آیا جرمگیری به دندان آسیب می‌رساند؟

حتما تاکنون سطح جدار داخلی کتری و سماور را مشاهده کرده‌اید. املاح موجود در آب به صورت رسوبات شیری رنگ در جدار سماور تشکیل می‌شوند. همین فرآیند در صورت عدم رعایت مناسب بهداشت، در دهان ایجاد می‌گردد و باکتری‌های موجود در دهان به سطح دندان می‌چسبند. از تجمع باکتری‌ها، پلاک میکروبی تشکیل می‌شود. این پلاک در صورت جذب مواد معدنی موجود در بزاق سخت و سفت شده و به شکل رسوبات شیری رنگ در می‌آید که در اثر رنگ مواد غذایی به‌تدریج تیره می‌شوند، به این رسوبات جرم می‌گویند. وجود جرم دندان به مرور لثه و بافت‌های نگه‌دارنده دندان را تخریب می‌کند و لثه متورم و قرمز شده و به راحتی دچار خونریزی می‌شود. با پیشرفت این حالت، لثه از دندان جدا شده و ایجاد شیاری بین لثه و دندان می‌کند که به آن پاکت می‌گویند. در صورت پیشرفت بیماری، دندان لق می‌شود و با کوچک‌ترین تحریک دردناک است و بایستی کشیده شود.
از آنجا که روند تشکیل جرم و بیماری لثه به کندی و بدون درد صورت می‌گیرد، بیمار متوجه عقب‌نشینی لثه خود نمی‌شود. جرم دندان باعث تحلیل لثه و استخوان فک می‌شود و خود جایگزین لثه می‌گردد به همین خاطر پس از جرم‌گیری بیمار احساس می‌کند که پشت دندان خالی شده و لثه کوتاه شده است. از دست دادن لثه باعث ایجاد مشکلات زیبایی و درد در اثر سرما و گرما به دلیل عریان ماندن سطح ریشه می‌شود.
جرم‌گیری توسط قلم‌های دستی و یا دستگاه مخصوصی صورت می‌گیرد که با ارتعاشات زیاد، جرم را از سطح دندان جدا می‌کند و هیچ آسیبی به دندان وارد نمی‌کند. خونریزی در هنگام جرم‌گیری طبیعی بوده و باعث اتصال فایبر‌های جدید لثه به سطح صاف دندان می‌شود. پس از جرمگیری احتمال حساس شدن دندان است که پس از مدتی از بین می‌رود. در صورت ادامه حساسیت می‌توان از خمیردندان ضدحساسیت و یا دهانشویه حاوی فلوراید برای مدت کوتاهی استفاده کرد.
جرمگیری را می‌توان سالی یک بار انجام داد. البته با رعایت خوب بهداشت دهان و دندان ممکن است تا مدت‌ها نیاز به جرمگیری نباشد. بعضی از بیماران به علت دارا بودن بزاقی با ویژگی‌های خاص از نظر میزان ترشح و ترکیب، بسیار مستعد به تشکیل جرم هستند، ضمنا استعداد به بیماری‌های لثه در برخی از خانواده‌ها بیشتر است. به این گروه از بیماران توصیه می‌شود جرمگیری را در دوره‌های زمانی کوتاه‌تری انجام دهند.
جرم با مسواک و خمیر دندان پاک نمی‌شود و برای این منظور از دندانپزشک باید کمک گرفت، ضمنا خمیردندان‌هایی که به عنوان ضدجرم معرفی شده‌اند دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده بوده، استفاده همیشگی از آنها توصیه نمی‌شود. این خمیردندان‌ها، به علت دارا بودن مواد ساینده زیاد، ایجاد خراش‌های بسیار ظریف بر سطح دندان‌ها کرده و زمینه را برای تجمع و چسبندگی بیشتر پلاک میکروبی فراهم می‌آورند.

دکتر سعید معینی

منبع : روزنامه جام جم