میخک Clove

درخت میخك بومی جزائر اندونزی و اقیانوسیه است و به‌علت زیبائی خاصی كه دارد امروز در بیشتر نقاط دینا به‌عنوان درخت زینتی پرورش داده می‌شود. البته در مناطق سردسیر این گیاه در گلخانه و گرم‌خانه نگهداری می‌شود. در قدیم‌الایام میخك ادویه‌ای گران قیمت بوده كه تنها پادشاهان و ثروتمندان مكی توانستند از آن استفاده كنند میخك درختی است كوچك و مخروطی شكل كه برگ‌های آن هیچ وقت زرد نمی‌شود و در تمام طول سال سبز است. ارتفاع این درخت تا ۱۰ متر می‌رسد. برگ‌های آن نوك تیز و بیضوی و دم برگ‌های آن قرمز رنگ است و به درخت زیبائی مخصوصی می‌دهد گل‌های میخك كوچك و مجتمع به‌صورت خوشه‌هائی شامل ۱۰ تا ۲۵ گل می‌باشد. وجه تسمیه این درخت بدین دلیل است كه غنچه‌های خشك شده آن كه كوچك و به طول یك سانتی‌متر است به شكل میخ كوچك می‌باشد.

تركیبات شیمیائی:
غنچه‌های درخت میخك پس از باز شدن یعنی قبل از اینكه رنگ خاكستری و ارغوانی آن تبدیل به قرمز شود باید چیده و خشك نمود. میخك كه به‌عنوان ادویه و دارو به‌كار می‌رود پودر این غنچه‌ها می‌باشد.
میخك دارای ۱۶ درصد و ساقه‌های درخت در حدود ۵ درصد و برگ‌های آن دارای ۲ درصد اسانس روغنی می‌باشد كه از تقطیر این قسمت‌ها به‌دست می‌آید .اسانس میخك دارای بوئی قوی و طعمی سوزاننده می‌باشد. این اسانس سفید رنگ بوده كه اگر در مجاورت هوا قرار گیرد رنگ آت تیره و غلیظ می‌شود. اسانس میخك دارای اوژنول، ‌كاربو فیلین، الكل بنزیلیك، بنزوات دو متیل، فورفوول و اتیلن می‌باشد.
اوژنول كه ماده اصلی میخك می‌باشد آرام‌كننده و ضدعفونی كننده است و از آن در دندانپزشكی برای آرام كردن درد دندان استفاده می‌شود.

خواص داروئی:
میخك یعنی خشك شده غنچه درخت میخك از دو هزار سال پیش به‌عنوان ادویه به‌كار می‌رفته است. میخك از نظر طب قدیم ایران خیلی گرم و خشك است و دارای خواص بسیاری است.

۱) برای رفع دندان‌درد و گوش‌درد یك قطر از اسانس میخك و یا روغن آن را روی دندان بمالید و یا در گوش بچكانید.
۲) میخك تقویت‌كننده مغز می‌باشد و كسانی‌كه حافظه ضعیف دارند باید از دم كرده میخك استفاده كنند.
۳) میخك از سرطان جلوگیری كرده و حتی درمان كننده سرطان می‌باشد.
۴) برای رفع سردرد مفید است.
۵) در برطرف كردن فلج و لقوه مؤثر است.
۶) ضعف اعصاب را درمان می‌كند.
۷) برای رفع تنگی نفس مفید است.
۸) كسانی‌كه مبتلا به بیماری وسواس هستند برای درمان آن باید میخك بخورند.
۹) مقوی معده و جهاز هاضمه است.
۱۰) كبد و كلیه را تقویت می‌كند.
۱۱) سكسكه را برطرف می‌كند.
۱۲) برای تقویت نیروی جنسی سردمزاجان مفید است بدین منظور باید ۲ گرم از پودر میخك را با شیر مخلوط كرده و هر روز به مدت یك هفته از آن استفاده كرد.
۱۳) كسانیكه قطره قطره ادرار می‌كنند برای درمان آن باید چای میخك بنوشند.
۱۴) میخك اشتهاآرو است.
۱۵) بدن را تقویت می‌كند.
۱۶) برای ترمیم قرنیه چشم و برطرف كردن لكه در چشم، می‌توان چند قطره از محلول آبی میخك در چشم بچكانید.
۱۷) میخك تب‌بر است.
۱۸) میخك كرم كش است و داروهای كرم كش دارای میخك می‌باشند.
۱۹) برای گردش خون و قلب مفید است.
۲۰) اسهال و دل‌درد را تقویت می‌كند.
۲۱) برای درمان كمردرد، چای میخك و یا دو قطره اسانس میخك را با آب گرم و یا چائی مخلوط كرده و بنوشید.
۲۲) نوشیدن یك فنجان چای میخك بعد از غذا گاز و درد معده را از بین می‌برد.
۲۳) استفاده از میخك گرفتگی عضله را از بین می‌برد.

طرز استفاده:
برای تهیه چائی یا دم‌كرده میخك مقدار ۱۰ گرم میخك را با یك لیتر آب جوش مخلوط كرده و به مدت ۵ دققیه دم كنید.

مضرات:
همانطور كه گفته شد میخك بسیار گرم است و بنابراین برای گرم‌مزاجان مناسب نیست و ممكن است باعث ناراحتی كلیه و روده‌ها شود این‌گونه افراد باید میخك را با صمغ عربی مخلوط كرده و بخورند.

منبع : انجمن درمانگران ایران