فاصله ۳ ثانیه ای اسکی ایران با آسیا

اصلی ترین تفریح برفی که در مکان های خاص قابلیت انجام شدن دارد اسکی است. این ورزش باسابقه ۵ هزار ساله ، اولین بار در سال ۱۵۹۰ میلادی در اروپای مرکزی به عنوان یک رشته ورزشی مطرح شد و امروز در کشورهای اسکاندیناوی به یکی از ورزش های مدال آور اول این کشورها تبدیل شده است. تنوع رشته های مختلف این ورزش ، آن را تبدیل به یکی از اصلی ترین رشته های ورزشی در المپیک های زمستانی کرده است. میلیون ها نفر از سراسر دنیا رقابت های اسکی جهانی و المپیک را دنبال می کنند و در کشورهای سردسیر شمال اروپا و اروپای مرکزی که در اکثر ماه های سال کوهستان هایی پوشیده از برف دارند همه ساله رقابت های بین الملل با حضور بهترین اسکی بازان دنیا برگزار می شود. بررسی کارنامه ورزش اسکی درجهان نشان دهنده این نکته مهم است که امروزه این ورزش به جهت رشته های متعددی که در زیرمجموعه دارد از اهمیت فراوانی برخوردار است و هشت کشور اروپایی امروز در این ورزش شناخته شده اند و به صورت مشترک لوازم اسکی را وارد بازارهای جهانی می کنند.
● تاریخچه اسکی در ایران
در زمان های گذشته مردم برای رفت و آمد در مناطق پربرف بویژه برای شکار حیوانات در زمستان مجبور بودند وسیله ای اختراع کنند تا بتوانند بدون فرورفتن در برف حرکت کنند. زبان شناسان اصل کلمه اسکی را در زبان آریایی می جویندو بسیاری از مورخان معتقدند که اسکی از شرق به غرب و کشورهای اسکاندیناوی رفته است. در برخی از روستاهای کردستان مردم در فصل زمستان برای رفت و آمدو شکار از تخته های پهن و درازی استفاده می کردند. تولد اسکی در ایران به سال ۱۳۱۰ باز می گردد. دو گروه در معرفی اسکی به ایرانیان مؤثر بودند. گروه اول آلمانی ها و سوئدی هایی بودند که برای احداث کارخانه ذوب آهن و معدن زغال سنگ به ایران آمده بودند. آنها با مشاهده کوه های پربرف البرز اسکی های خود را از اروپا به ایران آوردند و زمستانها به سیر و سیاحت و اسکی بازی در کوه ها پرداختند و با شیرین کاری هایشان تماشاگران رابه حیرت و تحسین واداشتند بخصوص کودکان روستایی اطراف فیروزکوه ، شمشک و حاجی آباد از تماشاگران این اسکی بازان فرنگی بودند.گروه دوم که به رواج اسکی در ایران کمک مؤثری کردند دانشجویانی بودند که هنگام تحصیل در خارج ازکشور ورزش اسکی را در پیست های فرانسه و سوئیس یاد گرفته بودندو پس از بازگشت به ایران این ورزش را تبلیغ کردند.در سال ۱۳۲۵ فدراسیون اسکی در ایران تأسیس شدو فعالیت خود را آغاز کرد و نخستین رئیس فدراسیون اسکی ایران را فیلیکس آقایان به عهده داشت. این فدراسیون در طول ۶۰ سال فعالیت خود با فراز و نشیب هایی همراه بوده است و از چهار سال گذشته این ورزش روند رو به رشدی را پیدا کرده است.بی بی سی در گزارشی از اسکی ایران نوشته است درحالی که پیست های اسکی اروپا به دلیل تغییرات جوی برف چندانی ندارند بارش برف در ایران رونق خاصی به این ورزش داده است. استقبال فراوان مردم از پیست های اسکی در ایران باعث شده است که مسئولان هم کمی بیشتر از پیش به این ورزش توجه کنند.
اولین کارگاهی که به تولید انبوه اسکی پرداخت در خیابان شمالی کاخ دادگستری بود. این کارگاه از سال ۱۳۲۰ به بعد اسکی هایی به نام اتحاد تولید کرد. کیفیت این اسکی ها خوب بود ولی به دلیل این که نتوانست به تکنولوژی ساخت وسایل اسکی های اروپایی برسد پس از ۲۰ سال سر تسلیم فرود آورد و تولید را متوقف ساخت. در سال ۱۳۲۸ یک کارخانه کوچک ارتشی برای ساخت چوب اسکی به همت سرگرد یحیایی در لشکرک دایر شد. به جرأت می توان گفت که بزرگترین معضل اسکی بازان در آن زمان کیفیت پائین وسایل اسکی بود. محمود بگلو، قهرمان سابق تیم ملی درباره وسایل اسکی در آن زمان می گوید: مهم ترین مسئله برای ما اسکی بازان به هنگام مسابقه ها چوب و وسایل جانبی آن بود. هر وقت یکی از ما می توانست یک جفت چوب اسکی خوب اروپایی برای شرکت در مسابقه از کسی قرض بگیرد به راحتی می توانست ۱۰ ثانیه از دیگران پیشی بگیرد. هرگاه مسابقه مهمی در پیش بود سعی می کردم یکی از این اسکی ها را به نحوی قرض بگیرم.این مشکل از اواسط دهه ۱۳۳۰ با ورود اسکی های خارجی حداقل برای کسانی که قدرت خرید آن را داشتند تا اندازه ای برطرف شد.از قبل از انقلاب تا به امروز ورزش اسکی و ورزش های زمستانی همچنان ورزش طبقه مرفه و ثروتمند جامعه باقی مانده است و هنوز هم ورزش لوکس و اشرافی محسوب می شود. علت های زیادی برای این امر می توان برشمرد که از آن جمله می توان به خصوصی و اجاره ای بودن پیست های اسکی، گران بودن وسایل آن و همچنین بالا بودن قیمت کلاس های آموزش اسکی اشاره کرد.
▪ پیست های اسکی در ایران
وجود ۱۳ پیست اسکی بین المللی درایران، کشور ما را در زمره کشورهایی که توانایی برگزاری رقابت های بین المللی را دارد، قرار داده است. در ایران ۲۳ پیست اسکی در مناطق کوهستانی همدان، اردبیل، قزوین، کهگیلویه و بویراحمد، تهران، آذربایجان غربی، اصفهان، فارس، کردستان، چهار محال و بختیاری وجوددارند. در گذشته تنها ۴ پیست اسکی ایران بین المللی بود که با افزوده شدن ۹ پیست دیگر این تعداد به ۱۳ پیست افزایش یافت و امکان جذب اسکی بازان حرفه ای جهان به ایران و برگزاری رقابت های اسکی در ایران فراهم شد. پیست های ایران بعد از پیست های چین و کره جنوبی و ژاپن بالاترین کیفیت را در آسیا دارند و ایران در میان این کشورها ازنظر تعداد پیست های بین الملل در رده چهارم قراردارد. از مجموع ۲۳ پیست اسکی در ایران تنها سه مجموعه آبعلی، شمشک و پیست بین المللی دیزین دارای امکانات اقامتی است و ۵ پیست دیگر فقط رستوران دارند.
▪ پیست اسکی بین المللی شمشک
این پیست در ۵۷ کیلومتری شمال شرقی تهران در روستای شمشک قرار دارد. این پیست برای اولین بار در سال ۱۳۳۷ مورد بهره برداری قرار گرفت و دارای تله سی یژ است. پیست شمشک در شهریور ۱۳۷۵ با تغییرات در شیب، مسیر پیست از طرف فدراسیون جهانی ارزش بین المللی به خود گرفت. امکانات رفاهی این پیست شامل ۲ هتل و ۴ رستوران است. ارتفاع بالاترین نقطه این پیست از سطح دریا ۳۰۵۰ متر و پائین ترین نقطه از سطح دریا ۲۵۵۰ است.
▪ پیست بین المللی دیزین
یکی از بزرگترین و بهترین پیست های اسکی در خاورمیانه است که کلیه امکانات رفاهی در آن وجود دارد. این پیست در ۵۵ کیلومتری تهران قرار گرفته و ۱۴ دستگاه بالابر در آن فعال است. به دلیل فراهم بودن امکانات و همچنین مناسب بودن پیست اغلب رقابتهای بین المللی منطقه ای داخلی در این پیست صورت می گیرد و همچنین تا به حال یک دوره جام جهانی اسکی روی چمن نیز در این منطقه برگزار شده است.
▪ پیست اسکی آبعلی
نخستین پیست اسکی ایران که دارای دستگاه های بالابر شد، آبعلی است.تاریخ نصب دستگاههای آن به سال ۱۳۳۲ است. این منطقه به دلیل برخورداری از هوای بسیار مطلوب در تابستان و قرار داشتن در گذرگاه اصلی یعنی جاده تهران و شمال کشور عده زیادی از ورزشکاران رابه این منطقه می کشاند. ویژگی هایی نظیر آب گرم، اماکن مقدس (امامزاده هاشم) و... این منطقه را متمایز از پیست های دیگر ایران کرده است. آبعلی در ۵۷ کیلومتری شرق تهران قرار دارد و این منطقه محل تولد اسکی نوین و پایه و اساس ورزش اسکی در ایران است.
▪ پیست اسکی دربندسر
پیست اسکی دربندسر در ۶۰ کیلومتری شمال شرقی تهران در روستای دربندسر قرار دارد. ارتفاع پائین ترین نقطه آن از سطح دریا ۲۶۰۰ متر و بلندترین آن ۳۰۵۰ متر است و از ابتدای آذرماه تا اواخر فروردین ماه می توان در این پیست اسکی کرد. دره ای به نام تل تنگه در شمال دربندسر قرار دارد که مسابقه های اسکی فراوانی در این مکان برگزار می شود.
▪ پیست اسکی باباحیدر
در دیگر شهرستانها نیز پیست های اسکی استانداردی وجوددارد که همه ساله مسابقات اسکی در آنجا برگزار می شود. از آن جمله می توان به پیست اسکی باباحیدر ۶۵ کیلومتری شهرکرد، پیست اسکی پیام در ۷۵ کیلومتری تبریز، پیست اسکی فریدون شهر در اصفهان اشاره کرد. پیست اسکی آلوارس در ۳۵ کیلومتری شهر اردبیل یکی از پیست هایی است که موردتوجه بسیاری از ایرانیان مقیم خارج و اسکی بازان خارجی است که با ارتفاع ۳۲۰۰ متری از سطح دریا و قله های پربرف پتانسیل بالایی برای مسابقه های اسکی دارد ولی به دلیل کم توجهی به این پیست و نداشتن یک جاده مناسب در این پیست مسابقاتی برگزار نمی شود.
● بررسی کارنامه اسکی ایران
با وجود داشتن ۲۳ پیست اسکی در کشور ولی به دلایل مختلف که ازجمله می توان به گران بودن وسایل اسکی، گران بودن بلیت حضور در پیست اسکی و خدمات جانبی آن، این ورزش مورد استقبال عمومی مردم قرار ندارد و عده ای خاص در آن حضور جدی دارند و برای حضور در رقابت های بین المللی و یا باشگاهی تلاش می کنند. حضور ۵ اسکی باز در سه دوره المپیک ناگانوژلین در سال ،۱۹۹۸ المپیک سالت لیک آمریکا در سال ۲۰۰۲ و المپیک تورینو ایتالیا در سال ۲۰۰۶ و حضور ۴۴ اسکی باز ایرانی در بازی های آسیایی زمستانی ساپورو ژاپن در سال ،۱۳۶۸ هاربین چین در سال ،۱۳۷۳ کانگ ون کره جنوبی در سال ۱۹۹۹ و آموری ژاپن در سال ۲۰۰۳ نشان از توسعه قهرمانی در این رشته پرجذاب و پرهیجان در سال های گذشته دارد.
یکی از راه های توسعه ورزش قهرمانی در هر رشته برگزاری منظم لیگ و شرکت باشگاه ها در آن است. لیگ اسکی ایران از سال ۸۳ با حضور چند باشگاه برگزار شد و امروز به ۱۲ باشگاه افزایش پیدا کرده است.عیسی ساوه شمشکی رئیس فدراسیون اسکی با اشاره به این که امروز فاصله اسکی ما با کشورهای کره و ژاپن ۲‎/۵ تا ۳ ثانیه است، می گوید: در دوره آخر رقابت های آسیایی موفق شدیم بعد از ژاپن و کره در جایگاه سوم آسیا قرار بگیریم و این در حالی است که قبلاً فاصله ما با این کشورها ۶۰ ثانیه بود و ما توانستیم این سرعت را به ۳ ثانیه کاهش دهیم.شمشکی مهمترین اقدام صورت گرفته توسط فدراسیون اسکی در راه توسعه قهرمانی را فعال کردن باشگاه ها در این رشته ورزشی می داند و می گوید: وسایل این ورزش بسیار گران است و یک اسکی باز باید حداقل ۵ میلیون تومان برای خرید تجهیزات هزینه کند. از آنجایی که بودجه فدراسیون برای تجهیز ورزشکاران و همچنین اردوهای آنها بسیار کم است، به همین خاطر سعی کردیم باشگاه ها را وارد این عرصه کنیم و امروز خوشبختانه ۱۲ باشگاه در چهار رده سنی اسکی بازانی را تحت پوشش قرار دادند و امروز ما ۷۵ اسکی باز برتر در بخش آلپاین داریم که تحت پوشش باشگاه ها قرار دارند.
برگزاری منظم لیگ داخلی و بین المللی در ایران باعث شد تا سال گذشته نمایندگان فدراسیون جهانی اسکی در سفری که به ایران داشتند با تقدیر از تلاش های ایران، رقابت های اسکی ایران را در تقویم جهانی گنجانده و ایران پس از ۵۰ سال در فدراسیون جهانی، که ۱۰۷ کشور عضو آن هستند، صاحب حق ۲ رأی شد. با ادامه روند این موفقیت ها فدراسیون جهانی اسکی ۱۵ هزار فرانک سوئیس برای احداث دو کمپ آموزشی قهرمانی به فدراسیون اسکی ایران کمک کرد و این کمپ ها هفته گذشته در پیست های بین المللی دیزین و شمشک احداث شد.صعود در رنکینگ جهانی مستلزم شرکت در رقابت های مختلف بین المللی و یا حضور اسکی بازان برتر دنیا در رقابت های داخلی است. ساوه شمشکی با اشاره به این که اسکی ایران در رده ۵۷ رنکینگ جهانی قرار دارد گفت: برای اینکه بتوانیم در رنکینگ جهانی جایگاه بالاتری کسب کنیم باید بودجه ای از سوی کمیته ملی المپیک در اختیار این فدراسیون قرار گیرد تا بتوانیم ورزشکاران را دررقابت های اروپایی شرکت دهیم و با کسب امتیاز جایگاه بهتری را در رنکینگ جهانی کسب کنیم و یا بتوانیم اسکی بازان برتر دنیا را که جزو ۳۰ نفر برتر اسکی هستند به رقابت هایی که در کشورمان برگزار می کنیم دعوت کرده و با حضور آنها رقابت هارا برگزار کنیم و با کسب امتیاز در رنکینگ جهانی صعود کنیم. همه این اقدامات مستلزم هزینه زیادی است. به طور مثال ما برای دعوت از یک اسکی باز بلغاری که جزو ۳۰ نفر برتر دنیا است حاضر شدیم که بلیت رفت و برگشت و هزینه اقامت او را تقبل کنیم ولی این اسکی باز برای شرکت در جام فجر اعلام کرده است علاوه بر اینها ۳۰۰ یورو هم پول می خواهد. دعوت از این اسکی بازان برای حضور در رقابت های ایران بسیار سخت است زیرا آنها با کمترین هزینه و وقت می توانند در رقابت های اروپایی شرکت کنند و حاضر نمی شوند مسافت طولانی را طی کرده و به ایران بیایند.حضور اسکی بازان ایران در سه دوره المپیک افتخاری است ولی کسب نتایج ضعیف نشان داد که اسکی ایران هنوز فاصله زیادی با اسکی دنیا دارد. برگزاری منظم لیگ و رقابت های داخلی و تورنمنت های بین المللی یکی از اقداماتی است که می توان به وسیله آن این فاصله ها را کم کرد ولی نبود آموزش کافی و همچنین گران بودن وسایل و عدم سرمایه گذاری کافی بر روی این ورزش باعث شده است تا نتوانیم این وزرش را به صورت حرفه ای در کشور مطرح و لیگ آن را به صورت حرفه ای برگزار کنیم. رقابت های ۲۰۱۰ ونکوور کانادا عرصه مهمی است که باید برای آن از هم اکنون برنامه ریزی کرد. رقابت های دهه فجر و حضور اسکی بازان اروپایی و آسیایی در رشته های آلپاین و اسنو برد فرصت خوبی است تا ملی پوشان ایران محک جدی بخورند.

یوسف حیدری

منبع : روزنامه ایران