ته چین، غذای ایرانی

ته‌چین در اصل نوعی غذای کامل است که به شیوه‌های مختلف تهیه می‌شود، به طور کلی ساختار اصلی تمام ته‌چین‌ها متشکل از موادی همچون ماست، تخم‌مرغ، روغن و زعفران است. اندازه ماست و تخم‌مرغ در ته‌چین‌ها نقش اصلی را در شکل و حالت آن دارد.
● ته‌چین مرغ
▪ مواد لازم
برنج: یک کیلوگرم
مرغ: متوسط یک عدد
ماست: ۷۵۰ گرم (معادل یک لیوان)
روغن: ۳۵۰ گرم
زرده تخم‌مرغ: چهار عدد
زعفران ساییده: دو قاشق چایخوری
نمک و ادویه به مقدار مورد نیاز
▪ طرز تهیه
گوشت مرغ را با مقداری آب و نمک و ادویه بپزید. هنگامی که مرغ پخت و حدود یک استکان آب آن باقی ماند، آب مرغ را جدا کنید و پس از درآوردن استخوان‌های آن، مرغ را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید. زعفران را در مقدار کمی آب گرم حل کنید و آن را با دو زرده تخم‌مرغ، تمام ماست و مقدار کمی نمک و فلفل مخلوط کنید و مرغ پخته شده را حداقل به مدت سه تا چهار ساعت در مخلوط ماست داخل یخچال بگذارید. برنجی را که از قبل خیس کرده‌اید بجوشانید و آبکش کنید. دو عدد زرده تخم‌مرغ، ۱۵۰ گرم روغن (ذوب شده) و نصف مخلوط ماستی را که مرغ را در آن خوابانده بودید با دو تا سه کفگیر برنج مخلوط کنید و در ته دیگ یا قابلمه بریزید و با ته قاشق آن را صاف کنید. مقداری مرغ به صورت یک لایه نازک روی ته دیگ بچینید و نیمی از پلو را روی آن بریزید. بقیه مرغ را روی برنج بچینید و بقیه برنج را نیز روی مرغ بریزید و سطح مرغ را با برنج بپوشانید.
آب مرغ را با یک قاشق چایخوری زعفران مخلوط کنید و روی برنج بریزید. سطح برنج را با کفگیر کمی فشار دهید تا برنج کمی فشرده شود. باقیمانده مخلوط ماست را روی برنج بریزید و سه تا چهار قاشق غذاخوری روغن را ذوب کنید و روی برنج بریزید و آن را دم کنید. بعد از یک ساعت و نیم ته‌چین آماده است. پس از دم کشیدن، به سرعت قابلمه را در دیس وارونه کنید تا ته‌چین به شکل قالبی خارج شود. اگر ته‌چین به شکل قالبی در نیامد، می‌توانید ابتدا آن را با چاقو به چهار قسمت تقسیم کنید و سپس در دیس بگذارید.
● ته‌چین قارچ و بادمجان
مطمئنا بیشتر شما تاکنون آن را میل نکرده‌اید پس می‌تواند غذایی جدید و خاطره‌انگیزی برای شما و خانواده‌تان باشد.
▪ مواد لازم:
ـ برنج: ۳ پیمانه
ـ پیاز سرخ شده نصف پیمانه
ـ قارچ ۱۵۰ گرم (حدود ۱۲ عدد کوچک خرد و تفت داده شده)
ـ زرده تخم‌مرغ ۳ عدد
ـ بادمجان ۳ عدد متوسط (حلقه و سرخ شده و روغن اضافی آن در یک صافی گرفته شود)
ـ ماست یک پیمانه (می‌توان در همه موارد بالا، از پیمانه پلوپز استفاده کرد)
ـ روغن مایع نصف پیمانه
ـ نمک و فلفل به مقدار لازم
ـ روغن اضافی برای سرخ کردن مواد به اندازه کافی
▪ طرز تهیه:
برنج را خیس کرده، آبکش می‌کنیم و اصطلاحا زنده بر می‌داریم. زرده‌های تخم‌مرغ را با مقداری نمک و کمی زعفران با قاشق به هم زده، ماست را اضافه می‌کنیم (احتیاج نیست آب آن رفته باشد)، سپس ۳ قاشق غذاخوری روغن را اضافه می‌کنیم تا برنج‌ها به هم نچسبد. حدودا یک‌سوم از برنج آبکش شده را در مایع ته‌چین می‌ریزیم؛ این مخلوط نباید زیاد شل یا سفت باشد. ته قابلمه تفلون را چرب می‌کنیم (۲ قاشق غذاخوری) از مایع ته‌چین آماده شده کف آن می‌ریزیم، مواد ریخته شده را با ته قاشق کاملا صاف می‌کنیم سپس بادمجان سرخ‌شده را روی قسمت زعفرانی قرار می‌دهیم، بعد دوباره مقداری برنج سفید روی قارچ سرخ شده با کمی آبلیمو (برای اینکه سفید بماند) می‌ریزیم، روی آن قارچ و پیاز سرخ کرده ریخته و در آخر بقیه برنج سفید را می‌ریزیم و با پشت قاشق کاملا صاف می‌کنیم و فشار می‌دهیم. قابلمه را روی گاز با شعله زیاد قرار می‌دهیم، هنگامی که صدای روغن به گوش رسید شعله را کم کرده، یک شعله‌پخش‌کن می‌گذاریم تا به مدت ۴۰ دقیقه دم بکشد. پس از اینکه کاملا پخت، روی آن را با پیاز سرخ کرده، زعفران و زرشک سرخ شده تزئین می‌کنیم. در این غذا موادی به کار رفته که در دسترس همه است و حتما در منزل شما نیز موجود است . این غذا دارای سبزیجات زیاد است و اگر کم روغن تهیه شود برای همه سنین مناسب خواهد بود و ضمنا از نوع آشپزی‌های بدون گوشت و کم هزینه است. اگر پیمانه‌های برنج را ۱۲۰ گرم بگیریم، برای سرخ کردن پیاز ۲ قاشق غذاخوری روغن به کار ببریم، از ماست با چربی متوسط ۵/۲درصد استفاده کنیم و پس از سرخ کردن بادمجان روغن آن را بگیریم، کل غذا محتوی ۲۳۰۰ کالری است و اگر ۵ نفر به طور مساوی از آن میل کنند، هر نفر فقط حدود ۵۰۰ کالری از غذا دریافت خواهد کرد ؛ دقت کنید چون کلیه مواد آن باید سرخ شود، از حداقل میزان روغن استفاده کنید و برای سرخ کردن، روغن مایع را زیاد حرارت ندهید.
● ته‌چین ماهی
ـ فیله ماهی متوسط: ۵ تکه
ـ آرد سوخاری یا آرد نخودچی یا آرد ذرت: به میزان لازم
ـ زعفران یا رنگ خوراکی
ـ روغن ذرت یا زیتون یا سویا
ـ آبلیمو، آب نارنج: یک فنجان
ـ پیاز: ۲ عدد متوسط
ـ تخم‌مرغ: یک عدد بزرگ
ـ مغز گردو: ۲ قاشق غذاخوری
ـ زیره: به میزان لازم
ـ برنج به مقدار کافی
▪ طرز تهیه:
برای درست کردن ته‌چین ماهی تعدادی ماهی گوشتی شبیه شیر، سنگسر یا ماهیان پرورشی تهیه کرده و آنها را به صورت فیله درآورده بعد مقداری آرد سوخاری یا آرد نخودچی یا آرد ذرت را در ظرفی بریزید. سپس به میزان لازم زعفران یا رنگ مجاز خوراکی، روغن ذرت یا زیتون یا سویا یا روغن مایع، یک فنجان آبلیمو یا آب نارنج، پیاز رنده شده، تخم‌مرغ که خوب زده شده باشد به نحوی که سفیدرنگ شده باشد، مغز گردوی کوبیده و مقداری زیره را درون ظرف ریخته و با هم مخلوط کنید تا به صورت مایه‌ای تهیه شود. مایه را در جای خنک نگهداری کنید. سپس برنج را به صورت چلو تهیه کرده و در ظرف دیگر روغن بریزید و داغ ‌کنید و به اندازه یک انگشت روی روغن برنج ریخته و پهن کنید سپس فیله یا گوشت ماهی را روی برنج‌ها بچینید. اگر ماهی زیاد باشد، آنها را روی هم بگذارید. سپس مایه‌ای را که آماده کرده و کنار گذاشته‌اید، روی ماهی‌ها بریزید و بقیه برنج را داخل دیگ روی ماهی‌ها اضافه‌کنید و چلو ته‌چین ماهی را دم کنید و روی دیگ سرپوش و دمکش بگذارید تا در حرارت ملایمی دم بکشد. وقتی برنج دم کشید و آماده شد، آن را درون ظرف ریخته و سرسفره بیاورید.

منبع : روزنامه کارگزاران