از انتخاب سید ابوالحسن بنی صدر به ریاست جمهوری, فرماندهی نیروی مسلح را به وی واگذار نمود تا به سرعت, امنیت در کشور بوجود آید و وحدت نیروی مسلح تحقق یابد و دفاع از کشور سر و سامان گیرد و از همه مهم تر, بسیج امکانات کشور برای بیرون راندن دشمن متجاوز از مرز و میهن ایران اسلامی هر چه سریع تر تحقق یابد. ۴ امام خمینی قدس سره , قدرت را وسیله خدمت می دانست نه اهرمی برای اعمال خواسته های نفسانی و شخصی. امام خود را خادم می دانست و مردم را ولی نعمت خود. بدین ملاک از اختیارات خود برای راه اندازی روان چرخهای جامعه نوپای جمهوری اسلامی بهره می گرفت و افراد را با تفویض اختیار تقویت می کرد که موضوع نصب رئیس جمهور به فرماندهی نیروی مسلح نمونه ای از این سرگذشت می باشد.
۴) واگذاری فرماندهی مسلح به رئیس جمهور وسیله ای برای احترام به رای مردم در انتخاب رئیس جمهور و انعکاس آن به خارج و دولتهای جهان که جایگاه رئیس جمهور را در موضع گیری مهم بدانند و حمایت رهبری از وی معلوم همگان گردد و معلوم همگان شود که رهبری روحانی, جاه طلب و ثروت خواه نیست بلکه قدرت را وسیله ای برای خدمت می داند نه هدف و النهایه از هر نوع بهانه جوئی توسط رئیس جمهور در حل مشکلات مردم از جمله جبهه و دفاع جلوگیری نماید.
۵) امام در تنفیذ حکم ریاست جمهوری ابوالحسن بنی صدر به موضوع کلیدی ریاست طلبی و جاه طلبی و عشق به دنیا بعنوان یک آفت هشدار داد. نمی دانیم انتخاب این موضوع حاکی از فراست امام نسبت به جاه طلبی ابوالحسن بود یا بعنوان تذکار به همه مقامات جمهوری اسلامی ایران از صدر تا ذیل بوده, ولی هشداری دلپذیر محسوب می شد. ولی بنی صدر نکته هشدار را نگرفت و قدرت را هدف قرار داد و شد آنچه نباید بشود. در سابقه نظام جمهوری اسلامی خاطره تلخ « عزل بنی صدر و فرار وی به پاریس » رخ داد و نگرانیهای بسیاری پدید آورد ولی نکات آموزنده فراوان داشت که از جمله رهبری نظام و مردم عاشق نظام , به شخص و اشخاص نمی نگرند, بلکه به کارنامه و کارآمدی آنها توجه دارند و در صورت تخلف , علاقه و رای خود را پس می گیرند و مجازات نیز می نمایند.
۶) نصیحتهای امام به بنی صدر در صحنه های گوناگون کارساز واقع نشد و غرور و ناسازگاری وی در جبهه و جهاد مشکل ساز گشت و هشدار رسمی لازم بود. بدین جهت امام در تاریخ ۶۰,۳,۲۰ با یک سطر, وی را از فرماندهی نیروی مسلح عزل نمود.
بسم الله الرحمن الرحیم
ستاد مشترک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران آقای ابوالحسن بنی صدر از فرماندهی نیروهای مسلح برکنار شده اند.
روح الله الموسوی الخمینی
صحیفه امام ج ۱۴ ص ۴۲۰
و در نامه ای به تیمسار ولی الله فلاحی اعلام داشت: « تا تعیین تکلیف جانشین فرماندهی نیروی مسلح ستاد مشترک مجاز است با استفاده از اختیارات مقام رهبری ماموریتها و وظائف محوله را انجام دهد. » ابوالحسن بنی صدر می بایست این کار امام را خیر و مصلحت خود بداند و هشیار شود و از ناسازگاری و غرور فاصله گیرد و خود و اطرافیان خود را اصلاح نماید ولی بتدریج فاصله گرفت و شد آنچه نباید شود. پس از عزل بنی صدر, جبهه های دفاع نظم جدیدی یافتند, وحدت ویژه پدید آمد, تحرک پدیدار شد, عملیات شکست حصر آبادان انجام گرفت و در سال ۶۱ خرمشهر آزاد شد.

سیدرضا اکرمی

منبع : بنياد انديشه اسلامي