کودکان غذای رنگی دوست دارند

در بسیاری از جوامع تغذیه مترادف با مراقبت است. لغت Nurture به زبان انگلیسی به معنی پرورش، تربیت، تغذیه، غذا، پروردن و بزرگ كردن است.بی شك برای رشد و تكامل طبیعی شیرخواران و كودكان خردسال هم باید نیازهای اساسی جسمی (تغذیه، بهداشت، پوشاك، سرپناه، ایمنی) را تأمین كرد و هم باید نیازهای روانی، اجتماعی (عاطفی) آن ها برآورده شود.
● شیوه های رفتاری مادر در زمان غذا دادن به كودك
مادر در زمان تغذیه كودك باید به نیازهای تغذیه ای كودك توجه داشته باشد، احساس استقلال كودك را در خوردن غذا برآورده سازد؛ عكس العمل مناسب و یك نواختی در مقابل رفتارهای كودك ابراز كند، ذائقه او را به انواع مواد غذایی عادت دهد و محیطی سرشار از محبت، صمیمیت و به دور از جنجال در زمان غذا خوردن فراهم كند، می تواند در تغذیه كودك خود موفق باشد.
اگر كودكی با گریه و جیغ خواسته خود را به مادر تحمیل كند این رفتار در كودك درونی می شود. چنانچه مادر نیز رفتار كودك را با استفاده از ابزار گریه تقویت كند احتمال این كه این رفتار در دفعات بعد تكرار شود، زیاد است. در این ارتباط دو جانبه اگر مادر نسبت به گریه كودك بی توجهی كند یا توجه او را به موضوع دیگری جلب كند، احتمال قطع گریه وجود خواهد داشت و پیامدهای نامطلوب به دست نمی آید. منطقی و معقول بودن رفتار والدین در مقابل درخواست های كودك موجب ایجاد رفتارهای یكنواخت می شود. كودك هم دچار سردرگمی نخواهد شد. گاهی اوقات، والدین با توجه به شرایط روحی و روانی خود هر بار در مقابل درخواست معین كودك، رفتاری را نشان می دهند كه با رفتار قبل متفاوت است. این رفتارهای متفاوت، كودك را دچار سردرگمی می كند و ممكن است شیوه غذاخوردن او را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
● رفتارهای كودك
كودكان در حین صرف غذا می توانند رفتارهایی همانند لج كردن، غذا نخوردن، شكایت كردن، گریه كردن، زدن به در و دیوار، همكاری نكردن، راه رفتن بی هدف، اذیت كردن، داد زدن، ناله كردن، پاسخ سربالا دادن، پرت كردن ابزار غذا و رد كردن غذا داشته باشند. و مواردی از قبیل خوردن غذا با دست، خوردن غذا با قاشق، نشستن آرام در كنار سفره، پذیرفتن بسیاری از انواع غذاها و دادن پاسخ به درخواست های مادر از انواع رفتارهای مناسب از سوی كودك هستند.
● نكات مهم رفتاری در تغذیه كودك
كودك باید در زمان خوردن غذا در وضع راحتی قرار گیرد و غذا نزدیك او باشد تا بتواند براحتی بدون این كه تحت فشار قرار گیرد، غذا بخورد. این كار موجب می شود ریخت و پاش كودك كم تر شود.
بشقاب و لوازم غذا خوردن باید از جنس نشكن باشد.
در صورت شكستن ظرف ممكن است كودك احساس یأس كند و یا والدین عصبانی شوند. قاشق نباید زیاد گود باشد و لیوان نیز باید به اندازه ای باشد كه كودك براحتی آن را بگیرد. والدین باید توجه كنند كه خوردن سوپ برای كودك سخت است، ولی اگر كمی قوام آن غلیظ باشد كودك می تواند آن را با قاشق بخورد. رنگ مواد غذایی می تواند در اشتهای كودك و علاقه او به غذا تأثیر بگذارد. خوردن غذاهایی با رنگ های سبز، نارنجی و زرد برای آنها جالب است. برای این كار می توان از سبزیجات برگ سبز، هویج و... استفاده كرد.
دادن وقت كافی در زمان صرف غذا بسیار مهم است. باید از شتاب و عجله در هنگام غذا خوردن پرهیز كرد. بی علاقگی كودك را نسبت به یك ماده غذایی بپذیریم و یك ماده خوراكی دیگر را جایگزین آن كنیم. همچنین غذا خوردن در یك ساعت معین ممكن است موجب تحریك اشتهای كودك شود.
خستگی كودك مهم ترین عامل از بین بردن اشتهای اوست. بهتر است بعد از استراحت به كودك غذا داده شود. كودكان در یك محیط آرام بهتر غذا می خورند مشاجره، بلند كردن صدای رادیو و تلویزیون و همچنین رفت وآمد زیاد حواس كودك را پرت می كند و تمایل او به غذا خوردن كم می شود.
دادن غذای یكنواخت و تكراری موجب بیزاری كودك می شود. حتی اگر غذایی كه مورد علاقه كودك است، پشت سر هم و تكراری به كودك داده شود او از خوردن آن امتناع می كند.
هنگامی كه رفتار كودك نادرست است، باید عكس العمل ثابت نشان داد، برای نمونه اگر بشقاب یا قاشق یا غذا را پرت كرد نباید گاهی اوقات خندید و گاهی تنبیه كرد بلكه باید رفتاری را در پیش گرفت كه كودك احساس كند، كار خوبی انجام نداده است.
● آرامش در محیط غذاخوری
در صورتی كه كودك مایل است با دست غذا بخورد، نباید ممانعت كرد.استفاده از قاشق برای كودك نوپا ضرورت دارد، ولی ممكن است نیاز به كمك داشته باشد. كودك نوپا نیاز به مكان خلوت برای خوردن غذا دارد، چون مدت تمركز او كوتاه است یعنی صدای بلند رادیو، تلویزیون یا رفت وآمد خواهر و برادر و یا مشاجره ممكن است توجه او را از خوردن غذا منحرف كند.
اشتهای كودك مانند خلق و خوی او متغیر است. بهتر است روزی كه كودك اشتهای كم تری دارد و كم غذا می خورد، پافشاری نشود كه حتماً غذایش را تمام كند. قدرت تقلید كودك در این سن زیاد است و رفتارهای اعضای خانواده (خواهر، برادر یا والدین) را تقلید می كند، از این رو نباید افراد خانواده رفتار نامتناسب در هنگام غذا خوردن داشته باشند.
كودك دوست دارد با غذا بازی كرده و ریخت و پاش كند، بنابراین نباید انتظار داشت كودك، آداب غذا خوردن را رعایت كند. كودك نوپا فقط ۵ تا ۱۰ دقیقه حالت نشستن را تحمل می كند و به طور معمول قبل از اتمام غذا، سفره را ترك كرده و دوباره بازمی گردد.
● اصول رفتار با كودك ۳ تا ۵ ساله
باید كودك را با غذاهای مختلف آشنا كرد. بهتر است غذای جدید را ابتدا یك فرد بزرگ تر خانواده بخورد تا الگویی برای كودك باشد.
نباید میان وعده ها آن قدر زیاد باشد كه كودك نتواند غذای اصلی را بخورد بویژه در مصرف مواد قندی، شیرینی، شكلات و تنقلات كم ارزش نباید زیاده روی كرد چرا كه ممكن است موجب فساد دندان، سوء تغذیه و یا چاقی كودك شود. عادت كودك به مصرف میوه به عنوان میان وعده بسیار مفید است.
در صورتی كه كودك تمایلی به خوردن غذای جدید نشان نداد می توان او را تشویق كرد كه كمی از آن را بچشد، بو بكشد و حتی لمس كند این كار درك كودك را از غذا با حس های بویایی، چشایی و بینایی تقویت و پذیرش غذای جدید را برای او راحت تر می كند. البته بهتر است غذای جدید در زمانی به كودك داده شود كه به طور كامل گرسنه است.

منبع : روزنامه ایران