سرنوشت قانون منع مداخله کارکنان دولت ایران در معاملات دولتی و قانون «از کجا آورده ای» (در این روز ۱۹ اکتبر)

۱۹ اكتبر۱۹۵۸ دولت وقت لایحه منع مداخله وزیران، نمایندگان مجلس و كارمندان دولت و موسسات عمومی (عرفا وابسته به دولت) را درهرگونه معاملات دولتی به مجلس داد كه بعدا به تصویب رسید و هنوز گزارشی از لغو این قانون به دست نیامده است.
دولت وقت متعاقب این لایحه، دو روز بعد لایحه «از كجا آورده ای؟» را به مجلس داد كه آن هم به تصویب رسید، اما جز یك سال و اندی به اجرا درنیامد. این دو قانون معلق از مهمترین قوانین ایران ـ از آغاز مشروطیت به شمار آمده اند.
به نظر نمی رسد كه دانشگاهیان و محققان داخلی «چرا ها»ی تعلیق این دو قانون خوب و ضروری را بررسی و منتشر كرده باشند. در خارج از ایران در این زمینه تحقیقاتی صورت گرفته كه در حاشیه یکی از آنها تفسیر جالبی آمده است كه چند جمله از آن از این قرارند:
... چون ـ به دلیل داشتن تحصیلات مدرن، در احمد شاه قاجار بلوغ سیاسی، حس وطندوستی و توجه به منافع ملی مشاهده شد؛ بركنارش كردند، برای بركناری رضا شاه كه از اواسط كار راه مستقل ملی در پیش گرفته بود؛ از فرصت وقوع جنگ حهانی دوم بهره بردند و تبعیدش کردند، و سرنوشت پسرش نیز از زمانی كه در مصاحبه هایش از استقلال ملی و تمدن بزرگ سخن به میان آورد ـ با این كه این مطالب از مرحله حرف خارج نشد ـ قابل پیش بینی بود. بنا براین، سرانجام قوانین ملی اصلاحگر هم در ایران ، از این چارچوب خارج نبوده است. گمان می رود که به سود برخی قدرت ها نباشد که ایرانیان بتوانند سر بلند کنند. دیدیم که پس از انقلاب سال ۱۹۷۹ پیشرفتی در وضعیت ایران حاصل نشد. شتاب پیشرفت ایران در هفت سال اول دهه ۱۹۷۰ چشمگیر بود، ولی.... ایران در دو قرن گذشته یک معما برای تاریخ نگاران شده است. تاریخ نگاران هنوز به درستی همه عوامل را نمی شناسند که چرا ایران نباید رشد کند؟!.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز