دور از بهشت - FAR FROM HEAVEN

سال تولید : ۲۰۰۲
کشور تولیدکننده : فرانسه و آمریکا
محصول : جودی پاتن و کریستین ویچن
کارگردان : تاد هینز
فیلمنامه‌نویس : تاد هینز
فیلمبردار : ادوراد لاکمن
آهنگساز(موسیقی متن) : المر برنستاین
هنرپیشگان : جولیان مور، دنیس کوایید، دنیس هیزبرت، پاتریشا کلارکسن، وایولا دیویس، سلیا وستن، جیمز ربهورن و رایان وارد
نوع فیلم : رنگی، ۱۰۷ دقیقه


سال ۱۹۵۷. ̎کتی ویتاکر̎ (مور) و شوهرش، ̎فرانک̎ (کوایید) ظاهراً زوج خوشبختی هستند؛ در هارتفورد، حومه‌ای مرفه و تمیز زندگی می‌کنند و خانه‌ای زیبا و دو بچهٔ سالم و شاداب دارند. ̎فرانک̎ مأمور فروش موفقی است و ̎کتی̎ هم خانه را می‌چرخاند. وقتی ̎فرانک̎ حالتی سرد و خشک به خود می‌گیرد و شروع می‌کند تا دیروقت کار کردن و اوقات کم‌تری را با و گذراندن، ̎کتی̎ احساس می‌کند مشکلی در زندگی زناشوئی‌اش پیدا شده است. روزی ̎کتی̎ به سرِ کار ̎فرانک̎ می‌رود و چیزی را کشف می‌کند که هرگز انتظارش را نداشته است. به اصرار ̎کتی̎، ̎فرانک̎ نزد روان‌کاو می‌رود؛ با آن‌که ̎کتی̎ سعی می‌کندچیزی را به روی خود نیاورد، اما آشکار است که لطمهٔ احساسی، تأثیرش را بر روح و روانش گذاشته است؛ به‌خصوص که کسان زیادی نیسیتند که او بتواند با ایشان درددل کند. ̎کتی̎ با ̎ریموند دیگان̎ (هیزبرت) دوست می‌شود که باغبان سیاه‌پوست خودشان است و وقتی پی می‌برد که ̎ریموند̎ تا چه حد هوشمند و دل‌سوز و مهربان است، به او علاقه‌مند می‌شود. اما هارتفورد به هر حال شهرک کوچکی است و وقتی ̎مونا̎ (وستن)، ̎کتی̎ و ̎ریموند̎ را با هم تنها می‌بیند، موج حرف‌های خاله‌زنکیِ بی‌رحمانه به راه می‌افتد و خطر برملا شدنِ بسیاری از رازهای خانوادهٔ ̎ویتاکر̎ مطرح می‌شود...
● ارجاع و تقلید، همیشه در حد نسخهٔ دست دوم باقی نمی‌ماند. گاه می‌تواند نشانهٔ تداوم دیروز در امروز و در حکم کشیدن زیر ارزش‌های آثار مرجع باشد. وقتی این کار خیلی خودآگاه و فاصله گذرانه نشان ندهد (به سبک برایان د پالما)، نمونه‌ای مثل دور از بهشت به‌دست می‌آید که کارگردانش، هینز علاقه‌مند به ملودرام زنانه و میزانسن و صحنه‌آرائی معنادار، آثار داگلاس سیرک را ̎هضم̎ کرده و یکی، همهٔ آن چیزهائی که خدا مجاز می‌داند (۱۹۹۵)، را هم بازسازی و هم بازخوانی کرده است و چه‌کسی بهتر از او که لذت و مخاطرهٔ هم‌زمان تصنّع و جعل و بازآفرینی را دوست دارد، می‌تواند با آثار سیرک که آینهٔ دوسویهٔ دههٔ ۱۹۵۰ آمریکا هستند ـ دهه‌ای که حد اعلای ایمان فرهنگ عامهٔ آمریکائی به خود و ایمان مردم به این فرهنگ بود ـ هماوردی کند؟ دور از بهشت که با رنگ‌های پائیزی و موسیقی خودآگاهانه رمانتیک برنستاین، ملودرامش را مقاومت‌ناپذیرتر می‌کند، به مشکلات تفاوت سنی و طبقه زوج عاشق در ماخذ ̎سیرک̎ای‌اش مسئله رنگ پوست و شوهر مشکوکِ هم‌جنس‌خواه را نیز می‌افزاید. مور ـ که یکی از بهترین و کنترل‌شده‌ترین بازی‌هایش این‌جا می‌توان دید ـ با آراستگی و برازندگی بیش از حدش، هرچه بیش‌تر و تلخ‌تر آسیب‌پذیر جلوه می‌کند. امیالی که فقط در نگاه‌ها قابل ردیابی هستند، و به حرکت یا شور نمی‌انجامند، یادآور شاگرد خلف سیرک، خوش‌بینی، مصرف‌گرائی و آرمان‌پردازی دههٔ ۱۹۵۰ در تضادی شگرف با موقعیت شخصیت‌های محوری است و با هنرنمائی لاکمنِ فیلم‌بردار و مارک فریدبرگ طراح صحنه حتی طبیعت به شکل یک باسمهٔ آراسته درمی‌آید. در دور از بهشت آرامش و ثبات، با تخدیر کامل پهلو می‌زند. ساختن چنین فیلمی در سال ۲۰۰۲، نیاز به شجاعت و دانش سینمائی بسیاری دارد.