دری که همیشه روی یک پاشنه نمی چرخد

بد شروع کردن تنها ایراد تیم ملی ایران در دو بازی اول جام ملت های آسیا نبود. تیم ملی ایران برخلاف انتظار در ورزشگاه بوکیت جلیل مالزی ظاهر می شود. تیمی که بسیاری از نفرات آن نتوانسته اند حتی نیمی از توانایی های خود را به نمایش بگذارند، حتماً ایرادهای فراوانی دارد که بعضاً واکنش تند کارشناسان را در پی داشته است.
به همین علت تیغ تیز انتقادات کادر فنی تیم ملی و در راس آنها امیر قلعه نویی را نشانه گرفته است. امیر قلعه نویی اما بعد از تساوی ایران مقابل چین خبرنگاران ایرانی را خطاب قرار داد و سعی کرد به نوعی با انتقاد از آنها مقابله به مثل کرده باشد. این در حدی است که او هیچ پاسخ روشنی به ایرادات مطرح شده نمی دهد. آیا او برای سوالاتی که ذهن منتقدان را به خود مشغول کرده است پاسخ مناسبی دارد.
۱) چرا بازیکنانی مثل علی کریمی، آندرانیک تیموریان، جواد نکونام و حتی وحید هاشمیان که انتظار می رفت ستاره های ایران در جام ملت های آسیا باشند در حد و اندازه های خود ظاهر نمی شوند؟ در این میان سهم کادر فنی در عدم استفاده بهینه از این نفرات تا چه اندازه است؟
۲) چرا از بازیکنانی مثل رضا عنایتی و رسول خطیبی در پست غیرتخصصی مهاجم کناری استفاده می شود و در نقطه مقابل جواد کاظمیان و مهرزاد معدنچی که در سیستم ۳-۳-۴ به عنوان گوش راست و چپ امتحان خوبی پس داده اند باید روی نیمکت بنشینند تا بعد از نمایش ضعیف و قابل پیش بینی عنایتی و خطیبی به میدان آمده و مانع از شکست تیم ملی ایران مقابل ازبکستان شوند؟ همچنین این سوال مطرح می شود که چرا علاوه بر عنایتی و خطیبی از نفراتی مثل آندرانیک تیموریان، مهدی مهدوی کیا و فریدون زندی در پست های تقریباً غیرتخصصی استفاده می شود؟
۳) در نیمه اول بد بازی می کنیم، گل می خوریم و بعد در نیمه دوم با شناخت از حریفان و اصلاح ایرادهای تیم در ارنج سیستم و تاکتیک به تکاپو می افتیم تا جبران مافات کرده باشیم. آیا برای تیم ملی در همیشه روی یک پاشنه می چرخد؟ آیا تضمینی وجود دارد که در مراحل بالاتر و مقابل حریفان قوی تر بتوانیم بد بازی کردن و گل های خورده در نیمه اول را جبران کنیم؟
مهم تر اینکه چرا امیر قلعه نویی با وجود بهره بردن از پنج دستیار، سه آنالیزور و چندین مشاور شناخت کامل و مطلوبی از حریفان ندارد و بعد از گذشت یک نیمه تازه راه مقابله با چین و ازبکستان را پیدا می کند. البته قلعه نویی بعد از بازی با چین چنین موضوعی را کاملاً رو کرد و از شناخت کامل کادر فنی ایران نسبت به حریفان سخن گفت.
این در حالی است که او بعد از بازی با ازبکستان گفته بود؛ «ما شناخت کاملی از ازبکستان نداشتیم و در نیمه دوم با شناسایی ضعف و قوت های آنها تدابیری را به کار بستیم که نتیجه داد. قلعه نویی حتی گفته بود که به واسطه ضعیف بودن تیم مالزی شناخت کاملی از تیم چین ندارد اما او حالا که متوجه اعتراف تلخ خود شده به گونه ای دیگر سخن می گوید.
۴) تا دو هفته قبل از شروع جام ملت ها معلوم نبود که با چه سیستمی به مصاف حریفان می رویم. قلعه نویی مدافع روش ۲-۵-۳ بود اما دستیارانش به دفاع خطی چهار نفره و سیستم ۲-۴-۴ نوین تاکید داشتند. در نهایت قلعه نویی پذیرفت که با دفاع سه نفره و منسوخ شده نمی توان قهرمان آسیا شد. آیا این تردیدها عامل ضعف خط دفاعی و راحت گل خوردن تیم ملی نیست؟
۵) مقابل جامائیکا، غنا و مکزیک با دو مهاجم و روش ۲-۴-۴ به میدان می رویم اما مقابل ازبکستان و چین به ناگاه روش های امتحان شده را فراموش کرده و با سه مهاجم بازی می کنیم. البته کادر فنی تیم ملی در نیمه دوم هر دو بازی اخیر با قبول اشتباه در استفاده از سه مهاجم به روش ۲-۴-۴ روی آورده و به نتیجه هم رسیده است. این سردرگمی ها چه علتی دارد و مهم تر اینکه چرا تیم ملی ایران باید تاوان اشتباهات کادر فنی اش را پس بدهد؟
۶) بدون نظم بودن، سردرگمی و تغییرات مکرر در سیستم و ارنج بازی تیم ملی چه علتی دارد؟ آیا جام ملت های آسیا می تواند محلی برای آزمون و خطا و امتحان روش های مختلف باشد؟
۷) خط میانی تیم ملی ایران با وجود نفراتی مثل نکونام، تیموریان، کریمی، مهدوی کیا و زندی نقطه قوت تیم ملی ایران در سال های اخیر به حساب می آمد اما این نفرات که به درک متقابل و هماهنگی ایده آلی رسیده بودند با تصمیمات کادر فنی جدید تیم ملی از هم فاصله گرفته اند. مهدوی کیا به خط دفاعی منتقل شده، کریمی با دور شدن از دروازه حریفان هیچ نشانی از آن بازیکن مهارنشدنی و گلزن دوره قبلی جام ملت ها ندارد.
نکونام و تیموریان که فصل قبل در اوساسونا و بولتون فوق العاده ظاهر شده و در جام جهانی هم در زمره بهترین های ایران بودند پراشتباه ظاهر می شوند. زندی هم به خط دفاعی می رود تا بهترین های برانکو ایوانکوویچ در تیم ملی ایران تبدیل به بدترین های امیر قلعه نویی در مالزی شوند. به راستی چرا آن ترکیب همگون و کارآمد از هم پاشیده شد. به خاطر اینکه قلعه نویی متهم به کپی برداری از برانکو نشده باشد؟ آیا نیمکت نشینی حسین کعبی مهره موثر سال های اخیر تیم ملی ایران و زوج موفق مهدی مهدوی کیا هم چنین علتی دارد؟
۸) رضا عنایتی در هر دو بازی اخیر ایران ضعیف و ناموفق ظاهر شده اما برخلاف هاشمیان و کریمی تعویض نمی شود. واقعاً چرا؟
۹) در ۱۸۰ دقیقه گذشته مهاجمان تیم ملی ایران هیچ توفیقی در گلزنی نداشته و جور آنها را مدافعانی مثل زندی و حسینی یا هافبک هایی مثل کاظمیان و نکونام می کشند. چرا خط حمله تیم ملی تا این حد ناتوان است؟ به خاطر تغییرات مکرر در سیستم و جابه جایی های بیش از حد نفرات یا نداشتن برنامه برای رسیدن به گل؟
● توضیح ویژه
به رغم تمام انتقاداتی که مطرح شد تیم ملی ایران را می توان همچنان شانس اول قهرمانی در جام ملت ها دانست آن هم به چند دلیل.
۱) امیر قلعه نویی بعد از بازی ایران - چین اعلام کرد بهترین تیم تاریخ فوتبال ایران را در اختیار دارد؛ موضوعی که بسیاری از کارشناسان مدت ها پیش به آن اشاره کردند اما سرمربی تیم ملی چندان مایل نبود به این موضوع پرداخته شود.
۲) مدعیان قهرمانی مثل استرالیا و کره جنوبی فوق العاده ضعیف ظاهر شده و در آستانه حذف از جام ملت ها قرار دارند. عربستان هم مثل کره جنوبی دست به جوان گرایی اجباری یا برنامه ریزی شده زده و فقط ۳ بازیکن بالای ۲۰ سال را به جام ملت های آسیا آورده تا در جام جهانی ۲۰۱۰ حرفی برای گفتن داشته باشد. ژاپن هم با توقف مقابل قطر و غیبت برخی از لژیونرهایش در حد انتظار ظاهر نشده است. آیا در چنین شرایطی نباید از تیم ملی ایران توقع داشت که با رفع معایب فعلی و عدم تکرار اشتباهات نابخشودنی در ارنج و سیستم و بهره گرفتن صحیح از توانایی بازیکنان، قهرمان جام ملت های آسیا شود؟

منبع : روزنامه شرق