تجربیات چین در خدمت پیشرفت آفریقا

امسال مصادف با پنجاهمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیك میان چین و كشورهای آفریقایی است و به همین مناسبت اجلاس سران چین وآفریقادرپكن برگزاری شد. مروری كوتاه بر روابط چین وآفریقا طی پنج دهه گذشته نشان می دهد كه در مجموع روابط وهمكاری های دوستانه ای میان این كشور وكشورهای آفریقایی برقرار بوده و روند فزاینده مناسبات طرفین نیز این مساله را اثبات می كند.
هرچند آهنگ حركت روابط دردهه های نخست، چندان چشمگیر نبوده، اما آنچه مسلم است روابط چین و آفریقا از سال ۲۰۰۰میلادی به این سو، از شتاب چشمگیرتری برخوردار بوده است.افزایش حجم تجارت و مبادلات بازرگانی میان چین و آفریقادر سال دو هزار میلادی كمتراز یك میلیارد دلار بود و این درحالی است كه آمار نشان می دهد این روابط درسال گذشته به حدود ۴۰میلیارد دلار رسید و پیش بینی می شود در پایان سال، ۲۰۰۶ارزش مناسبات تجاری طرفین به حدود ۵۰میلیارد دلار افزایش یابد.
بدون شك، بررسی این روابط نشان می دهد كه مقامات پكن، عزم خود را برای گسترش هرچه بیشتر روابط با كشورهای آفریقایی جزم كردند.نشست سران چین و آفریقا كه با عنوان « همكاری چین و آفریقا » در شهر پكن برگزار شده است، در واقع بلند پایه ترین نشستی است كه ازبرقراری روابط دیپلماتیك طرفین در سال های ۱۹۵۰میلادی تاكنون تشكیل شده است.
در پنجاه سال گذشته، روابط چین و آفریقا به یكدیگر نزدیكتر شده و طرفین سعی كردند بر اساس اعتماد و منافع متقابل این مناسبات را گسترش دهند و اكنون از ۵۳كشور آفریقایی ۴۸كشور با چین روابط دیپلماتیك دارند.«جوئن لای» نخست وزیر وقت چین در سال های ۱۹۶۰سه بار از آفریقا دیدار كرد و از آن زمان تاكنون بیشتراز ۸۰۰مورد دیدارهای متقابل میان مقام های بلند پایه چین و آفریقا انجام شده است.آخرین دیدار مقامات بلندپایه چین ازآفریقا به نیمه نخست سال جاری میلادی بازمی گردد كه «هو جین تائو» رییس جمهوری و « ون جیا بائو » نخست وزیر از ۱۰كشور آفریقایی دیدن كردند.
ازسوی دیگر،چین و آفریقا همكاری های گسترده ای در زمینه های مختلف بخصوص انرژی دارند و یكی از علت های مهم تلاش های پكن برای گسترش روابط با آفریقا، بهره گیری ازذخایر عظیم انرژی آن كشورها برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون نفت و گاز این كشور است.به گزارش ایرناامضای قراردادهایی میان شركت های نفتی چین و شركت های نفتی كشورهایی چون سودان، آنگولا و نیجریه نشان می دهد كه شركت های چینی نه تنهامایل به سرمایه گذاری بیشتر در میادین نفت و گاز آفریقا هستند بلكه در این مسیر به منابع نفتی بیشتری دست پیدا می كنند كه با سرمایه های شركت های داخلی تولید شده است.
سیاستگذاری های مقام های چین در قبال انرژی آفریقابه گونه ای است كه اگرچه سودی را نصیب طرف آفریقایی می كند، اما عمدتا اصلی ترین منافع به پكن می رسد.برای پكن امضای قراردادهای سرمایه گذاری در طرح های مختلف از جمله انرژی از چندین زمینه سودآوراست.برای مثال شركت های نفتی چین درمنابع نفتی كشورهای آفریقا سرمایه گذاری می كنند. پس از انجام این سرمایه گذاری مسلما تولید نفت و گاز این كشورها افزایش می یابد.
دولت چین این افزایش تولید را نیز به خریدهای قبلی نفت وگاز خوداز آفریقا می افزاید و بعد از مدتی قراردادهایی برای فروش نفتكش و كشتی های حمل گاز با كشورهای آفریقایی امضا می كند تا همان نفت خریداری شده مضاعف را به چین منتقل كنند كه با این حساب پكن در هر سه مرحله عمدتا بیشترین سود را كسب می كند.مروری برسخنان «هو جین تائو» رییس جمهوری چین در مراسم افتتاحیه نشست سران چین و آفریقا نشان می دهد كه چین برنامه های درازمدتی برای گسترش روابط با كشورهای آفریقایی دارد.
«هو جین تائو » گفت كه اجلاس سران چین وآفریقا، فصل نوینی را درتاریخ همكاری ها و مناسبات دوطرف خواهد گشود وبرگزاری اجلاس سران چین و آفریقا، چشم انداز وسیع و روشنی را برای توسعه و گسترش همكاریهای طرفین نمایان خواهد كرد.»رییس جمهوری چین در سخنان خود با بیان آمار و ارقامی خبرازعزم و اراده مقامات پكن برای توسعه همكاری های دوجانبه و چندجانبه با كشورهای آفریقایی داد و خاطر نشان كرد:چین بدهی های بسیاری از كشورهای آفریقایی را كه سررسید آنها سال گذشته میلادی بوده است، بخشوده محسوب خواهد كرد.
این درحالی است كه چین در پنج دهه گذشته نیز بدهی كشورهای آفریقا به ارزش یك میلیارد و ۳۵۰میلیون دلار را بخشیده است.به گفته رییس جمهوری چین، این كشور در سه سال آینده، سه میلیارد دلار وام دارای امتیاز و دو میلیارد دلار اعتبار خرید به كشورهای آفریقایی اعطا خواهد كرد. ایجاد سه تا پنج منطقه تجارت و همكاری اقتصادی در آفریقا درسه سال آینده، آموزش ۱۵هزار نیروی مستعد آفریقا، اعزام ۱۰۰كارشناس بخش كشاورزی چین به آفریقا، ایجاد ۱۰مركز در این قاره برای فعالیت در بخش فن آوری كشاورزی همگی وعده هایی بود كه رییس جمهوری چین به سران آفریقا داد.
وی گفت: چین درنظر دارد ۳۰باب بیمارستان در آفریقا احداث كند و كشورهای این قاره را برای مقابله با بیماری های مختلف از جمله مالاریا كمك كند.رییس جمهوری چین همچنین از دو برابر شدن كمك های این كشور به كشورهای آفریقایی تا سال ۲۰۰۹میلادی خبر دادو گفت: تاكنون ۱۸هزار بورس دولتی به كشورهای آفریقا اعطا شده است و ۱۵هزارپزشك و كادر بیمارستانی نیز از چین به كشورهای آفریقایی اعزام شده اند.درهمین حال دولت چین برای نشان دادن حسن نیت خود در قبال آفریقا، امسال كتاب سفید روابط چین و آفریقا را منتشر و اعلام كرد: طرفین دارای روابط راهبردی مشاركتی هستند.
چین همچنین برای بهبود روابط با آفریقا علاوه بر سرمایه گذاری در زمینه های تجاری و اقتصادی، در عرصه فرهنگی نیز تلاش هایی كرده است.امضای ۶۵قرارداد و توافقنامه فرهنگی با كشورهای این قاره نشانگر بخشی از تلاشهای چین برای گسترش همكاری های فرهنگی با كشورهای آفریقایی است.
برگزاری اجلاس فرهنگی چین و آفریقا در سال ۲۰۰۴میلادی،ایجاد روابط راهبردی مشاركتی بین چین و آفریقا، تلاش های پكن برای حل مساله دارفور، گسترش روابط اقتصادی میان طرفین، حضور چین در ماموریت های حافظ صلح در آفریقا، مساعدت پكن به آفریقا برای مشاركت فعال در سازمان ملل از دیگر برنامه ها و تلاش های طرفین برای بسط و توسعه روابط است. در پنجاه سال گذشته، روابط چین و آفریقا به یكدیگر نزدیكتر شده و طرفین سعی كردند بر اساس اعتماد و منافع متقابل این مناسبات را گسترش دهند و اكنون از ۵۳كشور آفریقایی ۴۸كشور با چین روابط دیپلماتیك دارند.

منبع : روزنامه ابرار