جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


جایی برای صلح نیست!


جایی برای صلح نیست!
مراسم توزیع هشتادمین دوره جوایز سینمایی اسکار، یکشنبه شب ۵ اسفند به وقت آمریکا و صبح روز دوشنبه ۶ اسفندماه به وقت تهران در تالار کداک شهر لس آنجلس آمریکا برگزار می شود و با این که در برخی شاخه ها از حالا می توان فاتحان را شناخت و معرفی کرد، اما در خصوص مورد توجه ترین قسمت که اسکار برترین فیلم سال است، این وضعیت مصداق ندارد و نمی توان چنین چیزی را از هم اینک پیش بینی کرد.
فقط این نکته روشن است که در میان کاندیداهای امسال و در حالی که رقابت های موجود را فاقد یک یا چند حاکم مطلق ارزیابی کرده اند، دو فیلم «جایی برای مردان پیر نیست» و «خون به پا خواهد شد» هر یک با کاندیدایی در ۸ شاخه اسکار پیشتاز به شمار می آیند و بر دیگران برتری دارند. دو فیلم نامزدهایی را نیز برای اسکار برترین بازیگر مرد نقش اول سال (دانی یل دی لوئیس برای «خون به پا خواهد شد») و نقش دوم مرد سال (خاوی یر باردم برای «جایی برای مردان پیر نیست») معرفی کرده اند و در این میان شاخه برترین بازیگر نقش اول سال به احتمال قریب به یقین جایزه خود را به دی لوئیس اهدا خواهد کرد. این بازیگر ۵۱ ساله بریتانیایی در فیلمی که نام بردیم نقش یک مالک طماع و تنوع طلب چاه های نفت را بازی می کند که زندگی اش پیوسته پررونق تر می شود تا این که کارش به جنون می کشد و شکوه خود را از دست می دهد و دی لوئیس یک بار دیگر با هنرمندی خیره کننده ای این نقش دشوار را ایفا کرده و بازی روان اش می تواند او را پس از فتح اسکار ۱۹۸۹ (به خاطر فیلم «پای چپ من») و کاندیدایی درخشان اما بی نتیجه (برای «گنگسترهای نیویورک») صاحب دومین جایزه اسکار خود کند و میزان صلاحیت او برای این مهم به حدی است که کمتر کسی روی آن چانه زنی و بحث خواهد کرد. اگر دی لوئیس برنده بسیار محتمل اسکار نقش اول مرد برای فیلم جدید و به واقع اپیک پل تامس اندرسون نشان می دهد، خاوی یر باردم اسپانیایی به همان میزان و احتمال و قاطعیت می تواند برنده اسکار نقش دوم مرد برای کار جدید برادران کوئن (اتان و جوئل) به حساب آید. او در «جایی برای مردان پیر نیست» نقش یک قاتل بی رحم و خونسرد را بازی می کند که راه می رود و تیراندازی می کند و می کشد و سیمای سنگی و فاقد احساس اش به یکی از نمادهای بزرگ این فیلم تحسین شده بدل شده است.
حال که بحث بازیگران صاحب بیشترین بخت برای تصاحب جوایز اسکار در میان است، باید همین جا نام جولی کریستی بریتانیایی و پیر را نیز بیاوریم، زیرا او بیش از ۴۰ سال بعد از اولین درخشش در سینما، در فیلم «دور از او» نقش یک زن مبتلا به بیماری آلزایمر را بسیار دقیق و موفق ایفا کرده است و تنها کسی که بخت بالنسبه قابل توجهی برای ناکام کردن وی و درآوردن اسکار برترین بازیگر زن نقش اول سال از مشت وی دارد، ماریون کوتیلار است. این بازیگر زن فرانسوی به سبب ایفای نقش ادیت پیاف خواننده زن مشهور فرانسوی در فیلم La Vie en Rose کاندیدای اسکار شده و او هم بشدت در نقش مطروحه، خوب فرو رفته است. اگر برندگان جوایز نقش اول و دوم مرد و نقش اول زن با توضیحات فوق تقریباً مشخص اند و بعید است که برای دریافت آنها افرادی بجز دی لوئیس، باردم و کریستی را به صحنه فراخوانند، در شاخه نقش دوم زن تردیدهایی عمیق وجود دارد.
کیت بلنچت استرالیایی چون یکی از معدود بازیگران طی ۸۰ سال اهدای اسکار است که در یک سال واحد در هر دو شاخه نقش اول و دوم به طور توأمان نامزد شده و اولی را قطعاً نخواهد برد، بعید نیست که برای ارج نهادن بر کارش و دلجویی از وی، اسکار نقش دوم زن را به خاطر ایفای نقش ایام جوانی باب دیلن خواننده معروف و قدیمی در فیلم «من آنجا نیستم» به وی بدهند. در عین حال سائو ایرسه رونان بازیگر نوجوانی که بواقع داستانگوی قصه «تاوان» است و حتی روبی دی بازیگر «گنگستر آمریکایی» فیلم پرماجرای اخیر ریدلی اسکات نیز می توانند تحت شرایطی اسکار نقش دوم زن را ببرند و این شاخه ای است که مثل شاخه بهترین فیلم، برنده آن را نمی توان از قبل حدس زد، ناگفته نماند که پیروزی کیت بلنچت در همین شاخه در سال ۲۰۰۴ برای فیلم «هوانورد» مارتین اسکورسیسی می تواند به ضرر وی در رقابت های امسال کار کند، زیرا اهداکنندگان اسکار کلاً «جایی برای مردان پیر نیست»، فیلمی که برای فتح اسکار فوق شانس قابل توجهی دارد و جدیدترین ماجراسازی برادران کوئن و آخرین داستان جنایی آنها است، پیرامون یک معامله مواد مخدر است که به بیراهه و شکست و برخورد کشیده می شود. این فیلم اضافه بر «خون به پا خواهد شد»، باید با «تاوان»، «جونو» و «مایکل کلیتون» نیز بر سر جایزه اسکار برترین فیلم سال به رقابت برخیزد و بواقع این آثار سینمایی نیز کاندیدای اسکار امسال شده اند. «تاوان» یک رمانس جنگی است، «جونو» درباره مشکلات بارداری و وضع حمل یک جوان است و «مایکل کلیتون» که در جشنواره اخیر فیلم فجر در تهران هم پخش شد، اثری است قضایی و جنایی و متمرکز بر کش و قوس های قضایی و پلیسی با بازی جورج کلونی در نقش اصلی.
در مجموع فیلم های برتر امسال و آثاری که بیشترین کاندیداها و توفیق ها را به خود اختصاص داده اند، کارهایی هستند تیره و دارای موضوعاتی منفی و مبتنی بر جنگ و برخورد و صلح و آرامش عناصر غایب در اکثر این فیلم ها هستند و جایی برای صلح و متارکه در این فیلم ها نیست. یک دلیل عمده برای این موضوع، وضعیت سیاسی کنونی غرب است که طبعاً بر آثار و برنامه های هنری روز آنها نیز تأثیر می گذارد. هر چه هست پس از «جایی برای مردان پیر نیست» و «خون به پا خواهد شد» که هر یک ۸ نامزدی اسکار را به خود اختصاص داده اند، به «تاوان» و «مایکل کلیتون» می رسیم که هر یک ۷ کاندیدایی را نصیب برده اند. پیش بینی فیلم فاتح از میان این نامزدها کار سختی است، اما قدر مسلم این که فقط روی تعدادی از جوایز ماه های اخیر می توان به عنوان نشانه و نمونه و پیش درآمدی بر اسکار حساب کرد و حاصل آن را نشانگر نتایج اسکار دانست، یکی از مشخص ترین و بارزترین آنها جایزه گولدن گلاب (کره طلایی) است که امسال شاخه دراماتیک آن به «تاوان» اهدا شد. مضمون دراماتیک و فرم عظیم و ترکیب اپیک فیلم برای جلب آرای اعضای اتحادیه نشریات خارجی مقیم هالیوود (نهاد اهداکننده جوایز گولدن گلاب) کفایت کرد و این در حالی بود که در گمانه زنی آخرین روزها عده ای از اقبال بیشتر فیلم «برادران کوئن» برای فتح «گلاب»ها سخن می گفتند.
امروز همان نگرش در مورد اسکار وجود دارد و گفته می شود که «جایی برای مردان پیر نیست» در رقابت حادی که به وجود آمده، «تاوان» و همچنین «خون به پا خواهد شد» را پشت سر خواهد نهاد و اسکار برترین فیلم سال را خواهد برد و اسکار برترین کارگردانی را هم به برادران کوئن خواهد سپرد تا دین قدیمی «آکادمی» نسبت به این دو برادر فیلمساز ادا و جایزه بسیار به تأخیر افتاده آنها به آنان اهدا گردد. البته اتان و جوئل کوئن در سال ۱۹۹۶ با «فارگو» یکی از تحسین شده ترین آثارشان نیز۳ اسکار شامل جایزه برترین سناریوی اوری ژینال را تصاحب کرده بودند، ولی سران آکادمی بر این باورند که جوایز اصلی هم باید به آنان اهدا شود و «جایی برای مردان پیر نیست» بهترین و جدیدترین دلیل برای انجام این «کار توأم با تأخیر کلان» است.
با این وجود جای تعجبی نخواهد داشت اگر رأی دهندگان آکادمی جایزه فوق را به اپیک پل تامس اندرسون یعنی «خون به پا خواهد شد» ارزانی دارند.
اندرسون بعد از ساختن فیلم های «بوگی نایتز» و «مگنولیا» که دومی یک کار بزرگ دراماتیک خانوادگی و محصول ۱۹۹۹ بود، نیرو و فکرش را مصروف این اپیک تازه کرد و بازی پرجلا و با صلابت دانی یل دی لوییس بر موفقیت و تأثیرگذاری فیلم وی بشدت افزوده است.
اگر قرار باشد آکادمی علوم سینمایی و هنرهای تصویری بدون الگوبرداری از مجریان گولدن گلاب جایزه نخست خود را به «تاوان» با آن تم رمانتیک (و بازی کایرا نایت لی و جیمز مک اووی در نقش های اصلی) ندهد و «جایی برای مردان پیر نیست» نیز بیش از حد از نظر آنها پربرخورد جلوه کند، آنگاه تم اپیک و فوق العاده «خون به پا خواهد شد» خصلت های کلاسیک لازم را برای جلب آرای لازم و کسب اسکار برترین فیلم خواهد داشت، هر چند باید اعتراف کرد همین خصلت در «تاوان» نیز نمودی بزرگ دارد. «تاوان» راجع به آثار و پیامدهای یک دروغ خانوادگی در ایام جنگ است و سربازی را به تصویر می کشد که بر اثر دروغ خواهر کوچک نامزدش از شهر می رود و بازگشت از جبهه به شهر، بیش از حد برایش گران تمام می شود و تراژدی زندگی دهان باز می کند و آدم ها را می بلعد.
همان طور که مشخص نیست کدام فیلم جایزه نخست را مال خود می کند و همان اقبال بیشتر به سوی یکی از سه فیلم مورد بحث گرایش نشان می دهد، طبعاً این نیز معلوم نیست که اسکار برترین کارگردانی به چه کسی خواهد رسید، یک حذف شده بزرگ این رده جو رایت است که کارگردانی «تاوان» را انجام داده، اما به دلایلی نامش در میان نامزدهای این رده نیامده است. کاندیداهای این رده تونی گیلروی («مایکل کلیتون»)، پال تامس اندرسون («خون به پا خواهد شد»)، اتان و جوئل کوئن («جایی برای مردان پیر نیست»)، جیسن ریتمن («جونو») و جولی ین اشنابل («زنگ شیرجه و پروانه») هستند که آخری فیلم غیرمتعارف اش درباره سردبیر نشریه ای است که در یک تصادف رانندگی بشدت مجروح و فلج می شود و مجبور است فقط با پلک زدن و حرکات صورت و چشم منظورش را به دیگران برساند و یکی از جالب ترین فیلم های سال بوده است. در میان کاندیداهای فوق «کوئن»ها و اندرسون سناریوی کارهای خود را نیز نوشته اند.
تقسیم جوایز برتر سال از دیدگاه نهادها و ارگان های بزرگ حاکم و ناظر بر سینما طی ماه های اخیر نیز بجز گولدن گلاب که همیشه مقدمه مستقیمی بر اسکار به حساب آمده، بیش از آن که تکلیف اسکار را مشخص کند، ابهام پیرامون آن را بیشتر ساخته است. از یک سو تقسیم جوایز بین فیلم های مختلف و از طرف دیگر قوای برابر آنها و همچنین تفاوت فراوان سلایق این نهادها با سازمان اهداکننده اسکار یعنی آکادمی علوم سینمایی و هنرهای تصویری موجب وضعیت فوق شده و قدر مسلم این که طی این همه سال به ندرت اتفاق افتاده که مثلاً سلایق انجمن های کلاسیکی مثل مجمع منتقدان نیویورک و لس آنجلس و شیکاگو و یا «بورد ملی منتقدان» همانی بوده باشد که معمولاً چند هفته پس از اهدای جوایز آنان از سوی آکادمی علوم سینمایی و هنرهای تصویری رؤیت شده است. به واقع انتخاب سالانه سازمان های هالیوودی مانند اتحادیه کارگردانان و اتحادیه سناریست ها، تهیه کنندگان و بازیگران آمریکا که جوایزشان جملگی طی هفته های اخیر به نوبت توزیع شده اند، بیشتر نشانگر طبایع و چگونگی جوایز امسال اسکار بوده اند و بیشتر به سمت و سویی میل دارند که پیشتر برشمردیم.
در همین راستا گفتنی است حذف شماری از مدعیان بالقوه از میان کاندیداهای اسکار ۲۰۰۸ اسباب تعجب شده است.هله نا بونهام کارتر در فیلم موزیکال سرشار از خونریزی و غیرمتعارف «سویینی تاد» و امیل هرش در فیلم نیمه وسترن «به درون دنیای وحشی» و جک نیکولسون ۷۱ ساله برای فیلم Bucket List که گمان می رفت نام شان در میان نامزدهای بازیگران بیاید، از آن جمله اند، شون پن معروف که به خاطر ساخت «به درون دنیای وحشی» تحسین شده است، از حذف شده های لیست برترین کارگردانی است. در نقطه مقابل برخی نامزدها موفقیت های پرشمار و شگفت انگیزی داشته اند و فیلم نیمه کمدی و اجتماعی Enchanted که سه ترانه اش در میان پنج کاندیدای اسکار برترین ترانه دیده می شوند، از آن جمله است. مایکل مور نیز که فیلم هایش با مضمون افشای تخلف ها و جنایات داخلی و خارجی دولت آمریکا توجه زیادی را برانگیخته و در سال ۲۰۰۲ اسکار برترین کار مستند را برای فیلم «بولینگ برای کلمباین» برد. با فیلم اخیرش به نام Sicko به میان مدعیان این رده بازگشته است.
ترجمه: وصال روحانی
منبع : روزنامه ایران


همچنین مشاهده کنید