همه کارشناسیم

جدیدا عادتی بسیار غلط و زشت در بین اهالی موسیقی و یا بهتر بگویم شنوندگان موسیقی رواج پیدا کرده است که باعث گشته ضربه ای جبران ناشدنی به موسیقی وارد گردد. ضربه ای که خود ندانسته و ناآگاهانه به موسیقی وارد نموده ایم و نمیدانیم که با موسیقی چه کرده ایم. این عادت بسیار غلط «انتقاد» نام دارد. آری انتقاد . آنهم از نوع مخرب و کوبنده و نه از روی آگاهی بل از روی نادانی. انتقاد در صورتی که سازنده باشد و حداقل احترام یک فرد مورد انتقاد را حفظ نمایدبسیار هم خوب است به شرطی که منتقد ؛ کارشناس یا خبره در امر مورد نظر باشد .
بدترین عادت ما ایرانیها ( که من هم جزو همانها هستم ) این است که خود را در همه امور صاحب نظر دانسته و بد تر از آن اینکه نظر خود ارجح بر تمامی نظرات میدانیم . بطور مثال فردی از سیاست و وجهه خارجی کشور صحبت میکند سپس وارد اقتصاد گشته و طرحهایی را برای اقتصاد بیمار مملکتمان میدهد پس از آن از علی دایی و فوتبال و علت ناکامی در المپیک سخن بر زبان میگشاید و در میان اینها از موسیقی نیز صحبت میکند !!. چندی پیش با یکی از دوستان که دبیر یکی از دبیرستانهاست در مورد آقای شجریان به بنده فرمودند !! که : " الان باید (آقای) شجریان بره پاپ بخونه چون جوونها اکثرا به موسیقی پاپ گرایش دارن و اون هم باید با سلیقه جوونها خودش رو مطابقت بده " با خود اندیشیدم زمانی که یک فرد تحصیلکرده و معلم این سخن را بر زبان می آورد چه انتظاری از سایر اقشار داریم ؟ و آنها چه دیدی از موسیقی دارند ؟
زمانی که فردی بیمار میشود تمامی بستگان و آشنایانش دکتر میشوند . انتقاد و نظرات بی جا در مواردی کاملا ملموس تر می نمایاند . مثلا در هنگام ساختن یک ساختمان که اینبار همان دکترها همه مهندس میشوند و همه نظرات خود رامیدهند و انتظار دارند که نظرشان نیز اجرا گردد .
این مشکل ماست در پزشکی ، ساختمان سازی ، یافتن مقصر اصی در تصادفات ، آسفالت خیابانها ، سینما و....
موسیقی ما نیز با همین مشکلات دست و پنجه نرم میکند و بدلیل اینکه هنرمند قشر بسیار آسیب پذیری است بیشتر میتواند درمعرض اینگونه حملات و انتقادات نابجا قرار گیرد .
هیچوقت از یادمان نمیرود مرحوم خسرو شکیبایی را . بازیگری توانمند که در زمان حیات وی ؛ چه برچسبهایی که به وی نزدند . اما پس از فوتش فهمیدند که چه گوهری از سینمای ایران رخت بر بست .
موسیقی ایران زمین به عنوان ناب ترین و اصیل ترین موسیقی دنیا شناخته شده و حداقل علاقه مندان به این نوع موسیقی نباید برای طرفداری از یک فرد , فرد یا افراد دیگری را بکوبند تا فرد مورد نظرشان را به عرش کبریایی برسانند .
اخیرا خبرهای بسیاری شنیده و خوانده ایم از به ظاهر منتقدانی که از اساتید بزرگ موسیقی ایران زمین استاد شجریان و استاد شهرام ناظری انتقاداتی نا روا داشته اند .
چندی پیش یکی از هنرمندان بزرگ موسیقی ایران زمین نقدی تند خطاب به شجریان نوشته بود که در نوع خود قابل تفکر بود. صرف نظر از عمل ایشان که بنده به هیچ وجه آن را انتقاد ندانسته و آن را نیز کاملا زشت میدانم باید اذعان داشت ایشان موی خود را در این راه سپید کرده و بیشتر ما در بطن موسیقی هستند . به همین علت افرادی همانند من حق نداشته و نداریم که در مقابل فردی که بیشتر ازما میداند به پا خیزیم .
موج این انتقادات در باره قطب دیگر موسیقی بزرگ ایران زمین شدت بیشتری یافته است . استاد شهرام ناظری که بحق یکی از بزرگترین هنرمندان و اساتید موسیقی ماست متاسفانه به طرز غیر منصفانه ای توسط افراد غیرکارشناس مورد نقدهای فراوانی قرار گرفته است تا جایی که اشعار ایشان را به باد سخره گرفته و طرز خواندن و حتی نوع لباس پوشیدن و صحبتهای قبل از کنسرت و نوع سبیل اش!! را مسخره !! میکنند .
فردی که ایران را بهتر و بیشتر شناساند و فرهنگ اصیل ایرانی و موسیقی اصیل ایرانی را دنیا اثبات نمود و معرفی کرد آیا شایسته اینگونه برخورد هاست ؟موج این انتقادات به جایی رسید که حضور عزت الله انتظامی نیز در کنسرت اخیر ایشان مورد نقد قرار گرفت و برخی از افراد به ظاهر کارشناس حتی با سخنانی بودار و سرتاسر معنی حضور ایشان در تمامی روزهای کنسرت و عمل خیرخواهانه ایشان را محکوم نمودند !! و آن را به باد سخره گرفتند .
حمله هایی بسیار نابخردانه که اکثرا از جانب عوام بر این هنرمندبزرگ جاری است .که البته مقصر اصلی این ماجرا ها همگی دولتمردان ما میباشند که با عدم نظارت دقیق عرصه را برای جولان اینگونه افراد مهیا نموده اند .
اعتقاد شخصی بنده بر این است که ما فقط میتوانیم شنونده باشیم و در حد شنیدن یک اثر آن را نقد کنیم نه به صورت بظاهر حرفه ای !!! میتوانیم طرفدار یک هنرمند باشیم ولی این حق را نداریم که خود را در جای منتقدی قرار دهیم و هنرمند را نا آگاهانه و غیر منطقی نقد کنیم .
آنچه که باعث تعجب حقیر گشته این است که هیچ کارشناس و یا منتقد زبده موسیقی از هنرمندی چون ناظری و یا شجریان انتقاد ننموده است اما کافی است با کمی جستجو در دنیای مجازی موجی از انتقاد ها را بر این دو هنرمند ببینید . و اگر موسیقی را می فهمید آن را سنجیده و خود در مورد نقد ، قضاوت کنید .
اگر هم قرار بر این باشد که کسی از هنرمندی یا فردی نقد کند باید تمام جوانب را در نظر داشته باشد حتی نیمه پر لیوان را که چه خوش گفته است حضرت حافظ که : " عیب می جمله بگفتی ؛ هنرش نیز بگوی ... "
که البته باید قبل از هر گونه نظری و انتقادتی بر هر فردی یاد این شعر نیز بیافتیم که :
" کار هر بافنده و حلاج نیست از کمان سست سخن انداختن " .

محمد جواد صحافی