تجارت جهانی اسباب‌بازی‌

این وسایل بیشتر از هر وسیله دیگر مورد استفاده كودكان واقع می‌شود و بدیهی است كه نیاز به انواع اسباب بازی برای سرگرمی، پر كردن اوقات فراغت و حتی آموزش كودكان و نوجوانان امری است انكار ناپذیر.با نگاهی به گذشته می‌توان دریافت كه حتی خانواده‌هایی كه توان خرید اسباب‌بازی را نداشتند بنا به احساس نیاز و با اتكا به توانایی و لوازم در دسترس خود اقدام به ساخت اسباب‌بازی‌های ساده برای كودكان خود می‌كردند. اسباب بازی یكی از قدیمی‌ترین كالاهای مورد داد و ستد در جهان است كه قدمت تجارت آن به چند هزار سال پیش می‌رسد و چینی‌ها جزو نخستین اقوامی بوده‌اند كه به تولید و تجارت این كالا همت گماشته‌اند. البته باید اشاره كرد كه تجارت جهانی اسباب بازی به شكل امروزی آن از دهه ۶۰ قرن گذشته رونق و تكامل یافته است. جزیره هنگ كنگ پیش از الحاق به چین، بزرگ‌ترین قطب تولید اسباب بازی در جهان به شمار می‌آمد و هم اینك در مجموع بیش از ۶ هزار كارخانه تولید اسباب‌بازی در سراسر خاك چین فعالیت می‌كنند كه ۴ هزار مورد از این كارخانه‌ها در مناطق جنوبی آن كشور از جمله جزیره هنگ كنگ پراكنده شده‌اند.اكنون عواملی مانند رشد و توسعه اقتصاد جهانی، تغییرات فرهنگی، ساختار جمعیتی جوان، نفوذ فرهنگ‌های بیگانه، كیفیت بالا و قیمت ارزان اسباب‌بازی‌های خارجی، افزایش استفاده از اینترنت، رونق تجارت الكترونیكی، تبلیغات ماهواره‌ای و دلایلی از این قبیل از جمله مهم‌ترین عوامل گشوده شدن بازارهای یك كشور به روی اسباب بازی‌های وارداتی است. البته در سال‌های اخیر با تولید و عرضه روز افزون انواع بازی‌های رایانه‌ای، دامنه تجارت جهانی اسباب‌بازی گسترش چشمگیری یافته است. به گونه‌ای كه دست كم یك نوع از انواع این بازی‌ها به بیشتر خانه‌ها راه یافته است. با نگاهی به میزان تولید و مصرف این گروه كالایی در سطح جهان می‌توان دریافت كه ۱۸ كشور در سطح جهان كه در راس آنها جمهوری خلق چین قرار دارد، بازار جهانی این محصول را در اختیار دارند. البته باید یادآوری كرد كه فاصله سایر تولید كنندگان اسباب بازی با چین نیز بسیار زیاد است و نباید همه آنها را در یك حد و سطح دانست. طبق آمار موجود میزان تجارت جهانی اسباب بازی در سال ۲۰۰۰ میلادی بالغ بر ۵۴۷۴۲ میلیون دلار بوده است كه البته باید رقمی معادل با ۱۴۷۵۲ میلیون دلار دیگر نیز بابت بازی‌های رایانه‌ای به این رقم افزوده شود. بر اساس پیش‌بینی و گزارشی كه به تازگی توسط خبرگزاری رویتر منتشر شده است، استفاده از اسباب‌بازی‌های رایانه‌ای و انواع بازی‌ها باعث خواهد شد كه فروش اسباب‌بازی‌های سنتی در ایام كریسمس و سال نو مسیحی به شدت كاهش یابد. در همین زمینه كشورهای آسیایی به عنوان تولید كنندگان بازی‌های رایانه‌ای ارزان قیمت، بازارهای بزرگ اسباب‌بازی در جهان را به تسخیر خود در آورده‌اند و بازاری مانند اروپا در تصرف كامل بازرگانان آسیایی اسباب‌بازی است. به دلیل افزایش استفاده از تلفن‌های همراه و نفوذ این وسیله ارتباطی در بین جوانان، نوجوانان و حتی كودكان، موج جدیدی از بازی‌های رایانه‌ای منطبق با گوشی‌های تلفن همراه به راه افتاده است كه به نوبه خود بازار جهانی اسباب‌بازی را متاثر كرده است. بر همین اساس سهم بازارهای خاورمیانه از تجارت بین‌المللی اسباب‌بازی رقم ۷۶۲ میلیون دلار بوده است. در همین سال (۲۰۰۲) كشورهای منطقه خاورمیانه به تنهایی ۲۱۰ میلیون دلار نیز صرف خرید انواع بازی‌های رایانه‌ای كردند كه به این ترتیب تنها ظرف یك سال، رقمی نزدیك به یك میلیارد دلار صرف خرید اسباب بازی شده است! در این بین بیشترین درصد مربوط به اسباب بازی كودكان كمتر از ۵ سال است. همچنین انواع عروسك، اسباب بازی‌های پسرانه و ماشین‌های اسباب بازی بیشترین سهم را در اسباب بازی‌های وارداتی به منطقه داشته‌اند. گفتنی است كه كشوری مانند ایران با در اختیار داشتن تركیب جمعیتی جوان، نزدیكی به مركز منطقه‌ای تجارت و پخش اسباب بازی (دبی) و جمعیت زیاد به عنوان یكی از بازارهای پر رونق این نوع محصولات مطرح است. طبق آمار و اطلاعات سال ۲۰۰۱ منتشر شده از سوی انجمن بین‌المللی تولیدكنندگان اسباب بازی، كشورهای منطقه خاورمیانه، پس از كشورهای آمریكای شمالی مهم‌ترین خریداران اسباب بازی در جهان به حساب می‌آیند. لازم به یادآوری است كه برگزاری آیین‌های ملی و جشن‌های خاصی مانند: كریسمس، روز شكرگزاری و اعیاد و مناسبت‌های دینی و فرهنگی نیز نقش فراوانی در افزایش فروش مقطعی اسباب بازی ایفا می‌كند.
بر این اساس میزان فروش اسباب بازی در جهان در سال ۲۰۰۲ بالغ بر ۲/۲۰ میلیارد دلار بوده است كه ازاین مقدار تنها ۵/۲ میلیارد دلار به تجارت جهانی عروسك اختصاص داشته است. گفتنی است كه شهر دبی در امارات متحده عربی، مهم‌ترین مركز تجارت اسباب بازی در خاورمیانه است كه در حقیقت كانون مركزی پخش اسباب بازی به سایر كشورهای منطقه نیز به حساب می‌آید.برگزاری جشنواره‌های خرید، سفرهای زیارتی و تفریحی نیز به نوبه خود یكی از مهم‌ترین راه‌های افزایش فروش اسباب بازی در مناطق مختلف خاورمیانه است كه در حقیقت كانون مركزی پخش اسباب بازی به سایر كشورهای منطقه نیز به حساب می‌آید. برگزاری جشنواره‌های خرید، سفرهای زیارتی و تفریحی نیز به نوبه خود یكی ازمهم‌ترین راه‌‌های افزایش فروش اسباب‌بازی در مناطق مختلف خاورمیانه از جمله دبی، مكه، مدینه، كیش و سایر شهرهای زیارتی و كانون‌های جهانگردی منطقه است.كارشناسان معتقدند ضریب نفوذ اینترنت در خانواده ها و نیز میزان استفاده از كانال‌های تلویزیونی ماهواره‌ای اثر مستقیمی برمیزان تجارت جهانی اسباب بازی دارد. پخش تصاویر و تبلیغات مربوط به شخصیت‌های مورد علاقه كودكان از طریق این دو رسانه جهانی باعث شده است تا جدیدترین محصولات ساخته شده در سایر كشورها در سریع‌ترین زمان ممكن به كودكان سایر كشورها معرفی شود. به عنوان نمونه معرفی عروسك باربی در ایالات متحده و توزیع و فروش برق آسای آن در بازارهای بین‌المللی باعث شد تا چین به عنوان مهم‌ترین تولیدكننده اسباب‌بازی در جهان وارد عرصه شده و به تولید و فروش انواع اسباب بازی‌های مرتبط با این شخصیت اسباب‌بازی آمریكایی اقدام نماید. موضعگیری اقتصادی و حتی فرهنگی برخی از كشورها باعث شد تا به عنوان نمونه دارا و سارای ایرانی نیز با حمایت تولیدكنندگان چینی، برای رقابت اقتصادی و فرهنگی با این اسباب‌بازی آمریكایی متولد شوند!

منبع : خبرگزاری ایلنا