دانستنی‌های فاصله‌گذاری بین دو زایمان

حتما شما هم در میان اطرافیانتان خاله و خواهرزاده‌هایی را سراغ دارید كه تفاوت سنی بسیار كمی با یكدیگر دارند یا حتی هم سن و سال هستند. در این صورت، تصور كنید فاصله دو بارداری مادربزرگ این خانواده چقدر زیاد بوده است. آیا تصور می‌كنید این بارداری‌ها سالم هستند؟ پزشكان نظر متفاوتی دارند.
به‌تازگی محققان كلمبیا با انجام مطالعه‌ای به این نتیجه رسیده‌اند كه نباید فاصله بین زایمان اول و دوم مادر، خیلی كوتاه یا بسیار طولانی باشد، چرا كه در این صورت احتمال بروز خطرات و عوارضی برای نوزاد دوم وجود خواهد داشت. محققان اعتقاد دارند این فاصله نباید از ۱۸ ماه كمتر و از ۵۹ ماه (حدود ۵ سال)بیشتر باشد. بنابراین به نظر می‌رسد بهترین فاصله زمانی زایمان اول و دوم، ۲تا ۵ سال باشد.
● حساب كتاب خطرات
در این مطالعه ۶۷ زن مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. آنها در این مطالعه تلاش كردند نتایج بارداری و زایمان این مادران را كه بین سال‌های ۱۹۶۶ تا ۲۰۰۶ صاحب فرزند شده بودند، مورد مطالعه قرار دهند. همچنین سن مادران در دوران بارداری و شرایط اجتماعی ـ اقتصادی جامعه كه بر سن بارداری موثر بود، مورد ارزیابی قرار گرفت.
محققان در این مطالعه، بانوانی كه فاصله زمانی كمی بین دو بارداری داشتند (كمتر از ۶ ماه) با بانوانی كه فاصله متعادلی را بین دو بارداری رعایت كرده بودند ۲۳( تا ۲۸ ماه) مورد مقایسه قرار دادند.
مادرانی كه در كمتر از ۶ ماه، برای بار دوم باردار شده بودند، ۴۰ درصد بیش از دیگران در خطر زایمان زودرس و ۶۱ درصد بیش از دیگران در خطر كم‌وزنی جنین هنگام تولد بودند. نوزادان دوم مادرانی كه پس از ۵ سال از زایمان اول خود صاحب فرزند شده بودند، ۲۰ تا۴۳ درصد بیش از دیگر نوزادان در خطر تولد زود هنگام قرار داشتند. این محققان اعتقاد دارند به ازای هر ماه كه زایمان دوم به فاصله زمانی كمتر از ۱۸ ماه از زایمان اول انجام گیرد، خطرات زیر با این درصد افزایش خواهد یافت:
▪ زایمان نارس: ۲ درصد
▪ وزن كم هنگام تولد: ۳/۳ درصد
▪ همچنین به ازای هر ماه افزایش فاصله دو زایمان بیش از ۵ سال، احتمال زایمان نوزاد نارس ۰/۶ درصد و احتمال وزن كم نوزاد هنگام تولد ۰/۹ درصد افزایش خواهد یافت.
● یك استراحت كوچك
شما فكر می‌كنید دلیل افزایش این خطرات چیست؟ سرپرست این گروه تحقیقاتی می‌گوید: "علت را می‌توان آمادگی نداشتن بدن مادر برای پرورش نوزاد جدید دانست. هنگامی كه مادر در فاصله زمانی كوتاه پس از بارداری اول باردار می‌شود، بدن او توانایی‌ لازم را برای جبران تغییرات فیزیولوژیك دوران بارداری و شیردهی پیشین نداشته و با بدنی ضعیف مجبور است، دوران دشوار دیگری از بارداری و شیردهی را سپری كند."
فاصله زمانی بیش از ۵ سال نیز برای دو زایمان متوالی مناسب نیست، چون بدن مادر به آهستگی توانایی خود را برای پذیرش بارداری از دست خواهد داد.
این محققان اعتقاد دارند نتایج مطالعه آنها زمانی برای سلامت مادران و كودكان سراسر جهان موثر خواهد بود كه توصیه‌های لازم درباره تنظیم فواصل بارداری به وسیله پزشكان زنان و زایمان و ماماها به زوج‌های مراجعه كننده به مراكز درمانی ارائه شود.
دكتراوبرین، متخصص زنان و زایمان در این‌باره می‌گوید:<این روزها، بانوان بارداری خود را به دلیل رسیدن به وضعیت شغلی و علمی با ثبات به تعویق می‌اندازند و خطر از همین جا آغاز می‌شود.>
او می‌افزاید: <گر چه نتایج این مطالعه بهترین فاصله زمانی بین دو بارداری را به زوجین پیشنهاد می‌كند، ولی زوجینی كه فاصله بین تولد دو فرزندشان در این دوره زمانی نمی‌گنجد، نگران نباشند.بدون شك پزشك زنان و زایمان به شما توصیه‌های خاصی خواهد كرد كه با رعایت آنها، صاحب فرزند سالم خواهید شد.>
● معاینات را جدی بگیرید
اولین مراجعه شما به پزشك در دوران حاملگی باید بلافاصله پس از مثبت بودن جواب آزمایش بارداری صورت گیرد. در این ملاقات اقداماتی مانند تشكیل پرونده، آزمایش‌های روتین دوران بارداری، معاینات لازم، واكسیناسیون و ... برنامه‌ریزی می‌شود. اگر شما جزو گروه در معرض خطر نباشید، لازم است در شش ماه اول بارداری‌، هر ماه یك بار و طی ماه‌های هفتم و هشتم هردو هفته یك بار و پس از آن تا زمان زایمان، هر هفته برای معاینه به پزشك مراجعه كنید، ولی گروهی از بانوان باید در دوران بارداری بیش از دیگران مراقب خود باشند. این خانم‌ها باید در فواصل زمانی كوتاه‌تری به پزشك خود سر بزنند كه شامل افراد زیر می‌شوند:
▪‌ دارای سن كمتر از ۲۰ سال یا بیش از ۳۵سال هستند.
▪ بارداری اول را تجربه می‌كنند.
▪ بسیار چاق یا بسیار لاغرند.
▪ سیگار یا مواد مخدر مصرف می‌كنند.
▪ دارای فقرآهن یا كم‌خونی دال بر تغذیه ناكافی مادر هستند.
▪ دارای سابقه سقط، نازایی بیش از ۲ سال، سابقه مرد‌ه‌زایی، سابقه زایمان نارس، زایمان جنین كم‌وزن، حوادث جفتی یا خونریزی مادر هستند.
● توصیه‌ها
دوران بارداری برای شما پر از سوال است، درباره كارهایی كه قبلا انجام می‌دادید و اینكه از این پس و در این ۹ ماه شیوه انجام فعالیت‌های روزانه‌تان چه تغییری خواهد كرد؟
▪ اشعه X‌: اشعه X برای جنین مضر است. ولی در موارد اورژانس دستگاه‌هایی وجود دارند كه كمترین اشعه را به بدن می‌رسانند و همچنین فقط ناحیه مورد نظر را تحت تابش اشعه قرار می‌دهند و سایر نواحی ایمن می‌مانند.
▪ نوع خواب: بهترین وضعیت خوابیدن برای زنان باردار، خوابیدن به پهلوی چپ و با زانوی خمیده است. یك بالش كوچك هم بین دو زانو و یك بالش زیر شكم بگذارید تا مهره‌های كمر در موقعیت مناسب قرار گیرند.
▪ مسافرت: سه ماهه دوم، بهترین زمان برای مسافرت است. در این دوران هم احتمال سقط پایین است، هم دوران ویار را پشت‌سر گذاشته‌اید. ورودی‌های حفاظتی كه در فرودگاه‌ها از آنها عبور می‌كنید حاوی اشعه X نیستند و بی‌خطرند، ولی چمدان‌ها از مسیر حاوی اشعه X عبور می‌كنند. فشار داخل هواپیما تنظیم شده و ضرری برای جنین ندارد. در طول سفر در هواپیما پا را خم و راست كنید و راه بروید تا خون جریان پیدا كند. پروازهای طولانی در دوران حاملگی موجب لخته شدن خون می‌شود.
▪ رنگ مو: استفاده از حنا و رنگ‌های طبیعی در دوران بارداری مجاز است. های‌لایت به علت تماس كمتر رنگ با پوست سر بهتر از رنگ كردن تمام موهاست. از گذاشتن رنگ به مدت طولانی خودداری كنید و اتاقتان هم حتما باید تهویه كافی داشته باشد. به طور كلی بهتر است در دوران بارداری یا حداقل در ۳ ماهه اول از رنگ مو استفاده نكنید.
▪ شنا كردن: شنا كردن در دوران بارداری بسیار مفید است و ورزش‌های ایروبیك آبی موجب كاهش درد كمر در این دوران می‌شوند. اگر از قبل شنا می‌كردید، می‌توانید با احتیاط بیشتر. در بارداری هم به آن ادامه دهید ولی اگر در بارداری برای اولین بار تصمیم به شنا كردن دارید، از سه ماهه دوم و آرام‌آرام این كار را شروع كنید.

منبع : روزنامه سلامت