۱۶ سپتامبر سال ۱۹۷۹ ـ کشته شدن محمد تره کی رئیس جمهوری افغانستان از حزب کمونیست

۱۶ سپتامبر سال ۱۹۷۹ نورمحمد تره کی رئیس جمهوری کمونیست افغانستان در جریان کودتایی که توسط یک سیاستمدار ظاهرا هوادار غرب به نام حفیظ الله امین انجام شد به قتل رسید. طولی نکشید که سایر کمونیستهای افغانستان متوجه شدند که توطئه از خارج بوده و پی بردند که حفیظ الله امین با دسیسه خود را در صف کمونیستها قرار داده بود تا در فرصت مناسب راه خویش را برود . بنابراین ، او را از میان برداشتند و از شوروی تقاضای اعزام نظامی و اسلحه کردند. شوروی پس از این که باور کرد غرب امین را به کودتا ترغیب کرده و سرگرم مسلح ساختن پاره یی از قبایل افغانستان است ، درست دو ماه و ده روز پس از قتل تره کی به افغانستان نیرو فرستاد .
برژنف اعلام کرد که نیروهای شوروی به دعوت و خواست دولت افغانستان وارد این کشور شده اند تا کمک کنند صلح و امنیت در مرزهای شوروی بر هم نخورد و این عمل طبق ضوابط بین المللی مشروع و قانونی است.
پس از ساقط شدن دولت حفیظ الله امین، ببرک کرمل که یک کمونیست افراطی بود رییس جمهوری افغانستان شده بود. کارتر رییس جمهوری وقت امریکا که چنین دید از سیا سازمان اطلاعات این کشور خواست که با بودجه یی سنگین در پاکستان دست به آموزش نظامی بعضی قبایل ، فراریان و آوارگان افغانی و مسلح کردن آنها بزند و این عمل باعث جنگی خونین شد که یک دهه ادامه داشت.
طبق برخی نوشته ها ، انگلیسی ها که از دو قرن پیش نسبت به افغانستان حساس بوده اند آمریکاییان را تشویق به درگیری با شوروی در آن کشور کرده بودند و از طریق بی بی سی ماجرا را داغ نگهمیداشتند.
باید دانست که تره کی با کمک افسران کمونیست ارتش افغانستان بر ضد داودخان رییس جمهوری این کشور کودتا کرده بود و او را کشته و زمام امور را به دست گرفته بود که داود خان خود، در آوریل سال ۱۹۷۴ با یک کودتا به حکومت سلطنتی محمد ظاهر شاه پایان داده بود و روی کار آمده بود.
امریکا اواخر دهه ۱۹۸۰ با گورباچف توافق کرد که اگر نیروهای شوروی را از افغانستان خارج سازد کمک خود را به سازمانهای مسلح فغانی قطع خواهد کرد و به بی طرفی آن کشور احترام خواهد گذاشت. گورباچف قول آمریکا را پذیرفت ولی ....

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز