نیمه پنهان

عبدالحسین برزیده، سیروس مقدم، رضا عطاران و سعید سلطانی کارگردان هایی هستند که به همراه محمدعلی اسلامی، مهران رسام، زوج ایرج محمدی و مهران مهام و اسماعیل عفیفه در مقام تهیه کننده سردمداران سریال های مناسبتی ماه رمضان امسال تا این لحظه به شمار می روند. به این عده علی اصغر محلوجیان، علیرضا افخمی، محمدرضا آرین و امیرعباس پیام به عنوان نویسنده به همراه بازیگران نقش اصلی را نیز باید اضافه کرد. فرامرز قریبیان، افسانه بایگان، مهراوه شریفی نیا، سیروس گرجستانی، حمید لولایی، علی صادقی، رضا عطاران و حسین یاری را نیز تا این جای ماجرا باید به عنوان بازیگرانی مد نظر داشت که قرار است بار دیگر مخاطب روزافزون سریال های ماه رمضانی را خشنود یا ناراضی کنند. به جز سریال ماه رمضانی شبکه دو سیما که از مدت ها قبل تولیدش را شروع کرده و بیش از نیمی از کار پیشرفت داشته، شبکه های دیگر در حال تدارک دیدن مراحل پیش تولید هستند و به جز نام کارگردان، تهیه کننده و نویسنده، تنها نام های چند بازیگر اصلی منتشر شده و نمی توان تا این لحظه چندان با قاطعیت درباره چند و چون این پروژه ها حرف زد. این در حالی است که هنوز هم احتمال تغییر سریال شبکه دو سیما نیز وجود دارد و اگر خبری مبنی بر جایگزین کردن سریال دیگری منتشر شد، نباید زیاد متعجب شد. شتاب در آماده سازی مراحل تولید سریال های ماه رمضان به یکی از مولفه های همیشگی در این سال ها تبدیل شده و انگار امر چندان غریبی محسوب نمی شود. اگر بعد از پایان جلسه ارزیابی کلی سریال های ماه رمضان باز هم مدیران ارشد در معاونت سیما و مدیران شبکه ها قول دادند که از همان لحظه درگیر سریال های ماه رمضان سال آینده خواهند بود، زیاد این مساله را نباید جدی گرفت. اینجاست که انتشار خبری دال بر مشخص شدن کارگردان و تهیه کننده سریال ماه رمضان سال آینده شبکه سه؛ یعنی محمدحسین لطیفی کمی عجیب و غریب خواهد بود و لابد برخی آن را به حساب جذب حامی مالی اش خواهند گذاشت.
● شبکه یک؛ «برزخ»سیروس مقدم
شبکه یک سیما بار دیگر برای ماه رمضان قرار است سریالی ماورایی ارائه بدهد. سیروس مقدم سریال «برزخ» نوشته علی رضا افخمی را برای شبکه یک سیما کار می کند و مهران رسام تهیه کننده این سریال است. مهران رسام قبل از این تهیه کنندگی سریال «گمگشته» به کارگردانی رامبد جوان را در همین شبکه در کارنامه خودش دارد. فرامرز قریبیان، افسانه بایگان، مهراوه شریفی نیا و پوریا پورسرخ بازیگران اصلی این سریال هستند. قصه علیرضا افخمی در فضایی جدی و در جهنم می گذرد. با این اوصاف قرار است، بخش عمده یی از کار در دکور برزخ و دوزخ اتفاق افتد. در کنار هم قرارگرفتن سیروس مقدم و علیرضا افخمی از آن موقعیت هایی است که حدس و گمان نتیجه کار را کمی سخت می کند. گرچه افخمی و سیروس مقدم با سریال «پیامک از دیار باقی» توانستند، شبکه یک را در رتبه دوم از نظر مخاطب با اختلاف بسیار کم از شبکه سه قرار دهند. در مناسبت نوروز عده یی از همین حالا معتقدند با توجه به دکور دوزخ و برزخ و نیاز به جلوه های ویژه یا باید شاهد یک کار خیلی خوب بود، یا اینکه به قول معروف سیروس مقدم با سر به زمین خواهد خورد. البته این حرفی است که مدت ها درباره سیروس مقدم زده می شود و در عین حال، به رغم همه چیزها، خروجی سیروس مقدم، کاری نسبتاً خوب و قابل تامل از آب درمی آید.
«گل های گرمسیری» به کارگردانی محمدمهدی عسگرپور گزینه نخست سریال ماه رمضانی شبکه یک سیما بود که بیش از پنجاه درصد آن نیز تصویربرداری شد. این سریال در گروه حماسه و دفاع مقدس تولید می شود. نویسنده این سریال علی اصغر محلوجیان است که اگر در ماه رمضان پخش می شد، شاهد تماشای دو متن از این نویسنده به طور همزمان در مناسبت ماه رمضان بودیم. گل های گرمسیری با موضوع دفاع مقدس و برخوردار از داستانی جذاب بود. با این حال مدیر شبکه یک سیما که در جابه جایی سریال ها و انتخاب گزینه های مناسب تر سابقه دارد، ترجیح داد پخش گل های گرمسیری را به زمانی دیگر موکول کند و برای جایگزین کردن سریالی دیگر از علی رضا افخمی و سیروس مقدم به عنوان فیلمنامه نویس و کارگردان دعوت به عمل آورد، دو نفری که مطمئن ترین گزینه برای رساندن یک کار مناسبتی می توانند باشند.
● شبکه دو؛ «مثل هیچ کس»عبدالحسین برزیده
شبکه دو سیما با نظارت مستقیم مهدی فرجی مدیر این شبکه گرچه تلاش کرد سریال ماه رمضانی خود را تغییر دهد و شایعاتی مبنی بر مذاکره با یکی دو تهیه کننده و کارگردان شنیده شد، اما ترجیح داد مجال را به عبدالحسین برزیده در مقام کارگردان و محمدعلی اسلامی در مقام تهیه کننده بدهد. برزیده در کارنامه کاری خود کارگردانی چند فیلم سینمایی از جمله «دکل» و «پرواز خاموش» را دارد. برزیده با وجود کارگردانی سریال ۵ قسمتی«لانه شیطان» فاصله زیادی با سیروس مقدم، رضا عطاران و سعید سلطانی از نظر تجربه کار در تلویزیون را دارد و به نوعی می توان گفت این اولین تجربه بلند او در حوزه سریال سازی تلویزیونی یا می تواند خیلی خوب تمام شود یا اینکه تا سال ها نام او را به عنوان کارگردانی شکست خورده در رسانه سر زبان ها بیندازد. علی اصغر محلوجیان که سابقه نویسندگی سریال های موفق «پدرخوانده» و «زیر تیغ» را دارد، از آن دست نویسنده هایی است که خوبی و بدی فیلمنامه اش را کارگردان مشخص می کند به گونه یی که سریالی مانند «تا غروب» به کارگردانی محمدبنایی از این نویسنده، به عنوان یکی از کارهای ضعیف تلویزیون به شمار می رود. محمدعلی اسلامی که تجربه تهیه سریال«زیرتیغ» را با علی اصغر محلوجیان دارد، از آن دست تهیه کنندگانی است که اگر کارگردانش بخواهد، شرایط تولید را تا جایی که امکان داشته باشد برای او به بهترین نحو ممکن مهیا می سازد. «مثل هیچ کس» که ابتدا نام«داداشی» را بر خود داشت، نسبت به سریال های دیگر ماه رمضان امسال دارای زمان زیادتری برای تولید است. معلوم نیست به چه دلیل نام خوب اولیه این سریال به نام فعلی تغییر یافت. «مثل هیچ کس» داستان فردی است به نام داداشی که بعد از فوت پدر مسوولیت خانواده به دوش او می افتد. داداشی با بازی حسین یاری درگیر چندین ماجرا می شود که قصه اصلی این سریال را شکل می دهد.
محمدعلی اسلامی تهیه کننده این سریال می گوید؛ ما در این سریال قصد نداریم یک پیام کلیشه یی و تعریف شده را به مخاطب القا کنیم، بلکه می خواهیم بگوییم مرز خوبی و بدی در جریان زندگی مشخص می شود و در شرایط متفاوت جنس آدم ها تغییر می کند. قضاوت درباره خوبی و بدی افراد با مخاطب است و ما چیزی را به بیننده تحمیل نمی کنیم. در این سریال هم داداشی یک آدم عادی از طبقه متوسط جامعه است که یک زندگی کاملاً سنتی دارد. او بعد از فوت حاج یوسف پدرخانواده، سرپرستی مادر، دو خواهر و سه برادرش را به عهده می گیرد. او در دفتر تولیدی پدرش مشغول می شود و سعی می کند به تمام خواهرها و برادرهایش رسیدگی کند، اما دچار مسائل و مشکلات زیادی می شود. ما در سریال «زیر تیغ» این تجربه را داشتیم، در نظرسنجی مرکز تحقیقات صدا و سیما، مردم به بیش از ۴۰ پیام اخلاقی که از آن سریال گرفته بودند، اشاره کردند و سریال «مثل هیچ کس» هم تقریباً این ویژگی را دارد، یعنی چندین پیام مختلف را با هم ارائه می کند، اما بیشترین و پررنگ ترین پیامی که دارد حرمت گذاشتن بین اعضای خانواده و نگه داشتن حرمت کوچک تر و بزرگتری است.» پروانه معصومی نقش بی بی، مادر داداشی را به عهده دارد. داداشی سه برادر هم دارد؛ محمدامیر با بازی شاهرخ استخری، محمدحسن با بازی جواد عزتی و محمدباقر که حمید ابراهیمی آن را بازی می کند. اعظم و اشرف هم خواهران داداشی هستند که تاکنون حضور نفیسه روشن در نقش اشرف قطعی شده است. داداشی نامزدی هم دارد که قرار است آتنه فقیه نصیری نقش او را بازی کند.
● شبکه سه؛ «بزنگاه» رضا عطاران
شبکه سه سیما به نحو عجیبی اغلب از دادن اطلاعات درباره کارهای در دست تولیدش طفره می رود. این مساله درباره کارهایی که ایرج محمدی و مهران مهام تهیه کننده آن هستند، تشدید می شود. حالا اگر رضا عطاران هم پایش در میان باشد، آن وقت باید به همان چند سطری که این تهیه کنندگان در اختیار رسانه ها قرارداده اند، اکتفا کرد. آن طور که مهران مهام در گفت وگو با روزنامه اعتماد تاکید می کند تا لحظه تنظیم این یادداشت، ظاهراً هنوز به جز نام دو نفر از نویسندگان و دو بازیگر هیچ چیز دیگر درباره بزنگاه قطعیت ندارد و تنها می توان به این نکته اکتفا کرد که کار کلید نخورده و متن در حال آماده شدن است. رضا عطاران از مدت ها پیش تنها گزینه شبکه سه سیما برای ماه رمضان بود. این شبکه که در سال گذشته موفق به پیشنهاد کار برای مناسبت ماه رمضان نشد و کارگردانی علی عبدالعلی زاده برای او نتیجه خوبی به همراه نداشت، عزمش را برای سپردن سریال امسالش به عطاران جزم کرد تا ثابت کند قادر است کارگردان هایی چون رضا عطاران و مهران مدیری را برای خود نگه دارد و مطمئن باشد که نیمی بیشتر از راه را بدون دردسر طی کرده است. آخرین مجموعه عطاران «ترش و شیرین» بود که در مناسبت نوروز پخش شد و مورد توجه مخاطبان زیادی قرار گرفت. «متهم گریخت»، «خانه به دوش»، «کوچه اقاقیا»، «قطار ابدی»، «مجید دلبندم»، «ستاره ها» و «سیب خنده» از دیگر ساخته های این کارگردان هستند که همگی دربرگیرنده مولفه های مشترکی است. از همین روست که وقتی خبر ساخت یک سریال توسط رضا عطاران به گوش می رسد، می توان از قبل حال و هوای آن را تشخیص داد. تنها چیزی که در این میان فرق خواهد داشت داستانی است که دستمایه ساخت قرار گرفته و انتخاب بازیگران. گرچه باید گفت بازیگران نیز به گونه یی انتخاب خواهند شد که دقیقاً همان چیزی که مدنظر رضا عطاران است، شکل بگیرد. متن سریال ماه رمضانی عطاران را محمدرضا آرین و سروش صحت به همراه نویسندگان دیگر می نویسد که تا این لحظه هنوز از طرف تهیه کنندگان از آنها نامی برده نشده. آرین قبل از این در نگارش فیلمنامه «ترش و شیرین» با سروش صحت، تجربه نوشتن برای عطاران را دارد. حتی اگر مهران مهام هم در نقل قول هایش اشاره یی نکند، نام رضا عطاران کافی است تا مخاطب سریال های او خودش حدس بزند این بار نیز عطاران به سراغ درامی اجتماعی رفته یا اینکه تهیه کنندگان برای رضا عطاران طرح یک درام اجتماعی را برای نگارش سفارش داده اند. حمید لولایی، علی صادقی و رضا عطاران،غلامرضا نیکخواه،مرجانه گلچین بازیگران قصه «بزنگاه» هستند. این چهارمین تجربه رضا عطاران با ایرج محمدی و مهران مهام در مقام تهیه کننده است.داستان بزنگاه با فوت اوس احمد یکی از نانوایی های قدیمی آغاز می شود. فرزندان اوس احمد بر سر ارث و میراث اختلاف پیدا می کنند. برادر کوچک تر که به دلیل اعتیاد از طرف خانواده طرد شده است،پس از مرگ پدر به خانه برمی گردد. اهل خانواده از برگشت او ناراضی هستند اما...
● شبکه پنج؛ «مامور بدرقه»سعید سلطانی
اگرچه بنا بر دلایل مختلف سعید سلطانی در سال گذشته با سریال ماه رمضانی«شکرانه» نوشته محمدهادی کریمی و محصول مشترک ایران و تاجیکستان، نتوانست در رقابت با سه شبکه دیگر، مخاطب بیشتری را به خود اختصاص دهد، اما یک نکته دیگر برای امیدواری به این سریال جدا از نکاتی که احتمالاً مربوط به بازیگران و فیلمنامه می شود، جای امید بستن به این کار را باقی می گذارد. همکاری مشترک سعید عفیفه با سعید سلطانی یادآور سریال پرطرفدار و موفق«پس از باران» است، اگر که در این همکاری مشترک کار چندانی به سریال «برف و بنفشه» نداشته باشیم. «رسم عاشقی» سریال ماه رمضانی سلطانی و عفیفه نیز در کل کار نسبتاً موفقی محسوب می شود. از این نکته نیز نباید غافل بود که عفیفه سال گذشته تهیه کنندگی سریال موفق و پرمخاطب «میوه ممنوعه» به کارگردانی حسن فتحی را در ماه رمضان داشت. مجموعه تلویزیونی «مامور بدرقه» به کارگردانی «سعید سلطانی» و تهیه کنندگی اسماعیل عفیفه برای پخش در ماه مبارک رمضان تهیه می شود. امیرعباس پیام داستان سریال را براساس طرحی از خشایار الوند نوشته است و در حال حاضر نیز در مرحله پیش تولید و انتخاب بازیگر قرار دارد. قرار بود این طرح را خود خشاریار الوند برای شبکه پنج بنویسد که با فوت مادرش از این کار کناره گیری کرد. امیرعباس پیام تاکنون چند فیلمنامه برای مرکز استان ها به نگارش درآورده و نوشتن چندین قسمت از مجموعه های طنز مختلف از جمله «چارخونه» را در کارنامه کاری خود دارد. «مامور بدرقه» از مضمون طنز برخوردار است و داستان سریال درباره یک مامور نیروی انتظامی است که در شرف بازنشستگی مامور می شود مجرمی را تحویل بدهد. اما مجرم فرار می کند و این تعقیب و گریزها، با مضمون طنز در این سریال به تصویر کشیده خواهد شد. با سیروس گرجستانی برای بازی نقش مامور نیروی انتظامی قرارداد بسته شده است و مهرانه مهین ترابی و زهره مجابی نیز به جمع بازیگران این سریال پیوسته اند. کار اوایل تیرماه در لوکیشنی در تهران کلید می خورد. این سریال در ۲۷ قسمت ۳۲ دقیقه یی ساخته می شود و در ایام ماه مبارک رمضان از شبکه تهران به روی آنتن خواهد رفت. تاکنون بیش از شش قسمت این سریال نوشته شده و مراحل پیش تولید آن از مدت ها قبل شروع شده است.

معصومه رستمی

منبع : روزنامه اعتماد