بمبهای الکترومغناطیسی

سلاح تازه ای كه ساخت آن بسیار ساده و تأثیر آن كاملاً گسترده است ، نگرانی هایی را برای دانشمندان و دولتمردان بوجود آورده است . به نوشته هفته نامه علمی نیوساینتیست این سلاح مؤثر « بمب الكترو مغناطیسی » نام دارد كه اساس و عصاره آنها چیزی نیست جز یك پرتو شدید و آنی از موجهای رادیویی یا مایكروویو كه قادر است همه مدارهای الكتریكی را كه در سر راهش قرار گیرد ، نابود سازد . در دورانی كه بافت و ساخت تمامی جوامع تا حدود بسیار زیادی به دستاوردهای علمی از نوع الكترونیكی وابسته است و همه امور از تجهیزات بیمارستانها تا شبكه های مخابراتی و از رایانه های بانكها و مؤسسات بزرگ مالی یا نظامی تا دستگاههای نظارت و مراقبت ، نحوه كار ماشینها و ادوات صنعتی همگی متكی به ساختارهای الكترونیك هستند ، كاربرد بمبهای الكترو مغناطیس می تواند سبب فلج شدن روند زندگی در مناطق بزرگ مسكونی شود . به اعتقاد برخی كارشناسان به نظر می رسد كشورهای پیشرفته پیشاپیش چنین سلاحی را تكمیل كرده اند و حتی برخی بر این باورند كه ناتو در جریان جنگ علیه صربستان از این قبیل بمبها برای تخریب دستگاههای رادار صربها بهره گرفته است . توجه به بمبهای الكترو مغناطیس حدود نیم قرن قبل مطرح شد . متخصصان در آن هنگام به این نكته توجه كردند كه اگر بمبی هسته ای منفجر شود ، امواج الكترومغناطیسی كه در اثر انفجار پدید می آید تمامی مدارهای الكترونیك را نابود می سازد . اما مسئله این بود كه به چه ترتیب بتوان موج انفجار را ایجاد كرد بدون آنكه نیاز به انجام یك انفجار هسته ای باشد ؟دانشمندان می دانستند كه كلید حل این مسئله در ایجاد پالسهای ( تپ های ) الكتریكی كه با عمر بسیار كوتاه و قدرت زیاد نهفته است . اگر اینگونه پالسها به درون یك آنتن فرستنده تغذیه شوند ، امواج الكترومغناطیس قدرتمندی در فركانسهای ( بسامد ) مختلف از آنتن بیرون می آیند ، هر چه فركانس موج بالاتر باشد ، امكان تأثیرگذاری آن بر مدارهای الكترونیك دستگاهها بیشتر خواهد شد . بزودی این نكته روشن شد كه مناسب ترین امواج الكترومغناطیس برای ساخت بمبهای الكترومغناطیس امواج با فركانس در حدود گیگا هرتز است . این نوع امواج قادرند به درون انواع دستگاههای الكترونیك نفوذ كنند و آنها را از كار بیندازند . برای تولید امواج با فركانس گیگاهرتز نیاز به تولید پالسهای الكترونیكی بود كه تنها ۱۰۰ پیكو ثانیه تدوام پیدا كنند . یك شیوه تولید این نوع پالسها استفاده از دستگاهی به نام « مولد ژنراتور ماركس » بود . این دستگاه عمدتاً متشكل است از مجموعه بزرگی از خازنها كه یكی پس از دیگری تخلیه می شوند و نوعی جریان الكتریكی موجی شكل بوجود می آورند . با گذراندن این جریان از درون مجموعه ای از كلیدهای بسیار سریع می توان پالسهایی با دوره زمانی ۳۰۰ پیكوثانیه تولید كرد . با عبور دادن این پالسها از درون یك آنتن ، امواج الكترومغناطیسی بسیار قوی تولید می شود . مولدهای ماركس سنگین هستند اما می توانند پشت سرهم روشن شوند تا یك سلسله پالسهای قدرتمند را به صورت متوالی تولید كنند . این نوع مولدها هم اكنون در قلب یك برنامه تحقیقاتی قرار دارند كه بوسیله نیروی هوایی آمریكا كانزاس در دست اجراست . هدف این برنامه جای دادن مولدهای ماركس روی هواپیماهای بدون خلبان یا در درون بمبها و موشكهاست تا از این طریق نوعی « میدان مین الكترومغناطیس » برای مقابله با دشمن ایجاد شود . اگر هواپیما یا موشك دشمن از درون این میدان مین الكترومغناطیس عبور كند ، بلافاصله نابود خواهد شد . اگر لازم باشد تنها یك انفجار عظیم به انجام رسد ، به دستگاهی نیاز است كه بتواند یك پالس الكترونیكی بسیار قدرتمند را بوجود آورد ؛ این كار را می توان با استفاده از مواد منفجره متعارف نظیر « تی . ان . تی » انجام داد . دستگاهی كه این عمل را به انجام می رساند ، « متراكم كننده شار » نام دارد . در این دستگاه از انفجار اولیه یك ماده منفجره متعارف برای فشرده كردن یك جریان الكتریكی و میدان الكترومغناطیسی تولید شده بوسیله آن استفاده می شود. زمانی كه این جریان فشرده شد ، به درون یك آنتن فرستاده می شود و یك موج الكترومغناطیس بسیار قدرتمند از آنتن بیرون می آید . نیوساینتیست می افزاید : طرح تكمیل دستگاههای متراكم كننده شار از سوی نیروی هوایی آمریكا در ایالت نیو مكزیكو در دست تكمیل است . از جمله طرحهایی كه برای كاربرد این دستگاه در نظر گرفته شده ، جای دادن آنها در بمبهایی است كه از هواپیما به پایین پرتاب می شود و نصب آنها در موشكهای هوا به هواست . امتیاز بزرگ بمبهای الكترومغناطیس در دو نكته است : نخست آنكه این بمبها مستقیماً جان انسانها را به خطر نمی اندازد و تنها بر دستگاههای الكترونیك اثر می گذارد ؛ و نكته دوم آنكه ساخت آنها بسیار ساده است . بمبهای الكترومغناطیس در صورتی می توانند بالاترین خسارت را وارد آورند كه فركانس امواجشان با فركانس دستگاههایی كه به آنها وارد می شوند یكسان باشد . بنابراین برای ایجاد مصونیت در دستگاههای الكترونیكی كه در مراكز حساس كار می كنند ، می توان طراحی مدارها را به گونه ای انجام داد كه اولاً میان بخشهای مختلف ، سپرهای محافظتی موجود باشد و ثانیاً در ورودی این قبیل دستگاهها باید صافیها و سنجنده هایی را قرار داد كه بتواند علامتهای مورد نیاز و امواج حاصل از انفجار را تشخیص دهند و مانع ورود این قبیل امواج شوند.
منبع http://physicsm.persianblog.com/۱۳۸۳_۲_۵_physicsm_archive.html